Carnaval Hạ Long 2012: Tôn vinh các giá trị văn hoá bản địa

Nét đặc biệt nhất của Carnaval Hạ Long sẽ diễn ra trong Tuần lễ Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh năm nay đó là sự tôn vinh văn hoá bản địa. Sẽ có tiết mục leo gươm đầy kỳ bí trong lễ Đại phan của người Sán Dìu, cuộc đua giữa các chải giáp Văn và giáp Võ tại lễ hội đình Quan Lạn ở Vân Đồn; diễn bơi chải sào của các thôn nữ và lễ rước cụ Thượng của vùng đảo Hà Nam (TX Quảng Yên); tái hiện cảnh đón dâu trong lễ cưới của dân chài vùng biển Hạ Long; diễn nhảy Phùn Voòng, múa rồng, múa phượng hoàng, múa chuông, múa bắt ba ba, đón dâu của dân tộc Dao; diễn múa tắc-xình, múa ống, múa xúc tép của dân tộc Sán Chay; diễn múa dâng hương, dâng hoa, dâng đèn, múa bông trong sinh hoạt hát cửa đình của dân tộc Kinh ở Đầm Hà, Móng Cái; múa chạy đàn theo nghi lễ Phật giáo v.v..

Lễ rước cụ Thượng trong lễ hội miếu Tiên Công sẽ được tái hiện tại Carnaval Hạ Long 2012. Ảnh: Đỗ Phương

Ông Hoàng Quốc Thái, Phó Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, đồng thời cũng là một trong hai người xác lập ý tưởng và viết kịch bản Carnaval năm nay cho biết: “Về mặt ý tưởng nghệ thuật, Carnaval lần này hoàn toàn khác Carnaval những lần trước, nó chọn lọc tinh tuý, loại bỏ những gì vay mượn để tôn vinh văn hoá bản địa kết hợp hài hoà với văn hoá Việt Nam đương đại”. Các giá trị văn hoá bản địa này thể hiện trong những sinh hoạt văn hoá dân gian truyền thống như: Hát dân ca, múa nghi lễ, rước lễ trong lễ hội, các trò chơi dân gian v.v.. đã được chọn lọc để đưa vào những nét văn hoá đặc sắc nhất. Để có thể tái hiện sinh động những giá trị văn hoá truyền thống này trong “chùm hoa” chung thì diễn viên chuyên nghiệp sẽ thể hiện các nội dung được nghệ thuật hoá giống như là “nhụy hoa”, còn diễn viên không chuyên với những trình diễn dân gian được thể hiện nguyên bản chính là những cánh hoa. Ông Thái khẳng định: “Phần văn hoá nguyên gốc sẽ không bị biến mất, không bị pha tạp dù có cả nghệ thuật hiện đại và trình diễn dân gian cùng được thể hiện. Một số trình diễn dân gian được nghệ thuật hoá một phần nhưng như nghệ thuật dân vũ sẽ vẫn được giữ nguyên bản, chỉ có không gian “thiêng” của những nghi lễ, lễ hội ấy sẽ bị thay đổi mà thôi”. Tìm hiểu được biết, các diễn viên không chuyên của những phần trình diễn dân gian trong Carnaval Hạ Long năm nay sẽ là người dân bản địa thực thụ, không bị đóng giả. Vì vậy, sự hấp dẫn của các giá trị văn hoá truyền thống trong Carnaval lần này sẽ không phải là sự lộng lẫy mà ấn tượng với du khách sẽ là nét mộc mạc nhưng hoàn toàn mới lạ, chưa từng bị lặp lại.

Nói về việc lần đầu tiên các giá trị văn hoá bản địa được tôn vinh trong lễ hội Carnaval, ông Thái đánh giá, đây là cách bảo tồn hiệu quả để văn hoá truyền thống có sức sống bền vững. Những năm tới đây, khi làm tiếp sẽ bổ sung thêm các giá trị văn hoá độc đáo khác nữa, trong đó, càng những dân tộc ít người, văn hoá truyền thống có nguy cơ mai một cao thì càng cần được duy trì, quảng bá để có thể bảo tồn tốt hơn. Được biết, dự kiến từ năm 2013, tỉnh sẽ tổ chức Ngày hội văn hoá các dân tộc vào dịp này và các sản phẩm đó sẽ được trình diễn trong Carnaval. “Đây sẽ là cách “bảo tồn sống”, một trong những giải pháp bảo tồn tối ưu trong những năm tới đối với văn hoá truyền thống các dân tộc” - Ông Thái cho biết.

Ngọc Mai