Y tế thôn, bản ở Bình Liêu: Không mặn mà vì phụ cấp thấp

Huyện Bình Liêu hiện có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống rải rác ở các thôn, bản vùng cao, gây khó khăn cho việc khám, chữa bệnh (KCB) cũng như tiếp cận với các dịch vụ y tế.  Chính vì vậy, mạng lưới nhân viên y tế thôn, bản được xem là cánh tay nối dài của ngành Y tế, là nhân tố then chốt trong việc tuyên truyền, giáo dục sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh, giúp người dân nơi đây tiếp cận với các dịch vụ y tế tốt hơn.

Bà Hoàng Thị Thu (thứ hai, phải sang), nhân viên y tế thôn Nà Làng, xã Tình Húc, huyện Bình Liêu, tuyên truyền, vận động bà con từ bỏ những hủ tục lạc hậu, nâng cao ý thức vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh…

Hơn 20 năm làm nhân viên y tế thôn Nà Làng, xã Tình Húc, huyện Bình Liêu, bà Hoàng Thị Thu hằng ngày không quản nắng mưa, đến từng nhà tuyên truyền, vận động để bà con từ bỏ những hủ tục lạc hậu, nâng cao ý thức vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh… Bà Thu chia sẻ: Trước kia, tuyến đường của thôn đi lại khó khăn, cộng với suy nghĩ của người dân e ngại không muốn đến trạm y tế xã, nhất là phụ nữ có thai rất “xấu hổ” nên không đi khám thai và thường sinh con tại nhà. Do đó, mỗi khi nhận được tin báo có sản phụ sắp sinh, tôi phải lập tức lên đường. Thời gian đầu, tôi cũng đã từng rất ngại với công việc đỡ đẻ nhưng mãi cũng thành quen. May mắn là ở thôn chưa từng xảy ra tử vong hay trường hợp nguy hiểm nào cho mẹ và bé sau sinh. Tuy nhiên, tôi cũng luôn vận động, tuyên truyền để người dân đến KCB ở trạm y tế. Đến nay, người dân đã ý thức hơn trong chăm sóc sức khỏe, nhất là sản phụ nên họ thường đến trạm y tế hoặc Trung tâm Y tế huyện để KCB và sinh con.

Còn anh Chìu Cắm Thòng, thôn Khe Và, xã Tình Húc có hơn 5 năm làm y tế thôn, chia sẻ: Là thôn nằm giáp ranh biên giới, địa hình chia cắt nên người dân sinh sống rải rác. Ở đây chỉ có 34 hộ với 188 nhân khẩu, 100% là người dân tộc Dao, đời sống của dân bản còn gặp nhiều khó khăn nên việc chăm sóc sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh còn hạn chế. Vì vậy, tôi luôn cố gắng tuyên truyền, vận động, hướng dẫn bà con thực hiện các biện pháp đảm bảo sức khỏe, vệ sinh môi trường, phòng tránh dịch bệnh, ăn chín, uống sôi... Đồng thời, cố gắng tự học, nâng cao kỹ thuật sơ cấp cứu, tư vấn chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân trong thôn.

Được biết, toàn huyện Bình Liêu hiện có 98/104 thôn, bản có nhân viên y tế. Đối với những thôn, bản có địa hình rộng, phức tạp được bố trí đến 2 nhân viên y tế, nhưng cũng không thể “phủ sóng” hết địa bàn dân cư. Bởi Bình Liêu là huyện miền núi, biên giới có địa bàn rộng, nhiều thôn, bản xa trung tâm xã, điều kiện đi lại còn khó khăn. Do đó, nhân viên y tế thôn, bản đã và đang trở thành những nhân tố quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân và phòng, chống dịch bệnh. Nhờ đó, nhiều chương trình mục tiêu quốc gia về y tế trên địa bàn huyện đã thu được những kết quả quan trọng. Từ đầu năm đến nay, toàn huyện cơ bản không có dịch bệnh lớn xảy ra; 453/650 trẻ em dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ các loại vắc xin; 198/335 phụ nữ tuổi sinh đẻ tiêm đủ 2 liều vắc xin uốn ván. Ông Loan Thanh Tạo, Trưởng Phòng Y tế huyện Bình Liêu, khẳng định: “Đội ngũ y tế thôn, bản là nhân tố đắc lực trong việc tuyên truyền, vận động và chăm sóc sức khỏe cho người dân. Nhất là trong những đợt cao điểm như thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế, tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS hay phòng, chống sốt xuất huyết… Họ chính là những người gần dân, có ghi chép, báo cáo nhanh nhất tình hình của khu vực mình sống để báo cáo lên các cơ quan chức năng nên rất quan trọng. Trách nhiệm là thế, nhưng mức chi trả phụ cấp cho họ hiện nay quá ít. Nên họ sinh ra tâm lý chán nản, không mặn mà với công việc”.

Hiện nay, nhân viên y tế thôn, bản được hỗ trợ 390.000 đồng/tháng. Số tiền đó không đủ cho họ chi trả xăng xe, tiền cước điện thoại. Bà Hoàng Thị Thu cho biết thêm: “Tôi vẫn muốn làm nhưng phụ cấp ít quá. Giờ chỉ mong được tăng thêm ít nữa để có thể trang trải cuộc sống”. Vừa tròn 20 năm là nhân viên y tế thôn Nà Khau, xã Đồng Tâm, bà Hoàng Thị Lan cho biết: “Vừa làm y tế thôn, bản, tôi còn là Phó Bí thư Chi bộ thôn rồi cộng tác viên dân số. Do đó, mức phụ cấp nhân viên y tế thôn bị cắt giảm chỉ chưa đến 200.000 đồng/tháng. Thực sự, vì trách nhiệm với thôn, muốn đóng góp chút công sức cho địa phương nên tôi mới tiếp tục tham gia chứ chừng đó tiền thì chẳng đủ để làm gì cả”.

Ông Vy Văn Ngò, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu, chia sẻ: Chúng tôi có 16 thôn, bản thì tất cả đều có nhân viên y tế. Với những chương trình mục tiêu quốc gia về y tế hay tuyên truyền vận động người dân ở thôn, bản thì chủ yếu là nhân viên y tế thôn, bản phụ trách. Đến nay, đội ngũ nhân viên y tế thôn, bản ở đây vẫn duy trì nhưng do phụ cấp thấp nên phần lớn họ không còn mấy mặn mà với công việc này. Cùng với đó, chúng tôi cũng khó khăn tìm người thay. Như ở thôn Khéo Chản nhân viên y tế thôn đề nghị thôi không làm nữa nhưng hiện nay chúng tôi chưa tìm được người thay thế. Bởi trình độ dân trí ở đây còn hạn chế, cộng với lòng nhiệt tình với công việc cộng đồng không phải ai cũng có.

Ông Loan Thanh Tạo cho biết thêm: Là huyện miền núi còn nhiều khó khăn nên phụ cấp cho đội ngũ y tế thôn bản hoàn toàn dựa vào nguồn lực của nhà nước. Chúng tôi chưa có nguồn xã hội hóa nào để nâng mức phụ cấp cho đội ngũ này. Do đó, chúng tôi rất mong muốn các cấp, ngành xem xét hỗ trợ thêm phụ cấp cho nhân viên y tế thôn, bản, đặc biệt là những thôn, bản ở vùng sâu, vùng xa khó khăn.

Nguyễn Hoa

[links()]