Bài 4: Hiện thực hoá khát vọng đổi mới

Trong gần một năm qua, khi làm việc với các ban, ngành, địa phương, các tổ chức Hội, đoàn thể về Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế”, Bí thư Tỉnh uỷ Phạm Minh Chính đã nhắc đi nhắc lại rất nhiều lần, trong 5 năm (2010-2014) tỉnh Quảng Ninh đã tăng biên chế trên 30%, trong đó bình quân chung của cả nước là 26%.

Sự phi lý trong tăng biên chế để tăng kinh phí phải được khắc phục và Quảng Ninh đang làm thí điểm cho cả nước, tinh giản biên chế để thấy bộ máy hoạt động hiệu quả hơn và tiết kiệm hơn.

Cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh trao đổi công việc.

Sáng rõ một chủ trương

Thực hiện Đề án 25, Quảng Ninh sẽ giảm được trên 20.500 người hưởng lương, phụ cấp từ ngân sách. Số giảm này sẽ giúp cho giảm chi thường xuyên cho bộ máy khoảng 300 tỷ đồng mỗi năm (bằng 11,5% tổng quỹ lương của tỉnh và bằng tổng số thu ngân sách nội địa của 6 huyện Hải Hà, Vân Đồn, Tiên Yên, Bình Liêu, Ba Chẽ, Đầm Hà). Hiệu quả rõ nhất nhìn thấy ngay khi Đề án vẫn đang được hoàn thiện là ở ngành giáo dục, đó là năm học 2014-2015 với số học sinh tăng là trên 9.300 toàn ngành sẽ cần là 18.713 giáo viên nhưng sau khi sắp xếp điểm trường, lớp đã giảm 3 trường, 56 điểm trường với 195 lớp và bố trí kiêm nhiệm một số chức danh nhân viên nên đã giảm được 699 giáo viên, nhân viên. Nhìn rộng ra toàn tỉnh, với việc sắp xếp, tinh giản này toàn tỉnh sẽ giảm được 67 đầu mối thuộc cấp uỷ, UBND cấp huyện, 9 phòng ban chuyên môn các ban của Đảng, MTTQ và các đoàn thể, 46 phòng chuyên môn, đơn vị thuộc sở, ban, ngành, 28 đầu mối trực thuộc Sở, 54 đơn vị được chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp hoặc hợp tác công - tư.

Giám đốc Sở Tài chính Nguyễn Văn Minh cho biết: Nguồn kinh phí tiết kiệm từ thực hiện Đề án sẽ được sử dụng để phục vụ công việc sắp xếp, tinh giản bộ máy theo hướng tập trung chi cho con người (dự kiến chi 31,4 tỷ đồng cho việc thực hiện các chính sách tinh giản), chi đầu tư các công trình phúc lợi xã hội như phục vụ nhân dân và tập trung chi cho đào tạo, đào tạo lại đội ngũ với mức kinh phí khoảng 200 tỷ đồng mỗi năm từ nay đến 2016 để đáp ứng yêu cầu thực hiện có hiệu quả ba đột phá, đẩy mạnh cải cách hành chính và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tỉnh Quảng Ninh, góp phần cụ thể hoá các quy hoạch chiến lược của tỉnh.

Bằng quan điểm vận dụng sáng tạo, linh hoạt các quy định của Đảng và Nhà nước vào thực tiễn của địa phương, Quảng Ninh đã mạnh dạn thí điểm và tạo bước đột phá trong đổi mới sắp xếp tổ chức bộ máy tinh giản biên chế theo hướng không nhất thiết ở cấp trên có tổ chức nào thì cấp dưới có tổ chức đó. Các vấn đề thực tiễn đòi hỏi, phù hợp với quy định thì kiên quyết thực hiện, những vấn đề còn chưa rõ thì khẩn trương nghiên cứu và làm thí điểm và tổng kết thực tiễn để làm rõ, có bước đi thích hợp, không nóng vội, chủ quan, duy ý chí; những chủ trương đã thực hiện nhưng thực tiễn khẳng định là không phù hợp thì điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung hoặc thay đổi ngay để phù hợp với điều kiện cụ thể. Hiệu quả mà Đề án 25 đem lại cho Quảng Ninh không chỉ ở mặt kinh tế mà hiệu quả xã hội được thấy rõ nét ở việc tạo bước tiến rõ rệt về thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, giảm chênh lệch giàu nghèo, nâng cao chất lượng công tác giáo dục, đào tạo và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân, nhất là tại các địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Tạo ra sự công bằng xã hội giữa người làm, người không làm, người làm ít với người làm nhiều, người có trình độ năng lực công tác và người hạn chế trình độ, năng lực công tác; tạo sự cạnh tranh lành mạnh trong công việc để khuyến khích cán bộ, công chức hoàn thành nhiệm vụ hiệu quả. Từ đây hình thành một xã hội và môi trường văn minh, hiện đại, góp phần nâng cao điều kiện sinh hoạt, vui chơi, hưởng thụ tốt nhất cho nhân dân, khách du lịch và nhà đầu tư.

Nhất thể hoá - Đổi mới bộ máy

Tính đến nay toàn tỉnh có gần 35.000 biên chế công chức, viên chức, hợp đồng 68 và gần 6.000 hợp đồng lao động, trung bình mỗi năm kinh phí để trả lương, phụ cấp cho đội ngũ này chiếm khoảng 60% tổng chi thường xuyên của tỉnh, tính bình quân cứ 19 người dân của Quảng Ninh thì có 1 người hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Theo khuôn mẫu mô hình tổ chức bộ máy đã cài đặt sẵn, cứ Trung ương có gì địa phương nhất định phải có cái đó thế nên tại Quảng Ninh mới có tình trạng trong 1 thành phố vừa có bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương nhưng vẫn có tới 5 đầu mối về lĩnh vực y tế, trong một trường học nhất thiết phải 1 y tế học đường cho dù nhân viên y tế đó cả tháng chỉ phát vài chai dầu gió. Để đạt tiêu chí chuẩn về y tế thì một trạm y tế xã phải duy trì hoạt động với cơ sở vật chất khang trang, trả lương 4 người chỉ để đến ngày 25 hàng tháng thực hiện tiêm phòng cho hơn 100 trẻ em trên địa bàn. Rồi một xã có số lượng cán bộ hưởng lương, phụ cấp bằng tổng số hộ dân trong xã, một sở chuyên ngành có tới 19 đơn vị trực thuộc… Lương phụ cấp trở thành gánh nặng đè lên túi ngân sách, vì phần lớn ngân sách đã chi vào bộ máy hành chính hết không còn đâu để chi cho phát triển.

Ngân sách nào kham nổi bộ máy càng ngày càng phình to ra? Không thể chần chừ, năm 2014, tỉnh Quảng Ninh chọn chủ đề là năm tinh giản bộ máy, biên chế với việc đồng loạt triển khai xây dựng Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế”. Xác định đây không chỉ là nhiệm vụ để cụ thể hoá Kết luận 63, 64 Hội nghị T.Ư 7 (khoá XI), mà tinh giản, sắp xếp lại tổ chức, bộ máy chính là giải pháp để đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, để thông qua tổ chức bộ máy xây dựng đội ngũ cán bộ theo phương châm Đảng đứng trong Nhà nước, hiện thân trong bộ máy nhà nước và các đoàn thể chính trị xã hội để cầm quyền, lãnh đạo. Tình trạng cồng kềnh, chồng chéo trong hệ thống chính trị được khắc phục theo hướng nhất thể hoá một số chức danh lãnh đạo quản lý cơ quan tham mưu, giúp việc của cấp uỷ với thủ trưởng cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp như: Tổ chức - Nội vụ; Uỷ ban kiểm tra - Thanh tra; Tuyên giáo - Thông tin truyền thông; Trưởng ban Dân vận kiêm Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc; bố trí Trưởng các đoàn thể đồng thời là Phó Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc... Còn đối với các địa phương và sở, ngành thì trong hơn một năm qua đều đã đồng loạt triển khai xây dựng đề án theo hướng tập trung sắp xếp lại tổ chức bộ máy, biên chế các cơ quan trong hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở. Trên nguyên tắc bảo đảm đồng bộ, tinh gọn, đẩy mạnh thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong các đơn vị sự nghiệp công lập. Thực hiện cơ cấu lại và chuẩn hoá đội ngũ CBCCVC phù hợp với vị trí chức danh việc làm, kiên quyết không tăng biên chế từ nay đến năm 2016, cơ cấu, điều chỉnh lại số lượng, chức danh cán bộ hoạt động không chuyên trách cấp xã và thôn, bản, tổ dân, khu phố theo hướng tinh gọn gắn với thực hiện cơ chế khoán quỹ phụ cấp đối với cơ sở.

Hiện nay Bộ Nội vụ cũng đang gấp rút xây dựng Đề án tinh giản 100.000 cán bộ, còn Quảng Ninh đã đi đến bước cuối cùng thẩm định các đề án và bước đầu triển khai thực hiện đã thấy hiệu quả. Tất nhiên để có thể hiện thực hoá được những ý tưởng như: Thí điểm hợp nhất một số cơ quan tham mưu giúp việc của cấp uỷ với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cùng cấp gồm Ban Tổ chức cấp uỷ với Nội vụ; Uỷ ban Kiểm tra cấp uỷ với Thanh tra; Văn phòng cấp uỷ với văn phòng HĐND - UBND; thí điểm thực hiện việc sử dụng cơ quan chuyên môn giúp việc chung cho MTTQ và các đoàn thể cấp huyện; thí điểm cử tri bầu cử trực tiếp Chủ tịch UBND cấp xã... cần có sự ủng hộ, đồng tình từ Trung ương, sự thay đổi về cơ chế, thậm chí là thể chế.

“Cá chép không thể hoá rồng khi không vượt được vũ môn. Quảng Ninh không thể có được một nền hành chính hiện đại, minh bạch, một bộ máy hoạt động thực sự hiệu quả khi còn cồng kềnh, chồng chéo. Động lực phát triển mới cần có từ sự mạnh dạn đổi mới thể chế và Quảng Ninh sẽ tiên phong làm điểm trong cả nước” - Uỷ viên T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Lan Hương - Thuỳ Linh

[links()] Bài 3: "Chìa khoá" tinh giản ngành Y tế; Bài 2: Đột phá từ ngành "nóng" nhất; Bài 1: Giải bài toán những xã, phường "lạm phát" cán bộ