Sử dụng thiết bị kỹ thuật phát hiện vi phạm trong khai thác thủy sản

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh việc tăng cường giám sát quản lý đánh bắt thủy sản không đăng ký, không khai báo vừa là cam kết của Việt Nam đồng thời thể hiện chính sách phát triển bền vững của Việt Nam.

Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 22, chiều 10/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc cho phép sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết thực hiện Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật Thủy sản, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Chính phủ đã giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ- CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản (Nghị định số 42/2019/NĐ-CP).

Tại dự thảo Nghị định có quy định về việc phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trong lĩnh vực thủy sản.

Tuy nhiên, nội dung này chưa được quy định tại Điều 64 Luật Xử lý vi phạm hành chính (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Do vậy, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho phép Chính phủ quy định phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trong lĩnh vực thủy sản tại Nghị định thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ-CP.

Theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, việc quy định sẽ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân vì đối tượng vi phạm sẽ rất khó khăn trong việc phi tang tang vật vi phạm bởi các vi phạm này đã được cơ quan có thẩm quyền, tổ chức, cá nhân lưu lại bằng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ; giúp cho cơ quan quản lý nhà nước thuận lợi trong quá trình tác nghiệp và không bỏ lọt hành vi vi phạm.

Đồng thời, việc này cũng giúp tiến hành xử lý vi phạm được thuận lợi và nhanh hơn bởi đã có các bằng chứng, chứng cứ thuyết phục; giảm được kinh phí cho hoạt động tuần tra, kiểm tra kiểm soát trên biển do tàu cá đã được theo dõi, giám sát bằng thiết bị giám sát tàu cá; thông tin dữ liệu thu được từ thiết bị này sẽ là bằng chứng, chứng cứ để cơ quan có thẩm quyền tiến hành xử lý vi phạm…

Để bảo đảm đúng quy định pháp luật, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, sau khi được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép, Chính phủ sẽ quy định cụ thể về việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ trong việc phát hiện hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản trong Nghị định thay thế Nghị định số 42/2019/NĐ-CP.

Đồng thời, để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính và bảo đảm các quy định pháp luật đủ rõ, đủ chi tiết, Chính phủ sẽ bổ sung Danh mục các phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản vào Nghị định số 135/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định về danh mục, việc quản lý, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng, đại diện cơ quan thẩm tra, cho biết Ủy ban tán thành sự cần thiết quy định việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Điều này giúp công tác xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản thuận lợi và hiệu quả hơn, tránh bỏ lọt hành vi vi phạm hành chính; góp phần nâng cao ý thức của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trong lĩnh vực thủy sản, bảo đảm tính răn đe và hiệu quả thực thi pháp luật về thủy sản…

Đa số thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành việc thu hẹp phạm vi áp dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính chỉ trong hoạt động "khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản;" cơ bản nhất trí với dự kiến Danh mục phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng như đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn.

Việc xác định phạm vi áp dụng như vậy là phù hợp, một mặt tạo thuận lợi cho các lực lượng thực thi pháp luật trong việc phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính trong các hoạt động thủy sản này, thúc đẩy triển khai các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) về chống hành vi khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), góp phần sớm tháo gỡ "thẻ vàng" của EC đối với thủy sản xuất khẩu của Việt Nam, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của ngư dân, hiệu quả quản lý nhà nước trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản; mặt khác cũng phù hợp với đối tượng, phạm vi quản lý, điều kiện về nguồn lực (về con người, vật chất) để bảo đảm tính khả thi.

Đối với hoạt động "chế biến, mua, bán, xuất khẩu, nhập khẩu thủy sản," trước mắt không áp dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính vì các hoạt động này có địa bàn hoạt động không phức tạp. Việc phát hiện vi phạm hành chính cũng không gặp khó khăn, vướng mắc như đối với các hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản.

Tán thành sự cần thiết ban hành quy định này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc tăng cường giám sát quản lý đánh bắt thủy sản không đăng ký, không khai báo vừa là cam kết của Việt Nam đồng thời thể hiện chính sách phát triển bền vững của Việt Nam.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan cùng với quá trình xây dựng Nghị định cần tăng cường công tác truyền thông, nêu rõ tác dụng của Nghị định này vừa bảo đảm quản lý, giám sát việc đánh bắt thủy sản không khai báo, không đăng ký đồng thời phục vụ cho mục tiêu phát triển bền vững, thể hiện nỗ lực, cố gắng của Việt Nam để tác động với các cơ quan của châu Âu sớm gỡ bỏ "thẻ vàng" về lĩnh vực thủy sản.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã nghiêm túc chuẩn bị hồ sơ, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo đúng quy định của pháp luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội khẳng định đây là nội dung quan trọng, cần thiết, có nghĩa thiết thực trong việc phát triển ngành ngư nghiệp bền vững, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương nghiên cứu, rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật liên quan để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Tại phiên họp, 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã biểu quyết đồng ý cho phép Chính phủ quy định cụ thể về việc sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính trong các hoạt động khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản và nuôi trồng thủy sản khi ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản (sửa đổi).

Trong phiên họp chiều cùng ngày, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về phương án phân công cơ quan chủ trì soạn thảo và chủ trì thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng Nhân dân./.