Tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch

Tiêm chủng là biện pháp y tế dự phòng quan trọng, giúp bảo vệ sức khỏe trẻ em, tạo miễn dịch cộng đồng và ngăn ngừa sự lây lan của các dịch bệnh nguy hiểm. Nhận thức rõ điều này, ngành Y tế Quảng Ninh tích cực triển khai các chương trình tiêm chủng nhằm đảm bảo tỷ lệ bao phủ vắc-xin cao, góp phần kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh.

Những tháng đầu năm 2025, Trạm Y tế phường Mạo Khê (TP Đông Triều) tiếp tục rà soát trẻ chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi vắc-xin phòng sởi, sởi - rubella (MR) năm 2024. Qua đó tổ chức tiêm vét, tiêm bù cho trẻ nhằm nâng cao miễn dịch phòng bệnh sởi cho trẻ và cộng đồng. Theo bác sĩ Trần Thị Thu Hương, Trưởng trạm Y tế phường Mạo Khê, 2 tháng đầu năm 2025 Trạm đã tiêm bù, tiêm vét cho 31/44 trẻ. Hoạt động này tiếp tục được triển khai trong tháng 3 nhằm đảm bảo không trẻ nào bị bỏ lỡ cơ hội được bảo vệ khỏi bệnh tật.

Từ giữa năm 2024 dịch sởi bùng phát mạnh tại nhiều địa phương. Đến đầu năm 2025 miền Bắc ghi nhận 1.259 ca sởi. Tại Quảng Ninh, giám sát 138 ca sốt phát ban nghi sởi, trong đó 121 trường hợp xét nghiệm dương tính sởi (cùng kỳ năm 2024 không ghi nhận ca mắc); ghi nhận 2 ổ dịch tại khu 8, phường Hà Phong (TP Hạ Long) và phường Hải Hòa (TP Móng Cái), tổng cộng 37 ca mắc. Đa số các trường hợp mắc sởi nằm trong nhóm đối tượng chưa tiêm chủng hoặc tiêm chưa đủ mũi. Hằng năm tỷ lệ tiêm phòng vắc-xin sởi, sởi - rubella đạt từ 92-95%, như vậy vẫn còn 5-8% trẻ chưa được tiêm, sau 5 năm có khoảng 25-30% trẻ chưa tiêm, như vậy miễn dịch cộng đồng giảm, số ca sởi xuất hiện, phù hợp chu kỳ 5 năm dịch quay trở lại.

Nhằm kiềm soát dịch, nâng cao miễn dịch cộng đồng, ngành Y tế tỉnh đã khẩn trương chỉ đạo triển khai chương trình tiêm bù, tiêm vét vắc-xin sởi, sởi - rubella cho trẻ chưa được tiêm đầy đủ. 2 tháng đầu năm 2025 toàn tỉnh đã tiêm bù, tiêm vét cho 185 trẻ từ 2-3 tuổi.

Từ tháng 12/2024 đến nay, ngành Y tế phối hợp với ngành GD&ĐT triển khai kiểm tra tiền sử và tiêm chủng bù liều cho trẻ nhập học các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học trên địa bàn. Đây là chiến dịch bao phủ vắc-xin quy mô lớn được triển khai trong năm 2025, nhằm mục đích tăng tỷ lệ miễn dịch trong cộng đồng để kiểm soát và đẩy lùi dịch bệnh. Đối tượng đợt này là trẻ mầm non từ 3-5 tuổi và học sinh lớp 1. Theo đó trẻ được tiêm các loại vắc-xin sởi, sởi - rubella (MR), bại liệt (bOPV, IPV), viêm não Nhật Bản. Đến nay hoạt động tiêm chủng đã được tổ chức đồng loạt trong toàn tỉnh, qua đó có hơn 3.500 học sinh được tiêm chủng.

Bên cạnh đó, công tác tiêm chủng mở rộng tại tỉnh được duy trì hiệu quả tại 171 trạm y tế xã, phường, thị trấn của tỉnh. Trẻ dưới 1 tuổi được tiêm miễn phí nhiều loại vắc-xin quan trọng, như lao, viêm gan B, bạch hầu, ho gà, bại liệt, uốn ván, viêm màng não mủ do Hib, rubella, sởi, viêm não Nhật Bản... Năm 2024 có 95,8% số trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ, 95% phụ nữ mang thai được tiêm đủ hai liều vắc-xin uốn ván.

Ngoài hệ thống tiêm chủng mở rộng, toàn tỉnh hiện có 58 cơ sở tiêm chủng dịch vụ, bao gồm 18 phòng tiêm dịch vụ tại các đơn vị y tế và 40 cơ sở tiêm chủng tư nhân. Các cơ sở này cung cấp nhiều loại vắc-xin phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, thủy đậu, sởi, quai bị, rubella, cúm, viêm gan B, viêm màng não do não mô cầu, các bệnh lý do phế cầu gây ra, ung thư cổ tử cung và các bệnh truyền nhiễm khác.

Vắc-xin không chỉ giúp bảo vệ từng cá nhân mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo miễn dịch cộng đồng, ngăn chặn dịch bệnh bùng phát. Thực tế cho thấy, trong khi một số tỉnh miền Trung ghi nhận các đợt bùng phát bệnh bạch hầu trong giai đoạn 2023-2024, Quảng Ninh vẫn kiểm soát tốt nhờ tỷ lệ tiêm chủng cao. Theo bác sĩ CKI Trần Thị Diệp (Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, CDC Quảng Ninh), nếu không có vắc-xin, chỉ cần một người mắc bệnh, cả cộng đồng có thể bị ảnh hưởng. Với tỷ lệ tiêm chủng đạt trên 95%, Quảng Ninh đã chủ động chặn đứng nguy cơ bùng phát dịch bệnh. Tuy nhiên, hằng năm còn 5-8% trẻ chưa tiêm chủng vẫn là mỗi nguy cơ tiềm tàng khi số lượng đó tích tụ, do vậy việc các bà mẹ đưa con đi tiêm chủng đầy đủ các mũi tiêm của từng loại vắc-xin phòng bệnh là hết sức cần thiết.

Bác sĩ cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì lịch tiêm chủng định kỳ, tránh tâm lý chủ quan hoặc chờ dịch bùng phát mới tiêm phòng. Theo khuyến cáo, hầu hết các loại vắc-xin cần ít nhất 2 tuần để tạo kháng thể, chỉ đạt hiệu quả phòng bệnh tối đa sau 1 tháng. Do đó việc tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch là yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng, đặc biệt là trong mùa cao điểm dịch bệnh.