Tăng cường giám sát về đất đai, xây dựng và môi trường

Những năm gần đây trên địa bàn tỉnh, cùng với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa, sự gia tăng dân số, thì nhu cầu sử dụng đất, tài nguyên cũng ngày càng tăng. Đây là nguyên nhân cơ bản làm phát sinh vi phạm về đất đai, bảo vệ môi trường và hoạt động xây dựng.

Đoàn giám sát của Ban Pháp chế HĐND tỉnh, khảo sát thực tế tại Dự án Khu biệt thự đồi thủy sản của Công ty CP Đầu tư 577 (phường Bãi Cháy, TP Hạ Long). Ảnh: Nguyễn Dung

Trước thực trạng đó, thời gian qua HĐND các cấp trong tỉnh đã tăng cường công tác giám sát về vấn đề này. Trong năm 2017, Ban Pháp chế, HĐND tỉnh đã tổ chức giám sát tại 4 địa phương cấp huyện, 8 đơn vị cấp xã và một số cơ quan chức năng có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, bảo vệ môi trường và hoạt động xây dựng.

Qua giám sát cho thấy, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã vào cuộc tích cực, ban hành nhiều văn bản lãnh đạo, chỉ đạo tăng cường thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các lĩnh vực này. Đặc biệt, đã chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị và UBND cấp xã xây dựng kế hoạch thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước; đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai, xây dựng, môi trường; tăng cường công tác kiểm tra để phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các vi phạm; thường xuyên họp bàn đánh giá tình hình quản lý đất đai, tài nguyên, xây dựng để đưa ra các giải pháp chỉ đạo phù hợp, kịp thời.

Trong 2 năm gần đây, UBND tỉnh đã chỉ đạo tổ chức 4 đợt tập huấn về quản lý đất đai, bồi thường hỗ trợ và tái định cư, công tác giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; hội nghị tập huấn cho 5 địa phương từ cấp huyện đến cấp xã về chính sách liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng với trên 4.000 lượt người tham gia... Cùng với đó, công tác thanh tra, kiểm tra và phối hợp liên ngành được duy trì thường xuyên. Riêng TX Đông Triều đã phối hợp với Sở TN&MT, các ngành chức năng của tỉnh thanh, kiểm tra về môi trường đối với 8 đơn vị ngành Than; 14 đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng; 13 đơn vị khai thác khoáng sản; 11 đơn vị, cá nhân sản xuất vôi…

Đoàn giám sát của HĐND tỉnh khảo sát khu vực xử lý chất thải rắn tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Ảnh: Quang Minh

Qua kiểm tra, giám sát, những nội dung còn thiếu, chưa đảm bảo theo cam kết, phương án và báo cáo bảo vệ môi trường của các đơn vị đều được phát hiện, kịp thời kiến nghị khắc phục. Theo báo cáo của UBND 14 địa phương, từ tháng 1/2015 đến tháng 6/2017, có tổng số 1.766 vụ vi phạm được phát hiện, xử phạt hành chính trên 15 tỷ đồng; trong đó lĩnh vực đất đai và hoạt động xây dựng 1.457 vụ, môi trường 309 vụ... Nhìn chung, các vụ việc vi phạm cơ bản được phát hiện, xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; không có quyết định xử phạt nào bị khiếu nại lần 2, khiếu nại vượt cấp hoặc bị khởi kiện ra tòa.

Mặc dù đã có những chuyển biến tích cực, nhưng qua kết quả giám sát của HĐND tỉnh cũng cho thấy công tác quản lý nhà nước của chính quyền địa phương, nhất là cấp xã trên các lĩnh vực này còn không ít  hạn chế, yếu kém, vẫn còn vi phạm xảy ra công khai, nhưng các xã, phường chưa kịp thời phát hiện, xử lý. Công tác tổ chức thi hành quyết định xử phạt hành chính chưa được quan tâm triệt để, nhất là việc đôn đốc đối tượng vi phạm thi hành biện pháp khắc phục hậu quả. Có những trường hợp chây ì, không tự nguyện thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, nhưng UBND cấp xã chưa chủ động tham mưu, đề xuất ban hành quyết định tổ chức cưỡng chế thi hành để tạo răn đe, dẫn đến có nhiều vụ vi phạm kéo dài nhiều năm nhưng chưa được xử lý dứt điểm. Điển hình như phường Mạo Khê (TX Đông Triều) chỉ phát hiện, xử phạt được 11 vụ vi phạm; trong khi đó riêng tại khu Vĩnh Sinh, khu Vĩnh Hòa, có nhiều hộ dân xây dựng công trình không phép, xây dựng sai phép, nhưng chưa bị xử phạt. Tại thị trấn Trới (huyện Hoành Bồ), khảo sát tại 3 hộ dân đang xây dựng công trình, tuy đảm bảo về thủ tục cấp phép xây dựng nhưng có  2 hộ chưa tuân thủ theo đúng nội dung cấp phép về chiều cao nhà, cốt nền nhà so với vỉa hè, cũng chưa bị xử lý. Một số hộ gia đình ở khu Nam Trung (phường Nam Khê, TP Uông Bí) xây dựng công trình không đúng quy hoạch, nhưng chưa được xử lý kịp thời…

Trước những bất cập được phát hiện qua quá trình giám sát, HĐND tỉnh đã kịp thời có những đề xuất, kiến nghị cụ thể với các cấp liên quan. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường; đam bảo phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hoài Anh