Hấp dẫn nghề phục vụ tàu trên Vịnh

Đến với Hạ Long, điều đầu tiên khiến du khách ấn tượng là hình ảnh những con tàu đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long được trang trí lộng lẫy, đẹp mắt và khá hiện đại. Đây có thể coi là đội tàu du lịch hùng hậu nhất cả nước cùng đội ngũ phục vụ chuyên nghiệp, làm hài lòng cả những vị khách khó tính nhất mỗi dịp đến với Hạ Long.

Mặc dù công việc phục vụ trên tàu vất vả, song anh Cao Hoài cảm thấy rất vui vì được du khách ghi nhận.

Hiện trên Vịnh Hạ Long có gần 500 tàu du lịch đưa khách tham quan Vịnh. Trung bình, trên mỗi con tàu có ít nhất là 4-5 người làm công tác phục vụ. Như vậy, tính sơ sơ cũng có khoảng hơn 2.000 lao động đang làm việc trên các con tàu ngày đêm lênh đênh bám mặt Vịnh. Đa phần, họ đến từ các tỉnh lân cận như Bắc Giang, Thái Bình, Nam Định… đưa nhau về đây kiếm sống.

Để được làm việc trên những con tàu đưa khách ra Vịnh tham quan, Họ - những người phục vụ trên tàu bao gồm cả lái tàu, đầu bếp, hướng dẫn viên và thuyền máy… đều phải trải qua những lớp huấn luyện nghiệp vụ từ 3 đến 6 tháng, riêng thuyền trưởng thì phải cả năm mới có thể làm việc trên các con tàu này. Ngoài những kỹ năng được đào tạo, người phục vụ trên tàu còn phải biết kiêm nhiệm nhiều công việc khác nhau để phục vụ du khách. Ví như, một người đầu bếp có thể vanh vách kể về những cảnh đẹp của kỳ quan Hạ Long không kém gì một hướng dẫn viên du lịch. Hay ngược lại những người hướng dẫn viên du lịch cũng có thể nói và miêu tả cách chế biến các món ngon của Hạ Long đến với du khách… Nói chung, để làm hài lòng du khách, họ phải tự học, tìm kiếm và kiêm nhiệm hầu hết những gì khách du lịch yêu cầu.

Cuộc sống của họ chỉ gói gọn trong lòng con tàu nơi họ phục vụ. Họ gần như bị cô lập bởi thế giới bên ngoài vì những lịch trình dầy đặc. Họ phải thức dậy từ sáng sớm để chuẩn bị tàu cho những chuyến ra khơi đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long và khi khách đã lên bờ kết thúc hành trình, họ lại chuẩn bị cho chuyến ra khơi mới. Thông tin về xã hội trên bờ họ nắm bắt được, phần lớn thông qua những câu chuyện không đầu, không cuối của khách du lịch. Những câu chuyện lướt qua, ào ào như sóng vỗ mạn tàu.

Công việc vất vả, đồng lương do chủ tàu trả chẳng là bao, chủ yếu phải dựa vào những đồng tiền thưởng của khách, song họ vẫn rất hài lòng với công việc của mình bởi niềm vui được phục vụ kỳ quan Hạ Long và có một công việc ổn định. Anh Cao Hoài, quê ở Hưng Yên phục vụ trên tàu QN-1689 thuộc hãng tàu Tùng Vân tâm sự: Làm nghề này cũng vất vả lắm anh ạ. Công việc thì không thiếu thứ gì từ neo tàu, lau dọn, hướng dẫn khách đến vào bếp và bưng bê. Nhiều khi đang bưng bát cơm đưa lên miệng, khách có yêu cầu gì cũng phải bỏ cơm mà phục vụ. Còn ngủ, nghỉ, sinh hoạt chỉ diễn ra quanh con tàu, rất ít khi bọn em được lên bờ, cả ngày chỉ lênh đênh trên mặt nước. Song em cảm thấy rất vui vì sau mỗi chuyến phục vụ du khách như vậy, sự nhiệt tình, chu đáo được khách ghi nhận, khách thưởng thêm cho bọn em cũng phần nào xua tan những mệt nhọc. Thêm nữa, công việc tại đây khá ổn định nếu chịu khó làm việc, tiết kiệm, sẽ để dành được tiền gửi về nhà phụ giúp gia đình, đỡ đần bố mẹ được phần nào.

Khác với công việc phục vụ của Hoài, trên mỗi con tàu chở khách tham quan Vịnh Hạ Long đều có một thuyền trưởng. Song vào vai thuyền trưởng tại các con tàu du lịch này không phải dễ, bởi luôn thường trực những nỗi lo. Ngoài việc phải trải qua lớp đào tạo lái tàu, thuyền trưởng còn phải có khả năng thông thạo luồng lạch, thuỷ triều, bơi lội, y tế… và cả cơ man những điều luật do Nhà nước quy định, tất cả đều yêu cầu phải đạt mức tối ưu nhất. Thêm nữa, áp lực về an toàn sinh mạng cho du khách, áp lực về chất lượng phục vụ luôn luôn đè nặng. Tất cả những cái đó tạo nên tâm lý căng thẳng thường trực trên vai người thuyền trưởng. Chỉ cần một phút giây lơ là cảnh giác, cả chục mạng con người có thể theo thuỷ triều trôi ra biển và trách nhiệm thì không kể hết được.

Thêm nữa, trong số các đơn vị kinh doanh tàu khách du lịch trên Vịnh Hạ Long thì phần lớn chủ tàu là những doanh nghiệp tư nhân. Do vậy, cung cách quản lý, điều hành của những đơn vị này mang hình thức tự quy định. Nếu được chủ tàu ưu ái, tàu thường được xếp “tua” liên tục, “tua” khách vip. Điều đó, đồng nghĩa với thu nhập bằng tiền thưởng của khách tại mỗi chuyến đi tăng. Còn với những tàu không may làm mất lòng chủ tàu, hoặc để xảy ra sơ suất trong quá trình phục vụ khiến khách du lịch phàn nàn, cơ hội kiếm thêm tiền càng khó. Vì vậy, các thuỷ thủ trên tàu lúc nào cũng phải lo phục vụ khách một cách chu đáo nhất.

Anh Tùng, quê ở Bắc Ninh đang làm thuyền trưởng tại một tàu đưa khách tham quan Vịnh Hạ Long của hãng tàu Bài Thơ tâm sự: Do hoàn cảnh gia đình khó khăn, anh theo bạn bè xuống Hạ Long giúp việc trên tàu khách du lịch. Cố gắng, anh cũng học xong cái chứng chỉ thuỷ thủ, rồi vui mừng nhận bằng thuyền trưởng. Mỗi chuyến đưa khách ra khơi thăm Vịnh, anh luôn tự nhủ phải làm tốt công việc của mình để làm sao đảm bảo cho cuộc hành trình. Bởi đây một phần là công việc yêu thích và còn là trách nhiệm đối với quê hương. Nếu không cẩn trọng trong công việc phục vụ, sẽ ảnh hưởng đến uy tín của đội tàu, lượng khách thuê tàu giảm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của anh em…

Mỗi năm lượng khách du lịch đến với Vịnh Hạ Long một tăng, cùng với đó là sự phát triển hùng hậu của đội ngũ tàu du lịch hoạt động trên Vịnh đang đạt tới độ sang trọng. Do vậy, đây đang là mảnh đất màu mỡ thu hút đông đảo lao động đến với Quảng Ninh, với Hạ Long sẽ giải quyết phần nào việc làm cho những lao động nhàn rỗi.

Đỗ Linh