Sử dụng kháng sinh đúng cách, có trách nhiệm

Lạm dụng thuốc kháng sinh quá mức chính là nguyên nhân gây ra tình trạng kháng kháng sinh đáng báo động hiện nay. Trước mối lo về tình trạng này, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc phỏng vấn bác sĩ Trương Văn Thế, Phó trưởng khoa, Phụ trách Khoa Hô hấp - Tim mạch - Tiêu hóa - Thần kinh (Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh).

- Bác sĩ đánh giá như thế nào về tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh hiện nay, đặc biệt là với trẻ em?

+ Rất nhiều bậc cha mẹ khi thấy trẻ có bất cứ hiện tượng gì đều nghĩ ngay đến thuốc kháng sinh và tự ý kê thuốc cho trẻ. Một tỷ lệ lớn trẻ nhỏ đang được sử dụng kháng sinh trong các trường hợp không cần thiết như ho, sổ mũi, sốt nhẹ...

Việc sử dụng kháng sinh một cách tràn lan và không đúng cách khiến cho tình trạng kháng kháng sinh trở nên phức tạp tại Việt Nam. Ở nước ta hiện nay đã xuất hiện vi khuẩn đa kháng (kháng 2 nhóm kháng sinh) và toàn kháng (kháng với tất cả kháng sinh). Chính vì vậy, trong khi tại nhiều nước, việc sử dụng kháng sinh thế hệ 1 vẫn điều trị hiệu quả, thì tại Việt Nam đã phải dùng kháng sinh thế hệ 3 và 4. Đó là những cảnh báo quan trọng trong việc sử dụng thuốc kháng sinh không đúng của người bệnh.

- Lạm dụng kháng sinh ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ của trẻ, thưa bác sĩ?

+ Việc cơ thể trẻ em phải tiếp nhận những loại kháng sinh không cần thiết sẽ gây ra tình trạng mệt mỏi, hơn nữa, còn vô tình tiêu diệt những loại vi khuẩn có lợi trong cơ thể, dẫn đến cơ thể yếu đi, sức khỏe và sức đề kháng giảm sút. Trẻ em sẽ dần trở nên kém cỏi để chống lại sự nhiễm trùng thông thường, ngay cả khi nhiễm virus như cảm cúm.

Các thuốc kháng sinh sử dụng đều thải qua gan, thận, nên khi dùng nhiều loại thuốc có thể ảnh hưởng không tốt đến chức năng của các cơ quan này. Ngoài ra việc sử dụng kháng sinh cũng có thể dẫn đến một số tác dụng phụ như tiêu chảy, nôn ói… và gia tăng chi phí điều trị cho gia đình bệnh nhân.

- Để hạn chế tình trạng kháng kháng sinh ở trẻ, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh hiện nay đang thực hiện biện pháp gì, thưa bác sĩ?

+ Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh là một trong những đơn vị đầu tiên của ngành y tế tỉnh hưởng ứng và tổ chức ký cam kết sử dụng kháng sinh có trách nhiệm, phòng chống kháng thuốc trực tiếp trong toàn bệnh viện đến tất cả nhân viên y tế và bệnh nhân, người nhà bệnh nhân.

Ban lãnh đạo bệnh viện và các khoa, phòng đã tham gia ký cam kết sử dụng kháng sinh có trách nhiệm với nội dung: Bác sĩ kê đơn hợp lý, cán bộ y tế thực hiện tốt quy chế chuyên môn; kê đơn thuốc đúng; tăng cường kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm; sử dụng thuốc an toàn, hợp lý.

Bệnh viện đã và đang thường xuyên tổ chức những buổi bình bệnh án, bình đơn thuốc hằng tháng để rút kinh nghiệm trong việc kê đơn, đặc biệt là vấn đề sử dụng kháng sinh trong điều trị cho bệnh nhân. Cùng với đó là sự phối hợp chặt chẽ với dược lâm sàng khi cần dùng thuốc, hoặc thay đổi phác đồ điều trị cho bệnh nhân.

- Bác sĩ có khuyến cáo gì trong việc sử dụng kháng sinh cho trẻ?

+ Kháng sinh là thuốc để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, là thuốc quan trọng trong điều trị các bệnh lý nhiễm khuẩn ở trẻ em. Do đó, chúng ta chỉ cho trẻ dùng kháng sinh khi có các bằng chứng cho thấy trẻ mắc bệnh do vi khuẩn gây nên.

Chỉ dùng kháng sinh khi có bằng chứng nhiễm vi khuẩn. Khi dùng kháng sinh cho trẻ cần phải theo nguyên tắc dùng đúng liều, đúng cách và lựa chọn kháng sinh an toàn. Do đó, khi sử dụng kháng sinh cho trẻ em, các phụ huynh cần đưa trẻ đến Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh, hoặc các cơ sở y tế để được khám và chỉ định thuốc.

Việc tự ý sử dụng kháng sinh không chỉ làm gia tăng tình trạng kháng kháng sinh, mà còn có thể làm giảm sức khỏe, khả năng chống chịu bệnh tật của trẻ nhỏ.

- Xin cảm ơn bác sĩ!