Đồng bộ các giải pháp tuyên truyền pháp luật, quản lý xã hội, giáo dục trong nhà trường, quan tâm của gia đình

* Giám đốc Sở Giáo dục - Đào tạo Vũ Liên Oanh

Xâm hại tình dục (XHTD) là một trong các nội dung thuộc nhóm kỹ năng phòng, chống tai nạn thương tích mà các em học sinh được trang bị trong các cơ sở giáo dục. Ở cấp tiểu học đã có những bài học dạy học sinh cách nhận diện các tình huống có thể dẫn đến nguy cơ bị XHTD, những điểm cần chú ý để phòng, tránh bị xâm hại; rèn luyện kỹ năng thực hành, cách ứng phó trong các điều kiện cụ thể. Cùng với việc thực hiện tiết dạy theo chương trình, trong các hoạt động hằng ngày giáo viên đã có những hình thức nhắc nhở, giáo dục học sinh tự bảo vệ bản thân. Đối với bậc học mầm non, đây là cấp học mà nhận thức của các bé chưa đầy đủ, có đặc tính cố hữu đó là “làm theo” bởi vậy việc tự bảo vệ trước sự XHTD là rất khó. Do đó, trong chương trình giáo dục mầm non đối với các bé 5 tuổi đã có nội dung rất cụ thể hướng dẫn, giáo dục các bé: Không theo người lạ, không cho phép người lạ bế ẵm hoặc động, chạm vào thân thể; giới thiệu các bộ phận trên cơ thể để phân biệt giới tính... Để góp phần giảm thiểu việc XHTD trẻ em, ngành GD-ĐT tiếp tục tăng cường công tác quản lý trong các cơ sở giáo dục; xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, phòng, chống tai nạn thương tích trong nhà trường; tăng cường tổ chức các hoạt động giáo dục ngoại khoá,  văn hoá, văn nghệ, thể dục, thể thao, trải nghiệm tạo sân chơi lành mạnh trong các nhà trường; tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho giáo viên về phòng chống XHTD; tăng cường giáo dục giới tính, giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên theo đặc thù của từng cấp học...

* Đại tá Lê Duy Tấn, Trưởng Công an TP Hạ Long

Trước kia, các vụ việc XHTD trẻ em thường hay xảy ra ở vùng sâu, vùng xa, vùng hẻo lánh... Bởi nhận thức về pháp luật của các đối tượng ở các vùng này có hạn chế. Nhưng nay, chủ yếu các vụ việc XHTD trẻ em lại thường xảy ra ở những nơi trung tâm. Nguyên nhân dẫn đến việc này có nhiều, nhưng tựu chung lại vẫn là do sự tác động của sự phát triển kinh tế - văn hoá - xã hội; sự tha hoá về đạo đức của một bộ phận đối tượng; sự quản lý giáo dục của gia đình, nhà trường, đoàn thể, xã hội... đối với trẻ còn hạn chế v.v..

Nhằm ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng trẻ bị xâm hại, theo tôi giải pháp quan trọng nhất chính là khắc phục những hạn chế nói trên. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể, các ngành, người dân trong việc phòng ngừa, phát hiện và ngăn chặn các hành vi xâm hại trẻ em. Riêng đối với lực lượng công an, thường xuyên điều tra cơ bản, nắm chắc tình hình địa bàn, số đối tượng đã có tiền án, tiền sự hoặc có biểu hiện nghi vấn về các vi phạm XHTD trẻ em để có biện pháp quản lý, phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả; đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án XHTD, đưa ra xét xử công khai để tuyên truyền, giáo dục, răn đe tội phạm; thiết lập và duy trì hoạt động của đường dây nóng, hộp thư tố giác tội phạm ở công an các cấp... Cần tổ chức thực hiện thí điểm mô hình “điều tra thân thiện” đối với các vụ việc có bị hại là trẻ em hoặc đối tượng trong độ tuổi chưa thành niên gây ra. Bên cạnh các giải pháp trên, đề nghị 3 ngành Công an - Viện kiểm sát - Toà án báo cáo Thường vụ Quốc hội xem xét để định ra những quy định pháp luật về vấn đề này một cách cụ thể, sát thực tiễn hơn nhằm tháo gỡ khó khăn cho cơ sở khi điều tra, xử lý các vụ việc liên quan.

* Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Nguyễn Vũ Thu Hoà

Thời gian qua, trong phạm vi chức năng của mình, các cấp hội phụ nữ đã tích cực tuyên truyền nâng cao ý thức, trang bị kiến thức phòng, chống bị xâm hại cho phụ nữ và trẻ em; truyền thông nâng cao nhận thức của cộng đồng về trách nhiệm bảo vệ trẻ em trước những hành vi xâm hại. Đồng thời với đó phối hợp chặt chẽ cùng các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương để bảo vệ quyền lợi của nạn nhân bị xâm hại; kiến nghị với các cơ quan chức năng kịp thời can thiệp, khẩn trương xử lý các vụ việc theo đúng pháp luật. Bên cạnh đó, các cấp hội còn chủ động nắm bắt tình hình, diễn biến vụ việc để kịp thời chia sẻ, hỗ trợ nạn nhân và gia đình bảo đảm sự an toàn, chăm sóc sức khoẻ, ổn định tâm lý cho trẻ...

Theo tôi, để đẩy mạnh phòng, chống xâm hại trẻ em rất cần có những giải pháp đồng bộ của tất cả các ngành, cơ quan, đoàn thể có liên quan. Cần đẩy mạnh hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền pháp luật; xây dựng tốt mối liên hệ giữa gia đình, nhà trường, môi trường cộng đồng lành mạnh, phù hợp với trẻ. Cần thống nhất hoạt động phối hợp liên ngành từ phòng ngừa, phát hiện đến xác minh, điều tra, xử lý những trường hợp xâm hại trẻ em. Đồng thời nâng cao vai trò, trách nhiệm của cha mẹ và người thân; nhất là trang bị kiến thức cơ bản giúp trẻ em, đặc biệt là trẻ em gái tự biết cách bảo vệ mình trước những nguy cơ bị xâm hại.

* Trưởng Phòng Bảo vệ, Chăm sóc trẻ em, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Lê Thị Hồng Thái

Để đẩy mạnh công tác phòng, chống xâm hại trẻ em, theo tôi cần tăng cường giáo dục kiến thức, kỹ năng tự phòng ngừa bạo lực, xâm hại trẻ em cho cha, mẹ, các thành viên gia đình, giáo viên, người chăm sóc trẻ em, người trực tiếp làm việc với trẻ em. Đối với trẻ em, cần đưa giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ bản thân vào chương trình học chính khoá của nhà trường. Tăng cường truyền thông đường dây tư vấn bảo vệ trẻ em miễn phí của Trung ương 18001567, của tỉnh 18001769 và đường dây tố giác tội phạm để mọi trẻ em, cơ quan, tổ chức liên hệ khi có nhu cầu tìm kiếm thông tin, thông báo, tố giác nguy cơ, hành vi xâm hại trẻ em. Cần quản lý chặt chẽ các đối tượng có tiền án, tiền sự, nhất là đối tượng mắc các tội xâm hại trẻ em; giáo dục pháp luật cho thanh thiếu nhi. Phối hợp với các ngành chức năng liên quan tuyên truyền pháp luật, trợ giúp pháp lý... để bảo vệ quyền của trẻ.

Bên cạnh đó, cần rà soát, bổ sung hệ thống pháp luật hình sự, tố tụng hình sự và xử lý vi phạm hành chính liên quan đến hành vi XHTD trẻ em, cụ thể hoá các hành vi dâm ô đối với trẻ em để thuận lợi trong quá trình thực thi pháp luật. Quy định chi tiết về bảo mật thông tin, bí mật riêng tư cho trẻ em trong tố tụng, bảo vệ người tố giác; quy định thủ tục điều tra, truy tố, xét xử các vụ án bạo lực, xâm hại trẻ em. Cần nghiên cứu áp dụng các biện pháp điều tra đặc biệt, xử lý nghiêm minh, kịp thời các vụ việc XHTD trẻ em, xử lý nghiêm người bao che, không tố giác tội phạm XHTD trẻ em; tổ chức phiên toà xét xử lưu động ngay tại địa bàn xảy ra tội phạm và đưa tin công khai trên các phương tiện đại chúng để phát huy kết quả phiên toà nhằm ngăn chặn tội phạm xâm phạm tình dục đối với trẻ em.

* Chị Phạm Thị Oanh, xã Điền Xá, huyện Tiên Yên

Tôi hiện là giáo viên ở Tiên Yên và cũng là một người mẹ có hai con tuổi còn nhỏ. Gần đây thấy các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải về những vụ việc XHTD trẻ em, tôi cảm thấy thật sự lo sợ khi nghĩ tới sự an toàn của con mình. Do đó, tôi cũng cố gắng dạy để cho con đề phòng bằng cách hướng dẫn con rằng không cho người lạ tiếp cận, không cho đụng vào những vùng nhạy cảm. Bên cạnh đó, tôi luôn cố gắng quan sát, gần gũi với con như một người bạn, để lắng nghe, chia sẻ, từ đó con yên tâm trao đổi mọi thông tin. Ngoài ra, các con cũng được thầy cô ở trường giáo dục về giới tính. Tuy nhiên, tôi cũng đề nghị nên có sự vào cuộc của ngành Y tế, bởi họ có kiến thức chuyên ngành riêng để có thể lý giải, hướng dẫn trẻ em về giới tính một cách chính xác, khoa học nhất. Đối với những vụ việc XHTD trẻ em, tôi rất ủng hộ các gia đình đã mạnh dạn tố cáo đến các cơ quan chức năng. Hy vọng rằng, các vụ việc sớm làm sáng tỏ, tạo niềm tin đối với cộng đồng.

Thu Nguyệt - Lan Anh - Nguyễn Hoa (thực hiện)