Tiên Yên: Xây dựng làng văn hóa Dao gắn với du lịch thác Pạc Sủi

Thực hiện Đề án du lịch cộng đồng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, UBND tỉnh giao cho huyện Tiên Yên xây dựng và phát triển điểm du lịch sinh thái thác Pạc Sủi gắn với làng văn hóa dân tộc Dao, xã Yên Than.

Tuy nhiên, trước khi có Đề án này, huyện Tiên Yên và xã Yên Than đã có nhiều hoạt động đầu tư và bảo tồn phát triển nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho người dân thôn Pạc Sủi. Thôn có 39 hộ dân đều là người dân tộc Dao sống rải rác dưới chân núi Pạc Sủi, nơi có cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp với ruộng bậc thang, rừng cây, thác nước. Bà con có nhiều nét văn hóa bản địa đặc sắc cần được bảo tồn và gìn giữ. Hiện nay, Pạc Sủi còn lưu truyền được nhiều nét văn hóa của đồng bào dân tộc như: Thêu thổ cẩm, ẩm thực truyền thống, các nghi lễ cấp sắc, hát giao duyên trong cưới hỏi, ngày hội... Bà con hiện nay vẫn sử dụng tiếng dân tộc thiểu số của mình trong giao tiếp hằng ngày.

Ngoài chủ yếu làm nông, lâm phát triển trồng cây quế, gừng, khoai sọ, gạo nương, kết hợp với phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm, bà con ở Pạc Sủi còn phát triển các sản phẩm nông sản địa phương như: mật ong rừng, các loại cây thuốc, bài thuốc nam của đồng bào dân tộc Dao Thanh Phán.

Từ cuối năm 2018, huyện Tiên Yên đã đầu tư hơn 10 tỷ đồng, gồm các công trình bãi đỗ xe rộng hơn 2.300m, tuyến đường ô tô dài hơn 743m từ ngoài đến chân thác Pạc Sủi, 2 đường bộ bậc đá bên trái và bên phải thác, chiều dài hơn 300m, chiều rộng 1,5m... Đường đến thác còn có 3 cây cầu qua suối theo hình vòm, cầu thang giả gỗ chiều dài hơn 24m/cầu được sơn màu đỏ son. Đứng trên cầu, du khách được chiêm ngưỡng dòng thác đang tung bọt trắng xóa.

Từ trước đó, xã Yên Than cũng đã tổ chức thành công Lễ hội Văn hóa, thể thao dân tộc Dao lần thứ nhất năm 2017, nhưng sau đó để tránh trùng lặp lễ hội, những năm sau, các lễ hội Dao được ưu tiên tổ chức tại xã Hà Lâu. Tại xã đã thành lập được CLB Hát đối Dao với 30 thành viên, tổ chức nhiều lớp học cho các học viên Dao trẻ tuổi theo học hát đối, tập thêu thùa mà giảng viên là các nghệ nhân dân gian trong và ngoài huyện. Hoạt động này đã góp phần duy trì văn hóa người Dao ở thôn Pạc Sủi.

Tuy nhiên, để hoàn thành Đề án phát triển du lịch cộng đồng bền vững trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025 thì huyện Tiên Yên vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Theo đó, huyện cần được hỗ trợ lập quy hoạch chi tiết cho dự án du lịch cộng đồng và quy hoạch rừng đầu nguồn. Hiện nay, tổng diện tích rừng đầu nguồn của thôn Pạc Sủi là 291,7 ha đã được giao cho các hộ dân trong thôn quản lý, cần tiến hành thu hồi và trồng rừng gỗ lớn để phát triển rừng, tạo cảnh quan tự nhiên và duy trì nguồn nước sinh thủy phục vụ thác nước Pạc Sủi.

Ngoài ra, Đề án còn cần nhiều sự hỗ trợ đầu tư khác như xây dựng các chương trình phục dựng, tái hiện các bản sắc văn hóa đặc trưng của cộng đồng địa phương dân tộc Dao Thanh Phán: Hay thêu trang phục, trình diễn dân ca dân vũ, tái hiện nghi lễ tâm linh, hỗ trợ kinh phí khảo sát, sưu tầm, tái hiện các phong tục tập quán truyền thống của dân tộc Dao Thanh Phán đã bị mai một để tiến hành tổ chức Lễ hội Văn hóa, Thể thao dân tộc Dao Thanh Phán hoặc Lễ hội Vua gà gắn với sự kiện du lịch cộng đồng thác Pạc Sủi hàng năm….

Để phát huy tiềm năng du lịch của thác Pạc Sủi và xây dựng làng văn hóa người Dao ở thôn Pạc Sủi, xã Yên Than, huyện Tiên Yên sẽ kết nối du lịch với các tuyến điểm du lịch trên địa bàn huyện như từ thác Pạc Sủi (xã Yên Than) đến hồ Khe Táu (xã Đông Ngũ). Từ đó, kết nối với các điểm du lịch như: Rừng ngập mặn, Phố đi bộ, chợ Tiên Yên, Trung tâm VHTT các dân tộc vùng Đông Bắc.