Yên Than (Tiên Yên): Vượt khó xây dựng nông thôn mới

Theo đề án xây dựng nông thôn mới (NTM) của xã Yên Than (Tiên Yên) thì tổng nhu cầu vốn cho chương trình là trên 379 tỷ đồng, trong đó vốn cho đầu tư XDCB gần 336 tỷ đồng, đầu tư khác 43 tỷ đồng. Bên cạnh việc vốn đầu tư về chậm, sự đóng góp trong dân còn hạn chế, thì Yên Than còn gặp khó khăn do địa hình chia cắt các thôn, bản ở cách xa nhau, xa trung tâm, trình độ, kiến thức khoa học còn thấp, tập quán sản xuất của nông dân còn lạc hậu… Vì thế, nhiều tiêu chí xây dựng NTM của xã chưa đạt yêu cầu hoặc đạt ở mức độ thấp so với quy định.

Qua khảo sát, đánh giá, đến nay Yên Than mới hoàn thành 6/19 tiêu chí là: Quy hoạch; hình thức tổ chức sản xuất; y tế; hộ nghèo; hệ thống chính trị - xã hội; an ninh trật tự xã hội. Trong 13 tiêu chí còn lại, xã xác định đều là những tiêu chí khó thực hiện, nhất là tiêu chí giao thông. Hiện hệ thống đường giao thông của xã có tổng chiều dài là 54km, gồm đường trục xã, liên xã, đường trục thôn, xóm và đường giao thông nội đồng. Đến nay đã đổ nhựa và bê tông được 11,5km, đạt 21,3%, trong đó chủ yếu là quốc lộ (Yên Than có 3 tuyến quốc lộ đi qua là 18A, 4B, 18C, với tổng chiều dài 8,5km). Tiêu chí về điện cũng hết sức khó khăn, toàn xã có 4 trạm hạ thế tổng công suất 440KVA. Hệ thống lưới điện của xã cơ bản đã đạt tiêu chuẩn, nhưng cần phải nâng cấp ở một số đường dây hạ thế để đảm bảo đủ công suất cho nhu cầu sử dụng của nhân dân. Hiện có 515/687 hộ được sử dụng điện; tuy nhiên còn 1/14 thôn chưa có điện lưới là thôn Pạc Sủi.

Xã có 3 cấp học là mầm non, tiểu học và THCS. Các trường mầm non chia thành 9 điểm trường, hầu hết là nhà tạm, đang xuống cấp, điểm trường Nà Phen học nhờ tại nhà văn hoá thôn. Trường PTCS (gồm cấp tiểu học và THCS) có 8 điểm trường; trong đó, điểm trường ở trung tâm xã học cả hai cấp học, còn lại 7 điểm trường tiểu học ở các thôn, khe, bản.

Nhà văn hoá thôn Khe Tiên, xã Yên Than (Tiên Yên) được hoàn thành, đưa vào sử dụng năm 2011.

Mặc dù gặp rất nhiều khó khăn trong việc hoàn thiện các tiêu chí NTM, nhưng người dân xã rất tin tưởng, ủng hộ chương trình. Ông Nguyễn Văn Hạnh, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Than cho biết: Nhà văn hoá thôn Khe Tiên được xây dựng và hoàn thiện trước dịp bầu cử ĐBQH khoá XIII và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2011-2016, nằm trong chương trình xây dựng NTM của xã. Xã đã chọn xây dựng nhà văn hoá ở khu đất chung, nhưng diện tích không đủ, nên đã huy động người dân hiến đất. Gia đình ông Hạnh đã không ngần ngại hiến trên 50m2 đất (trị giá trên 50 triệu đồng) để xây dựng nhà văn hoá thôn. Nhờ sự gương mẫu của cán bộ, đảng viên, cùng đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền, người dân đã hiểu và tích cực làm theo, hiến đất, ngày công xây dựng các công trình. Nhiều tuyến đường người dân đã bỏ nhiều ngày công san lấp mặt bằng, chỉ chờ xi măng và gạch hỗ trợ là sẵn sàng thi công. Tuy nhiên, việc huy động sự đóng góp bằng tiền trong nhân dân là hết sức khó, vì phần lớn đời sống người dân trong xã còn nghèo. Doanh nghiệp trên địa bàn cũng rất ít, không đủ để cung cấp nguồn vốn cho những chương trình không được đầu tư 100%. Vì vậy, xã đã đề xuất với cấp trên cần có cơ chế phù hợp giữa miền núi với đồng bằng trong việc kêu gọi nguồn vốn, khả năng đóng góp trong nhân dân.

Xác định những khó khăn trong xây dựng NTM, Yên Than đã tranh thủ tối đa nguồn đầu tư của Nhà nước, tiếp tục nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn lồng ghép, tập trung đầu tư vào các công trình và dự án trọng điểm phù hợp với nhu cầu và điều kiện của địa phương. Bên cạnh đó, xã cũng xác định rõ những lợi thế, nhằm phát huy nội lực, phấn đấu trở thành xã NTM vào năm 2015. Với trên 75% hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ canh tác còn nhiều lạc hậu, xã chỉ đạo các trưởng bản tích cực tuyên truyền người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng thích hợp; tập trung thâm canh cây ngô, cây lúa, kết hợp với trồng rừng và phát triển chăn nuôi đại gia súc. Xã phối hợp mở các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi cá nước ngọt, trồng nấm cho người dân; tạo điều kiện cho thanh niên trong xã được đi làm tại các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh; khuyến khích người dân mở rộng kinh doanh các dịch vụ nhỏ, sản xuất các mặt hàng lâm sản. Đặc biệt, với lợi thế đất rừng trên 4.000ha, xã giao cho mỗi hộ dân từ 2 - 5ha để trồng rừng; đã có nhiều mô hình kinh tế mới được bà con tiếp cận và vận dụng một cách có hiệu quả. Ông Tằng Sinh Phẩu, thôn Khe Muối 1, khoe: “Năm ngoái, xã cho người về tập huấn nuôi cá nước ngọt ở ao nhà tôi, thấy cá phát triển tốt, nên năm nay gia đình đang có dự định thả hơn 1.000 con cá giống. Gia đình cũng đang chuẩn bị thu hoạch trên 10ha rừng keo, hy vọng có tiền để xây nhà mới khang trang hơn”...

Người dân xã tin tưởng với sự chỉ đạo đúng đắn của cấp uỷ, chính quyền và sự ủng hộ, tham gia tích cực của mọi người dân, Yên Than sẽ hoàn thành mục tiêu trở thành xã NTM vào năm 2015, theo lộ trình của huyện đề ra.

Nguyễn Hoa