Tâm sự thợ lò

Khai thác lò là một công việc vất vả, làm việc 8 tiếng đồng hồ trong một tư thế cúi, bò, thiếu ánh sáng, dưỡng khí, môi trường ẩm thấp, độc hại, rủi ro cao như bục nước, sập lò, cháy nổ khí mê-tan. Đời sống vật chất, tinh thần và chế độ làm việc của thợ lò nay đã được cải thiện nhiều, song những rủi ro nghề nghiệp thì chưa ai nói trước được.

Phó Chủ tịch CĐ ngành Than Nguyễn Ngọc Tuấn (trong cùng) kiểm tra lò PXKT4 tầng -80/-150 của Công ty Than Mạo Khê, tháng 8-2011.

Đỗ Văn Lực, 25 tuổi quê Thái Bình, công nhân Phân xưởng 1, Xí nghiệp Than Thành Công (Công ty TNHH MTV Than Hòn Gai) chia sẻ: Em vào nghề đến nay được 4 năm. Hồi mới đi làm, bố mẹ em ở nhà cũng lo lắm, suốt ngày nghe thời sự, nếu ti vi đưa tin có vụ sập lò ở Quảng Ninh là ngay lập tức gọi điện cho con trai, chẳng may không liên lạc được là ông, bà mất ăn mất ngủ. Lực bảo làm thợ lò sướng nhất là lúc đi lấy tiền, còn cái khổ thì ai cũng biết rồi. Thêm một cái khổ là thợ lò đang lo ế vợ. 70% thợ lò trong Xí nghiệp của Lực hiện chưa vợ. Làm việc trong môi trường chỉ có nam, nên việc gặp gỡ và kết duyên với bạn gái là khó. Quê xa, tháng mới về nhà một hai ngày, không kịp yêu đương. Lương 7-8 triệu đồng/tháng, nhưng không giữ được, vài bữa đi ăn với bạn bè là hết. Có người còn chơi lô đề, cờ bạc, cắm cả xe, cả thẻ lương. Nếu công ty, xí nghiệp thường xuyên tổ chức cho thợ lò giao lưu với đơn vị nào đông nữ, may chăng còn có cơ hội…, nếu không thợ lò trẻ sẽ bỏ về quê lấy vợ hết.

Nhiều thợ lò tâm sự, nghề này rủi ro cao, lại dễ mắc bệnh nghề nghiệp, nên nhiều người chỉ làm vài năm tích cóp ít vốn liếng rồi về quê lấy vợ, kiếm việc làm tại các khu công nghiệp lương tháng 3-5 triệu đồng. Lương thợ lò chưa đến 10 triệu đồng như hiện nay so với các nghề khác là cao, nhưng xét về tính chất công việc thì chưa cao. Những thợ lò có gia đình cho rằng, nếu Công ty tạo điều kiện về nhà ở tập thể gia đình để họ đón vợ con lên, thợ lò sẽ gắn bó lâu dài với nghề...

Vào thăm khu tập thể của công nhân ngành Than thấy đời sống của thợ lò đã được cải thiện nhiều. Phòng ở tập thể đầy đủ tiện nghi điều hoà, bàn ghế, ấm chén, giường, tủ, đi làm thì có ô tô đưa đón. Tại khu tập thể có phòng thư viện cho công nhân, có sân chơi thể thao… Những khu tập thể cao tầng khang trang như Than Hà Lầm, Than Dương Huy, đang được xây mới như Than Nam Mẫu, Uông Bí…, sau giờ làm việc công nhân có thể tham gia các hoạt động thể thao - văn hoá rất bổ ích. Đỗ Văn Lực cho biết: Đời sống vật chất, tinh thần của thợ lò hiện nay khá cao. Tiện nghi thì đầy đủ, ăn uống, giặt giũ, đi lại đều được phục vụ, bảo hộ lao động được cấp một năm 4 bộ; hưởng đầy đủ chế độ chăm sóc sức khoẻ, khám, cấp phát thuốc. Đi du lịch nước ngoài thợ lò được ưu tiên, nâng bậc lương, bậc thợ, các chế độ chính sách lao động đều được thực hiện đầy đủ. Giám đốc Xí nghiệp thường xuyên xuống tận phòng ở của công nhân để hỏi thăm đời sống, bảo nếu cần gì, thiếu gì, có tâm tư gì cứ nói, xí nghiệp sẽ giải quyết. Tất cả mọi vấn đề, thợ lò đều được ưu tiên số một, và chấp hành kỷ luật lao động cũng số một. Nếu thợ lò nào vi phạm kỷ luật như trước đây sẽ bị đuổi việc. Bây giờ thợ lò được tuyên truyền, giáo dục, nên họ hiểu và có trách nhiệm với công việc hơn.

Hiện Vinacomin đang tập trung xây mới các khu tập thể cho công nhân và các khu tập thể cũ sẽ chuyển thành khu gia đình. Những thợ lò có gia đình sẽ đưa vợ con lên sống tập trung. Có đơn vị còn giao lưu, kết nghĩa với đơn vị đông công nhân nữ, như Xí nghiệp Xây lắp mỏ Mông Dương kết nghĩa với Nhà sàng Cửa Ông, tạo cho thợ lò có thêm cơ hội tìm hiểu, xây dựng gia đình.

Phó Chủ tịch CĐ ngành Than, Nguyễn Ngọc Tuấn cho biết, năm 2015-2018, khai thác mỏ lộ thiên kết thúc, toàn bộ thợ lò sẽ xuống khai thác ở độ sâu -500m như than Núi Béo, Đèo Nai, Cọc Sáu… Lúc đó bài toán nhân lực và vấn đề chuyển dịch lao động quả là khó khăn. Trong khi đó các trường đào tạo nghề mỏ cũng chỉ tuyển được 50% chỉ tiêu thí sinh vào học nghề khai thác mỏ. Vì thế, cần có những chính sách đầu tư, quan tâm hơn nữa tới đời sống thợ lò và gia đình thợ lò để họ yên tâm công tác, gắn bó lâu dài với doanh nghiệp.

Thanh Loan