Thách thức trước mùa tựu trường ở Canada

Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát đến nay, trẻ em và thanh thiếu niên chiếm khoảng 1/5 số ca mắc COVID-19 trên toàn Canada. Một số chuyên gia dự đoán rằng con số trên có thể tăng lên trong làn sóng lây nhiễm thứ tư này, khi hàng triệu trẻ em chưa được tiêm chủng trở lại trường học.

Theo dữ liệu mới nhất của Chính phủ Canada, trong số người ở độ tuổi từ 12 - 17, khoảng 74% đã được tiêm ít nhất một liều vaccine phòng COVID-19 và 53% được tiêm chủng đầy đủ. Hiện quốc gia Bắc Mỹ này chưa phê duyệt bất kỳ một loại vaccine ngừa COVID-19 nào cho trẻ em dưới 12 tuổi.

Trong khoảng thời gian từ ngày 13 - 19/8, số ca nhiễm mới tại Canada trung bình ở mức 2.216 ca/ngày, tăng 38% so với tuần trước đó. Theo Giáo sư y tế cộng đồng và dịch tễ học tại Đại học Saskatchewan, Nazeem Muhajarine, trong khi làn sóng lây nhiễm đầu tiên ảnh hưởng nặng nề nhất đến người cao tuổi và các đợt tiếp theo chứng kiến ngày càng nhiều những người trẻ tuổi hơn bị nhiễm bệnh, thì làn sóng thứ tư có thể sẽ ảnh hưởng mạnh đến trẻ em và những người không được tiêm chủng đầy đủ.

Hiện tại, trẻ em và thanh thiếu niên, từ trẻ sơ sinh đến 19 tuổi, chiếm 19% các ca mắc COVID-19 trên toàn quốc. Chuyên gia Tehseen Ladha, Phó Giáo sư thuộc khoa Nhi, Đại học Alberta dự báo ở các tỉnh đã dỡ bỏ các biện pháp y tế công cộng như đeo khẩu trang bắt buộc, biến thể Delta có thể sẽ lây lan rất nhanh tại các trường học và cơ sở chăm sóc trẻ em vào mùa thu năm nay, khi các học sinh không được tiêm phòng sẽ có thời gian dài sinh hoạt cùng nhau ở không gian trong nhà.

Trong bối cảnh biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao gấp đôi so với virus SARS-CoV-2 ban đầu, Phó Giáo sư Ladha cho biết: "Chúng tôi đang xem xét một kịch bản mà ngay cả các chiến lược giảm thiểu rủi ro trước đây đã phát huy tác dụng, như yêu cầu đeo khẩu trang vải trong các lớp học nhỏ của trẻ, có thể sẽ không đủ hiệu quả. Chỉ riêng tỉnh Alberta đã có trên 500.000 trẻ dưới 12 tuổi và chúng tôi dự đoán rằng nhiều trẻ em sẽ bị nhiễm bệnh nếu đến trường hoặc đến nhà trẻ. Vì vậy, nếu tính trên toàn Canada, con số này sẽ là hàng triệu".

Hầu hết các chuyên gia dự đoán virus SARS-CoV-2 có thể sẽ không bao giờ biến mất hoàn toàn, sẽ tiếp tục tồn tại ở Canada và những nơi khác. Mặc dù nhóm từ trẻ sơ sinh đến thanh niên 19 tuổi hiện chiếm tỷ lệ lớn trong số các ca mắc COVID-19, nhưng tỷ lệ phải nhập viện điều trị, cần chăm sóc đặc biệt hay tỷ lệ tử vong chỉ ở mức thấp. Kể từ khi đại dịch khởi phát, nhóm tuổi này chiếm 1,9% số ca nhập viện, 1,2% số ca cần điều trị tích cực và 0,1% số ca tử vong ở Canada. Tuy nhiên, Phó Giáo sư Ladha cảnh báo số lượng trẻ em mắc bệnh nặng và cần được chăm sóc tại bệnh viện chắc chắn sẽ tăng lên khi có nhiều trẻ em bị nhiễm virus hơn.

Việc gia tăng số ca nhiễm ở trẻ em sẽ đặt hệ thống chăm sóc sức khỏe vào tình trạng đáng báo động. Theo Phó Giáo sư Ladha, ngay cả một sự gia tăng nhỏ số ca nhập viện ở trẻ em cũng có thể gây khó khăn cho hệ thống y tế, trong bối cảnh các cơ sở điều trị tích cực dành cho trẻ em thường phải hoạt động với công suất tối đa. Các cơ sở chăm sóc đặc biệt dành cho trẻ em ở Canada tập trung ở các trung tâm đô thị lớn, nên các bệnh nhi bị suy hô hấp ở những vùng sâu, vùng xa cần được chuyển viện khẩn cấp bằng đường hàng không. Và đó là một gánh nặng lớn đối với hệ thống y tế, đối với bản thân bệnh nhân và gia đình đến từ những cộng đồng thiếu dịch vụ này.

Đầu tháng này, Giám đốc điều hành hãng dược phẩm Moderna, Stéphane Bancel bày tỏ hy vọng Moderna có thể gửi dữ liệu về vaccine dành cho trẻ từ 6 - 11 tuổi để cơ quan quản lý của Canada phê duyệt vào đầu mùa thu. Trong khi đó, Tiến sĩ Jesse Papenburg, thành viên Ủy ban tư vấn quốc gia về tiêm chủng (NACI), cho biết NACI đang đợi hãng Pfizer cung cấp dữ liệu về vaccine cho trẻ từ 5 đến 11 tuổi vào tháng 10 tới.

Nhiều gia đình ở Canada lo lắng không biết nên làm gì để giữ cho con em mình an toàn trước dịch bệnh. Tiến sĩ Papenburg đánh giá việc này có thể nằm ngoài tầm kiểm soát của phụ huynh vì các tỉnh có kế hoạch tựu trường và các trường phải tuân theo những kế hoạch này. Tuy nhiên, Tiến sĩ Papenburg lưu ý rằng việc đeo khẩu trang đã được chứng minh là giúp giảm sự lây truyền COVID-19 trong trường học. Do khả năng lây lan của biến thể Delta tăng lên, ước tính khoảng 90% tổng dân số cần được tiêm chủng đầy đủ để làm chậm đáng kể tình trạng lây lan này. Đồng thời, những người đã được tiêm chủng đầy đủ sẽ phải tiếp tục hành động như thể họ vẫn dễ bị tổn thương, như đeo khẩu trang ở không gian công cộng trong nhà và giữ khoảng cách với những người không rõ tình trạng tiêm vaccine.

Tỉnh British Columbia dự kiến sẽ thông báo kế hoạch tựu trường vào cuối tháng này, trong đó sẽ đề cập đến việc có cần đeo khẩu trang hay không. Công đoàn đại diện cho các giáo viên ở các trường công đang kêu gọi chính quyền tỉnh British Columbia áp dụng quy định đeo khẩu trang bắt buộc.

Trong khi đó, kế hoạch tựu trường của tỉnh Alberta không yêu cầu đeo khẩu trang, nhưng cho phép các trường chọn đưa ra các yêu cầu bổ sung về khẩu trang. Theo kế hoạch của tỉnh, học sinh và giáo viên phải được kiểm tra các triệu chứng hằng ngày và tiến hành cách ly nếu có triệu chứng hoặc xét nghiệm dương tính với COVID-19.

Ở Ontario - tỉnh đông dân nhất Canada, các gia đình được lựa chọn giữa học tại trường hoặc học từ xa, và số liệu ban đầu cho thấy hầu hết các phụ huynh đều chọn gửi con trở lại các lớp học truyền thống. Học sinh từ lớp 1 đến lớp 12 sẽ được yêu cầu đeo khẩu trang và duy trì khoảng cách vật lý ở không gian trong nhà bất cứ khi nào có thể. Học sinh cũng phải được kiểm tra sức khỏe hằng ngày. Các trường không có hệ thống thông gió cơ học phải có bộ lọc HEPA (bộ lọc không khí hiệu suất cao) trong mỗi lớp học.

Còn chính quyền tỉnh Quebec yêu cầu đeo khẩu trang ở các khu vực chung, nhưng không phải trong lớp học, và không có hướng dẫn về giãn cách cho học sinh. Các tỉnh New Brunswick, Nova Scotia và Prince Edward Island vẫn chưa công bố kế hoạch tựu trường.

Chỉ còn khoảng hai tuần nữa trẻ em trên khắp Canada sẽ bước vào năm học mới. Nhiều chuyên gia lo ngại rằng sự kết hợp giữa xu hướng tăng mạnh các ca nhiễm biến thể Delta và việc hàng trăm nghìn trẻ chưa được tiêm chủng trở lại trường học có thể sẽ tạo ra thách thức lớn nhất đối với hệ thống y tế Canada kể từ khi đại dịch khởi phát.