Xuất hiện tổ hợp tréo ngoe tuyển sinh đại học năm 2025

Từ thông tin tuyển sinh năm 2025 của các trường đại học (ĐH), có thể thấy, một số trường sử dụng tổ hợp xét tuyển không vi phạm quy chế nhưng rất tréo ngoe đối với ngành học.

Vắng bóng môn chính

Trong thông báo tuyển sinh ĐH chính quy năm 2025, Học viện Nông nghiệp Việt Nam tuyển hai ngành Công nghệ Sinh học và Công nghệ sinh dược 130 chỉ tiêu với 9 tổ hợp xét tuyển. Trong đó, có 8/9 tổ hợp không có môn Sinh học như: Toán, Hóa học, tiếng Anh (D07); Toán, Vật lí, tiếng Anh (A01); Toán, Ngữ văn, tiếng Anh (D01); Toán… Thông tin đăng tải trên trang tin điện tử của học viện này cho thấy, Công nghệ sinh dược là ngành mới, kế thừa và phát triển những thành tựu của công nghệ sinh học trong việc sản xuất thuốc, các sản phẩm liên quan đến chăm sóc sức khoẻ, làm đẹp.

Tương tự, ngành Công nghệ Sinh học là ngành học nghiên cứu, vận dụng sinh vật sống kết hợp với quy trình và thiết bị kĩ thuật tạo ra sản phẩm và sản xuất ở quy mô công nghiệp để phục vụ lợi ích của con người, đồng thời phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Chương trình đào tạo của 2 ngành, môn Sinh học trọng số lớn nhất. Nên việc không có môn Sinh trong tổ hợp xét tuyển của 2 ngành học “đậm đặc” sinh học của Học viện Nông nghiệp Việt Nam khiến dư luận băn khoăn.

Năm nay, Trường ĐH Hòa Bình tuyển sinh ngành Y khoa và Y học cổ truyền có 4/5 tổ hợp không có môn Sinh. Đặc biệt hơn, nhà trường tuyển sinh ngành Ngôn ngữ Anh có 2/5 tổ hợp không có môn tiếng Anh là C00 (Văn, Sử, Địa) và C01 (Văn, Toán, Vật lí).

Tại các trường sư phạm, ngành học tuyển sinh không có môn chính trong tổ hợp xét tuyển diễn ra khá phổ biến. Trường ĐH Thủ đô Hà Nội tuyển sinh ngành Sư phạm Vật lí xét 1 tổ hợp không có môn Vật lí D07 bên cạnh các tổ hợp có môn học này. Trường ĐH Sư phạm (ĐH Thái Nguyên) sử dụng cả tổ hợp D01 để xét tuyển ngành Sư phạm Lịch sử. Trường ĐH Phạm Văn Đồng cũng sử dụng tổ hợp này để xét tuyển ngành Sư phạm Vật lí…

Theo lí giải của các trường ĐH, Quy chế tuyển sinh năm nay Bộ GD&ĐT vừa ban hành chỉ quy định các tổ hợp bắt buộc phải có một trong 2 môn chính là Toán hoặc Ngữ văn. Cơ sở giáo dục ĐH đều xác định theo nguyên tắc này nên không vi phạm quy chế. Nhưng đứng ở góc độ đào tạo, một số chuyên gia phản đối. Những năm trước, Trường ĐH Y Dược Thái Bình xét tuyển ngành Y khoa không có môn Sinh đã nhận nhiều phản ứng tiêu cực. Bởi bản chất của tuyển sinh là tuyển được nhiều thí sinh nhất và phù hợp nhất với ngành đào tạo. Học ngành nào cũng có môn tiên quyết, đánh giá được năng lực, sự yêu thích của sinh viên. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 càng thể hiện rõ điều này khi học sinh được chọn môn học phù hợp với định hướng nghề nghiệp sau này. Nếu không có môn học nền tảng trong tổ hợp xét tuyển, sinh viên sẽ học như thế nào để đáp ứng chuẩn đầu ra của các trường.

Đâu là thuốc đặc trị?

Trước mùa tuyển sinh ĐH năm 2025, Hiệp hội các trường ĐH, CĐ Việt Nam kiến nghị, Bộ GD&ĐT cần loại bỏ các phương thức tuyển sinh không bảo đảm chất lượng đầu vào của cơ sở giáo dục ĐH, đồng thời yêu cầu trường ĐH giải trình việc lựa chọn các tổ hợp môn học, các bài thi đánh giá năng lực của các kì thi riêng được sử dụng để xét tuyển sinh, bảo đảm chuẩn đầu vào năng lực cơ bản để học tập thành công ở bậc đại học. Đặc biệt, cần quy định thống nhất các tổ hợp xét tuyển hợp lí, kiên quyết loại bỏ các tổ hợp “lạ”.

GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho hay, tuyển sinh ĐH thời gian qua, nhiều vấn đề chưa đáp ứng được yêu cầu. Một số trường top dưới chất lượng tuyển sinh đầu vào thấp, gửi nhiều giấy trúng tuyển tới thí sinh nhưng tỉ lệ nhập học không cao. Bức tranh đó tạo ra nhiễu động trong hệ thống tuyển sinh toàn quốc. Trong khi, giáo dục ĐH Việt Nam đang cần khẳng định chất lượng với quốc tế. Đặc biệt, thời gian tới, cần có sản phẩm made in Việt Nam, make in Việt Nam đưa ra toàn cầu, muốn vậy chất lượng nhân lực phải cao. Vì thế, tuyển sinh là một trong những bài toán quan trọng.

Quy chế tuyển sinh ĐH năm 2025 vừa ban hành, Bộ GD&ĐT muốn hạn chế các tổ hợp lạ khi quy định phải có một trong hai môn Ngữ văn hoặc Toán. Tuy vậy, trường ĐH “lách” bằng cách đáp ứng yêu cầu nhưng không có môn của chính ngành tuyển sinh trong tổ hợp (ví dụ ngành Sư phạm Vật lí, tổ hợp xét tuyển không có môn Vật lí) như trên.

Để không xảy ra tình trạng “xập xí xập ngầu” giữa các phương thức tuyển sinh, quy chế yêu cầu mỗi trường ĐH phải quy đổi điểm xét, trúng tuyển về thang điểm chung, thống nhất với từng chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo. Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho hay, hiện tồn tại 2 dạng điểm chuẩn trong tuyển sinh: điểm thi tốt nghiệp THPT và điểm chuẩn khác (như điểm học bạ, điểm kết quả kì thi đánh giá tư duy, đánh giá năng lực, điểm xét tuyển kết hợp giữa nhiều yếu tố). Bộ GD&ĐT yêu cầu giữa 2 điểm chuẩn này phải có sự tương đương, không thể dựa theo số chỉ tiêu mà các trường đặt ra. Do đó, việc quy đổi hoặc xác định 2 điểm chuẩn này tương đương nhau là đảm bảo công bằng cho thí sinh.

Bộ đang cùng một số trường đại học xây dựng hướng dẫn để có sự thống nhất trong hệ thống nhưng đảm bảo sự đa dạng về quyền tự chủ theo yêu cầu của từng ngành nghề. Tuy nhiên, việc quy đổi một thang điểm vẫn không giải quyết triệt để tình trạng tổ hợp lạ trong tuyển sinh.

Ghi nhận thực tế cho thấy, trường ĐH vẫn sống bằng nguồn học phí của sinh viên. Chỉ tiêu ngành càng phình, nhu cầu học ĐH giảm sẽ đẩy các trường top dưới vào tình trạng tìm mọi cách "vơ bèo vạt tép". Thế mới có chuyện “khó như trượt ĐH” như những năm qua.