“Xây dựng đội ngũ nhà giáo giáo dục nghề nghiệp thực tâm, thực tài và thực nghề”

Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp (GDNN) trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định mục tiêu tổng quát là phát triển GDNN đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường lao động, của người dân và yêu cầu ngày càng cao về số lượng, cơ cấu, chất lượng nhân lực có kỹ năng nghề cho phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, việc phát triển đội ngũ nhà giáo, nghệ nhân, chuyên gia, người dạy nghề và cán bộ quản lý trong GDNN là giải pháp đột phá.

Nhân kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 (1982-2022), chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với ông Vũ Quang Trực, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, về vấn đề này.

-Thưa ông, được biết Sở vừa tổ chức thành công hội thao học sinh sinh viên các cơ sở GDNN xin ông cho biết đôi nét về hội thao này?
+ Những ngày này, hòa cùng không khí vui tươi, phấn khởi của đội ngũ các thầy giáo, cô giáo, các em học sinh sinh viên hướng về kỷ niệm 40 năm ngày nhà giáo Việt Nam. Hội thao học sinh, sinh viên các cơ sở GDNN tỉnh Quảng Ninh lần thứ III năm 2022 là một trong những chuỗi hoạt động của Sở cùng với các nhà trường hướng về kỷ niệm 40 năm ngày nhà giáo Việt Nam 20/11. Công tác chuẩn bị cho Hội thao đã được triển khai bài bản, kỹ lưỡng, Sở đã ban hành Kế hoạch, điều lệ Hội thao, thành lập Ban Tổ chức; Tiểu ban chuyên môn và các tiểu ban hỗ trợ, phục vụ cho Hội thao. Các trường đặt địa điểm đăng cai (Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam, Trường Cao đẳng Việt - Hàn Quảng Ninh và Trường Cao đẳng Công nghiệp và Xây dựng) đã chủ động, trách nhiệm chuẩn bị chu đáo, tỷ mỷ về cơ sở vật chất và trang thiết bị. Các vận động viên về tham dự Hội thao đều là những học sinh, sinh viên xuất sắc đạt thành tích cao, được lựa chọn từ các Hội thi cấp cơ sở.

Hội thao có số lượng đơn vị tham gia 12 đơn vị, gồm 6 trường cao đẳng và 6 trung tâm GDNN-GDTX các địa phương tham gia. Số môn thi đấu tại Hội thao là 8 với 307 vận động viên, môn có có số vận động viên tham gia đông nhất là môn Bóng đá nam với 108 vận động viên/9 đơn vị tham gia. Ban Tổ chức trao 60 giải thưởng cho các cá nhân, đồng đội và giải toàn đoàn. Hội thao đã góp phần đẩy mạnh phong trào thể dục thể thao, rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại, thường xuyên tập luyện các môn thể thao góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục thể chất, xây dựng nếp sống lành mạnh và đạt mục tiêu gắn giáo dục toàn diện trong nhà trường.

-Như vậy, hội thao có ý nghĩa trong việc phát triển toàn diện cho học sinh sinh viên mà cụ thể ở đây là giáo dục thể chất, đúng vậy không, thưa ông?

+Hội thao học sinh, sinh viên các cơ sở GDNN các cấp là một trong những sân chơi sức khoẻ lành mạnh, phát huy tinh thần đoàn kết, năng động và sáng tạo trong học sinh, sinh viên, hoạt động này sẽ phát triển phong trào thể dục, thể thao trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, xây dựng nếp sống, phong cách ứng xử văn hóa, góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh; đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong học sinh, sinh viên. Thông qua Hội thao, học sinh, sinh viên được tụ hội, giao lưu, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm góp phần nâng cao sức khoẻ học đường trong các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Đồng thời, Hội thao tuyên dương các em học sinh, sinh viên điển hình tiên tiến, xuất sắc trong lĩnh vực thể dục, thể thao.

- Thưa ông, GDNN đã có vai trò như thế nào trong việc thực hiện các đột phát chiến lược của tỉnh?

+ GDNN của tỉnh có vai trò rất quan trọng, góp phần thực hiện hiệu quả một trong ba đột phá chiến lược theo Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh, đó là “Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với tăng quy mô và nâng cao chất lượng dân số”, bởi vì GDNN hình thành nguồn nhân lực trực tiếp có chất lượng, hiệu quả và kỹ năng nghề cao, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Điều đó đòi hỏi phải nâng cao chất lượng đào tạo nghề tại các cơ sở GDNN, gắn kết giữa cơ sở đào tạo với doanh nghiệp, gắn đào tạo với giải quyết việc làm. Đây là những vấn đề đặt ra cần giải quyết để khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và thị trường lao động ở Quảng Ninh hiện nay. Nhiệm vụ của GDNN trong thời gian tới rất nặng nề, cần phải có sự tham gia, vào cuộc tích cực hơn nữa của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp, người dân nhằm đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là kỹ thuật trình độ cao. Hệ thống GDNN cần tập trung mở rộng quy mô, cơ cấu ngành nghề hợp lý. Những vấn đề này đòi hỏi phải đổi mới và nâng cao công tác quản lý nhà nước về GDNN, trọng trách lớn đang đặt lên vai các cán bộ quản lý, các thầy, cô giáo giảng dạy trong các cơ sở GDNN hiện nay.

- Tình hình đội ngũ nhà giáo trong các cơ sở GDNN của tỉnh ra sao và họ đang được quan tâm như thế nào, thưa ông?

+ Tính đến tháng 11/2022, tổng số nhà giáo cơ hữu và tham gia đào tạo nghề nghiệp là 1.818 người, tăng 1,39% so với năm 2021; trong đó: Nhà giáo thuộc các trường cao đẳng là 1.102 người (chiếm 60,62%), trường trung cấp là 93 người (5,12%), các Trung tâm GDNN-GDTX là 78 người (4,29%), các trường đại học là 293 người (16,12%), các cơ sở khác (đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp tham gia hoạt động GDNN) là 252 người (13,86%).

Đội ngũ các nhà giáo GDNN hằng năm đều được bồi dưỡng nâng cao trình độ. Nhiều thầy cô không chỉ là tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo mà còn giỏi về kiến thức chuyên môn, có kỹ năng, tay nghề cao, những “bàn tay vàng” để hướng nghiệp, đào tạo nghề cho học sinh, sinh viên.

Những năm gần đây, các thầy cô giáo đã tích cực tham gia nhiều hội thi, kỳ thi dành cho nhà giáo như: Hội giảng nhà giáo GDNN cấp trường, cấp tỉnh, cấp toàn quốc; kỳ thi kỹ năng nghề cấp tỉnh và cấp quốc gia; hội thi thiết bị tự làm toàn quốc. Trong năm học 2021-2022, tham gia Hội giảng nhà giáo GDNN cấp toàn quốc đã có 16 nhà giáo của các trường cao đẳng trên địa bàn tỉnh. Kết quả có 1 nhà giáo đoạt giải nhất (nhà giáo Nguyễn Văn Dinh, Trường Cao đẳng Nông lâm Đông Bắc), 1 giải nhì (nhà giáo Đỗ Văn Doanh, Trường Cao đẳng Y tế, đồng thời được vinh danh là nhà giáo GDNN tiêu biểu và vinh dự được nhận Giải thưởng nhà giáo trẻ có thành tích xuất sắc của Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh). Tại kỳ thi kỹ năng nghề quốc gia lần thứ 12, tỉnh Quảng Ninh có 5 nhà giáo đoạt huy chương Vàng: Nguyễn Văn Thành (Trường Cao đẳng Công nghiệp và Xây dựng), Nguyễn Hồng Vĩnh, Đỗ Tiến Quân, Bùi Văn Đoàn, Nguyễn Văn Mạnh (Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam).

Trước yêu cầu đổi mới khoa học công nghệ và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, để đáp ứng nguồn cung lao động chất lượng cao, mục tiêu đặt ra trong thời gian tới cần chú trọng phát triển đội ngũ nhà giáo đủ về số lượng, đảm bảo về cơ cấu và chất lượng… Các nhà trường phải không ngừng đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy, gắn nhà trường với doanh nghiệp, gắn tuyển sinh với nhu cầu thị trường lao động để thu hút nhiều sinh viên tham gia học nghề.

- Thưa ông, để đảm bảo những mục tiêu như ông vừa nói thì đội ngũ nhà giáo trong các cơ sở GDNN cần phải làm gì trong thời gian tới?

+ Muốn có trò giỏi phải có thầy giỏi, muốn sinh viên có kỹ năng, tay nghề cao, đòi hỏi người thầy phải có kỹ năng nghề nghiệp tốt; cần có những thầy cô với “bàn tay vàng” ở mỗi lĩnh vực, ngành nghề. Đồng thời, mỗi nhà trường, mỗi thầy cô phải tiếp tục đổi mới chương trình, nội dung và phương pháp đào tạo theo hướng thiết thực, hiệu quả trên cơ sở bám sát và đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp, thị trường lao động.

Đứng ở góc độ quản lý nhà nước về GDNN, tôi cho rằng để đạt được điều này phải có các giải pháp tổng thể, quan tâm hơn nữa đến đội ngũ nhà giáo GDNN như: Có cơ chế, chính sách thu hút nhà giáo có trình độ, kỹ năng tay nghề cao vào giảng dạy trong các cơ sở GDNN; thường xuyên chú trọng đào tạo, bồi dưỡng và có môi trường tốt (cơ sở vật chất tốt, quản lý, quản trị nhà trường tốt...) để các thầy cô tích cực phấn đấu, rèn luyện, cống hiến và thường xuyên quan tâm biểu dương, khen thưởng các nhà giáo có thành tích để tôn vinh, tạo vị thế cho các nhà giáo.

Mỗi thầy cô giáo GDNN cũng phải tự mình thường xuyên trau dồi kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ. Đổi mới phương pháp đào tạo theo hướng giảm thời lượng dạy lý thuyết, tăng thảo luận và thực hành, tạo hứng thú học tập cho học sinh, sinh viên. Tăng cường tiếp cận với các doanh nghiệp để bồi dưỡng thêm những kiến thức mới, kỹ năng mới và tiếp cận với máy móc, thiết bị công nghệ hiện đại ở các doanh nghiệp. Đặc biệt, chú trọng hơn nữa giáo dục kỹ năng mềm, kỹ năng khởi nghiệp cho học sinh, sinh viên; ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin vào công tác quản lý và đào tạo. 

- Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, ông có nhắn gửi, mong muốn gì tới đội ngũ nhà giáo trong các cơ sở GDNN ở Quảng Ninh?

+ Nhân dịp kỷ niệm 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, tôi xin gửi tới các thế hệ thầy cô giáo, cán bộ quản lý GDNN lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Tôi tin tưởng và mong muốn rằng, tiếp nối truyền thống của các thế hệ nhà giáo đi trước, mỗi thầy cô giáo luôn là tấm gương về “thực tâm, thực tài, thực nghề", "gương mẫu, sáng tạo, đổi mới", giữ ngọn lửa nhiệt tình, lòng đam mê nghề nghiệp cho học sinh, sinh viên, thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ “Vì lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”.

Hướng tới chào mừng Kỷ niệm 60 năm Ngày thành lập tỉnh 30/10 (1963-2023), các thầy cô giáo GDNN trong tỉnh hãy ra sức thi đua lập thành tích cao nhất, với khát vọng xây dựng một Quảng Ninh kiểu mẫu, giàu đẹp, văn minh, hiện đại, đồng thời triển khai thực hiện thành công các mục tiêu đề ra theo Chiến lược phát triển GDNN giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh.

- Xin trân trọng cảm ơn ông!