Quảng bá nét đẹp di sản văn hóa phi vật thể

Từ nay đến hết ngày 22/12, khi đến với Bảo tàng Quảng Ninh, người dân và du khách sẽ được tham quan triển lãm đặc sắc lần đầu tiên được tổ chức với chủ đề “Sắc màu di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Quảng Ninh trong văn hóa phi vật thể Việt Nam”. Đây là hoạt động phối hợp giữa Bảo tàng Quảng Ninh với Bảo tàng Văn hoá các dân tộc Việt Nam nhân kỷ niệm Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam 23/11.

Quảng Ninh hiện có 362 di sản văn hóa phi vật thể với 7 loại hình gồm: 76 lễ hội dân gian truyền thống, 25 di sản, nghề thủ công truyền thống, 22 di sản nghệ thuật trình diễn dân gian, 14 di sản ngữ văn dân gian, 168 di sản tập quán xã hội, 7 di sản tiếng nói chữ viết, 50 di sản tri thức dân gian. Trong đó, có 12 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia gồm: Thực hành then của người Tày, Hát nhà tơ (hát cửa đình), Lễ hội đền Cửa Ông, Lễ hội Tiên Công, Lễ hội đình Trà Cổ, Lễ hội đình Quan Lạn, Lễ hội Bạch Đằng, hát Soóng cọ của người Sán Chỉ, hát Soọng cô của người Sán Dìu, Lễ hội đình Đầm Hà, Lễ hội đình Vạn Ninh (TP Móng Cái) và Lễ hội Xuống đồng (TX Quảng Yên).

Trong thời gian qua, nhiều di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh đã được quan tâm bảo tồn và phát huy giá trị. Một trong những việc làm thiết thực là tổ chức triển lãm của Bảo tàng Quảng Ninh. Triển lãm giới thiệu hai phần chính gồm: Phần 1 “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh" và phần 2 “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tỉnh Quảng Ninh”. Thông qua 76 bức ảnh, 32 bản trích và 6 tổ hợp tượng tái hiện các diễn xướng dân gian, triển lãm giới thiệu các giá trị di sản văn hóa phi vật thể phong phú của Quảng Ninh; quảng bá văn hoá, con người Việt Nam và Quảng Ninh tới công chúng và du khách.

Giảng viên và sinh viên Khoa Văn hóa, Trường Đại học Hạ Long tham quan và học tập tại triển lãm.
Trong không gian trưng bày chuyên đề tại khối hội nghị của Bảo tàng Quảng Ninh, nội dung phần 1 “Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh” được bố trí ở bên trái. Ở đây, 15 loại hình di sản văn hoá phi vật thể được giới thiệu qua hệ thống bản trích, 40 hình ảnh các nghệ nhân thực hành di sản.

Nằm đối diện với phần thứ nhất là nội dung phần 2 “Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia tỉnh Quảng Ninh” được bố trí ở bên phải không gian trưng bày với 12 cụm pa nô giới thiệu. Các bản trích dẫn được tóm lược một cách cô đọng nhất những nội dung đặc sắc của di sản, năm được công nhận. Đi kèm với đó là 36 hình ảnh các nghệ nhân dân gian Quảng Ninh thực hành di sản, biểu diễn trên sân khấu và truyền dạy cho thế hệ trẻ.

Ở giữa không gian chính và tập trung sự quan sát của du khách là cụm tượng và màn hình trình chiếu các video clip về di sản văn hoá phi vật thể các dân tộc Việt Nam được UNSECO ghi danh. Đáng chú ý có cụm tượng về diễn xướng dân gian hát ca trù, cồng chiêng Tây Nguyên, nhã nhạc cung đình Huế, dân ca Quan họ Bắc Ninh và đờn ca tài tử Nam Bộ.

Ngay trong ngày khai mạc triển lãm, nhiều nghệ nhân được mời về tham quan và biểu diễn. Nghệ nhân dân gian Lý Thị Hoa, Chủ nhiệm CLB Hát then đàn tính thị trấn Bình Liêu (huyện Bình Liêu), chia sẻ: Hôm nay đến triển lãm, tôi cảm thấy vô cùng tự hào, vinh dự. Chúng tôi mang tiếng hát then là bản sắc văn hóa độc đáo của người Tày huyện Bình Liêu đến đây để quảng bá, lan tỏa đến du khách trong và ngoài nước. Hiện nay, CLB của chúng tôi có đến 102 thành viên với đầy đủ lứa tuổi, tập luyện say mê, người già truyền dạy cho người trẻ. Đội hát then của chúng tôi có thể biểu diễn phục vụ các sự kiện, lễ hội phục vụ du khách tham quan bất cứ lúc nào nếu được mời.

Tiến sĩ Ngô Hải Ninh, Trưởng Khoa Văn hóa, Trường Đại học Hạ Long, chia sẻ: Triển lãm để mọi người đến với Bảo tàng, có thể thấy rằng, Quảng Ninh của chúng ta là vùng đất cổ với những nét đẹp văn hóa đặc sắc cả về văn hóa vật thể, lẫn văn hóa phi vật thể. Kho tàng văn hóa phi vật thể đó phản ánh sự hình thành và phát triển con người các dân tộc Quảng Ninh, trong đó, đại diện là các tộc người Kinh ở đồng bằng, người Tày, Sán Dìu, Sán Chỉ ở miền núi. Đây là dịp ý nghĩa để cho giảng viên, sinh viên văn hóa của chúng tôi có thể tham dự bởi những gì đang trưng bày đều gắn với nội dung đào tạo của trường. Chúng tôi mong muốn, Bảo tàng tổ chức nhiều hơn các triển lãm để phối hợp trao đổi chuyên môn và đưa sinh viên của mình đến tham quan, tìm hiểu học tập.