Tìm lại mái ấm cho trẻ có hoàn cảnh đặc biệt

Không phải trẻ em nào sinh ra, lớn lên cũng may mắn được sống trong tình thương yêu, đùm bọc của gia đình. Có những trẻ mồ côi ngay khi mới lọt lòng, có những trẻ dù vẫn còn bố hoặc mẹ nhưng họ lại không đủ năng lực, hành vi chăm sóc, nuôi dưỡng... Điều này khiến các em bơ vơ, tự ti, mặc cảm. Mô hình gia đình, cá nhân nhận nuôi có thời hạn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn đã giúp các em được sống trong mái ấm gia đình.

Bố mất khi còn nhỏ, sau vài năm, mẹ của Vũ Thị Hương Giang (13 tuổi, phường Cẩm Tây, TP Cẩm Phả) cũng bỏ nhà ra đi, lúc đó Giang mới được 7 tuổi. May mắn thay, năm 2014, sau khi cán bộ Trung tâm Công tác xã hội tỉnh (Sở LĐ-TB&XH) và cán bộ phường đến vận động, tuyên truyền, Giang được gia đình chị Nguyễn Thị Nhàn, tổ 1, phường Cẩm Tây, nhận nuôi dưỡng. Giang chia sẻ: “Được gia đình mẹ Nhàn nhận nuôi, cháu thấy mình không còn cô đơn. Cháu thấy tự tin hơn trong học tập, trong giao tiếp với bạn bè”. Chị Nhàn cho biết: “Giang học cùng con gái tôi, thấy hoàn cảnh của cháu tôi rất thương. Trước khi nhận nuôi dưỡng, tôi vẫn thường xuyên qua lại giúp đỡ cháu. Tuy cuộc sống còn khó khăn, nhưng khi cháu về sống cùng, chúng tôi càng phải có trách nhiệm lo cho cháu học hành bằng bạn, bằng bè”.

Cháu Vũ Thị Hương Giang phụ giúp chị Nguyễn Thị Nhàn (người nhận nuôi dưỡng cháu) công việc trong nhà.

Bà Nguyễn Thị Tình, khu Tân Lập, phường Cẩm Thủy, TP Cẩm Phả, nhận nuôi cháu Nguyễn Tùng Dương (năm nay 13 tuổi) khi cháu mới chào đời. Bố mẹ cháu mất do tai nạn giao thông, lúc đó cháu đang trong bụng mẹ và được mổ cứu sống. Thu nhập mỗi tháng của bà Tình chỉ hơn 1 triệu đồng từ việc đi dọn dẹp nhà thuê. Khi nhận được hỗ trợ từ Mô hình gia đình, cá nhân nhận nuôi có thời hạn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, cuộc sống gia đình bà bớt đi phần nào vất vả.

Trên chỉ là hai trong 30 trường hợp của Mô hình gia đình, cá nhân nhận nuôi có thời hạn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn do Trung tâm Công tác xã hội tỉnh triển khai từ năm 2013. Theo mô hình này, đối tượng được nhận nuôi là trẻ em mồ côi không nơi nương tự, trẻ bị bỏ rơi, trẻ nhiễm HIV/AIDS, trẻ là nạn nhân của chất độc hóa học, trẻ khuyết tật nặng, trẻ bị ảnh hưởng bởi thiên tai, thảm họa đang sống trong cộng đồng. Còn đối tượng nhận nuôi là gia đình, cá nhân đảm bảo điều kiện: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tự nguyện nhận chăm sóc trẻ; có nơi ở ổn định và chỗ ở cho trẻ được nhận chăm sóc, nuôi dưỡng; có điều kiện kinh tế, sức khỏe, kinh nghiệm chăm sóc trẻ... Bởi vậy, để thực hiện, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh đã tiến hành khảo sát, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của trẻ em và nhu cầu, năng lực nhận nuôi của gia đình tại cộng đồng, trong đó ưu tiên gia đình cận huyết thống. Trên cơ sở đó, Trung tâm lựa chọn bàn giao trẻ cho các gia đình nhận nuôi.

Hiện mô hình đang duy trì thí điểm đối với 30 trẻ được bàn giao cho 30 gia đình và một “quỹ” gồm 75 gia đình sẵn sàng nhận nuôi trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại TP Hạ Long, TP Cẩm Phả và TX Quảng Yên. Định kỳ hằng tháng, nhân viên công tác xã hội của Trung tâm đến gia đình để cấp phát, hỗ trợ kinh phí cho gia đình nhận nuôi và hỗ trợ cuộc sống cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong các gia đình nhận nuôi với mức 450.000 đồng/trẻ/tháng và 450.000 đồng/gia đình/tháng; cấp phát trợ cấp mua quần áo, đồ dùng sinh hoạt và học tập với mức 700.000 đồng/trẻ/năm.

Bà Nguyễn Thị Tình, khu Tân Lập, phường Cẩm Thủy, TP Cẩm Phả, hướng dẫn cháu Nguyễn Tùng Dương học bài.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn trang bị kiến thức, kỹ năng chăm sóc trẻ cho gia đình nhận nuôi; kỹ năng sống cho trẻ qua các buổi sinh hoạt chuyên đề. Từ năm 2013 đến nay, Trung tâm đã thực hiện được hơn 30 buổi sinh hoạt chuyên đề với các nội dung: Việc dạy dỗ, chăm sóc trẻ tại gia đình, tâm sinh lý lứa tuổi, việc sử dụng kinh phí để nuôi dạy trẻ... cho gần 800 lượt cá nhân (đại diện gia đình nhận nuôi); tổ chức khoảng 20 buổi trang bị kiến thức, kỹ năng sống, như: Kỹ năng ứng phó với sự phân biệt, kỳ thị, kỹ năng tự chăm sóc bản thân, kỹ năng giao tiếp, ứng xử... cho hơn 250 lượt trẻ em trong mô hình. Cùng với đó, Trung tâm vẫn thường xuyên thu thập, tìm hiểu thông tin, tìm hiểu vấn đề mà trẻ và gia đình đang gặp phải hoặc chưa giải quyết được để cùng hỗ trợ giải quyết.

Không chỉ trông chờ vào nguồn lực từ mô hình, Trung tâm Công tác xã hội tỉnh còn phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương nơi cư trú và các cơ quan, tổ chức, ban, ngành, trường học để tìm nguồn lực hỗ trợ cho đối tượng bằng hình thức thăm, tặng quà; hỗ trợ kiến thức tiếng Anh cho trẻ; vận động phụ huynh, bạn bè ủng hộ thêm quần áo, sách vở cho các em... Có thể khẳng định, mô hình này đã giúp nhiều trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tìm lại được hơi ấm trong vòng tay gia đình; giúp cuộc sống vật chất, tinh thần của các em được đủ đầy hơn.

Thu Nguyệt