Xuống -300 xem đào lò

Dự án khai thác than phần dưới mức -50m Công ty CP Than Hà Lầm làm lễ động thổ vào ngày 3-2-2009 gồm 3 giếng đứng (giếng chính, giếng phụ, giếng thông gió). Sau gần 2 năm các giếng đã được đào xong và bắt đầu từ tháng 5-2012, các công nhân của Than Hà Lầm bắt đầu mở các đường lò ở mức -300m. Hiện tại đang có 2 công trường Kiến thiết cơ bản (KTCB) 1 và 5 tham gia. Họ đang đào các đường lò để nối thông 3 giếng với nhau và làm các sân ga, hầm trạm. Công trường KTCB1 đào từ phía giếng thông gió sang giếng phụ. Công trường KTCB5 đào 2 đường lò từ giếng phụ sang giếng thông gió, và một thông sang giếng chính.

Bốc xúc đất đá bằng máy đổ hông trong lò của Công ty CP Than Hà Lầm.

Tôi được các cán bộ ở Hà Lầm đưa tới chỗ Công trường KTCB5 đang làm việc. Từ trên mặt đất, chui vào cũi, tời thả rất nhanh theo lòng giếng. Anh bạn đi cùng bấm thử đồng hồ, chưa đầy 2 phút đã xuống đến nơi, với 300m chiều dài giếng. Một công nhân của Phân xưởng vận tải đi cùng cho biết, tốc độ chở người lên xuống giếng là 5m/giây, còn tốc độ chở tải là 7m/giây. Nếu thế, chúng tôi lên xuống hôm đó tời đang còn thả chậm, nếu thả chuẩn, đoạn đường 300m giếng ấy chỉ đi hết có 1 phút. Đứng trong cũi khá ẩm ướt, như đang đi trong mưa được che ô. Không ít những dòng nước lọt vào cũi, phải đứng né. Dọi đèn vào thành giếng thấy nước chảy thành làn mấp mấp, tôi chợt nghĩ, công tác hút nước phải thật tốt, nếu không, ngừng, chẳng mấy chốc giếng đầy nước. Dưới chỗ làm việc mức -300, có thể do các đường lò chưa tiến xa và thông gió tốt nên nhiệt độ chỉ có 29 độ C, chỉ cảm thấy hơi hơi nóng. Không biết sau này lò vào sâu, xa, nhiệt độ có còn được như vậy không. Bởi mới chỉ 29 độ, các công nhân đang làm việc nơi đây, người, quần áo đã thấm đẫm mồ hôi. Thật may, hôm đó hai mũi đào lò đang dùng các biện pháp thi công khác nhau. Quá tốt cho sự so sánh. Mũi đào sang giếng thông gió đang thi công cơ giới với khoảng 7-8 người làm việc: khoan nổ mìn bằng máy khoan Tamroc, bốc xúc đất đá bằng máy đổ hông, làm thủ công chỉ có công nhân đẩy goòng và kéo cáp. Lúc tôi có mặt ở đó, máy đổ hông đang bóc xúc đất đá. Làm bằng máy móc thật là nhanh. Đống đá to ngồn ngộn thế mà vơi đi trông thấy ngay trước mắt. Máy đổ hông, loại goòng 1 tấn chỉ đổ chưa đến 2 gàu là đầy. Liên tục, liên tục, goòng vào ra, gần cuối ca, máy khoan đã có thể tiếp cận gương để bắt đầu công việc của mình. Ngược lại, bên mũi đào sang giếng chính đang làm thủ công. Khoan nổ mìn bằng khoan tay. Bốc xúc đá lên goòng bằng xẻng. Khá đông người làm. Mới thấy vất vả làm sao! Người thợ nào quần áo cũng ướt sũng mồ hôi. Hình ảnh tôi nhớ nhất: cứ 2 người một cặp, người A đặt cái bồ cào lên đống đá, người B dận ủng lên đốc bồ cào, người A gò lưng kéo.

Quản đốc Công trường KTCB5 Bùi Thanh Đoàn cho biết số thợ trực tiếp làm lò (88 người) của Công trường anh, các công nhân đào lò có 4 người thợ bậc 6/6, 17 người bậc 5, 58 người bậc 4, chỉ có 3 người bậc 3; các công nhân phục vụ có 1 người bậc 6/7, 1 người bậc 5, 2 người bậc 4 và 2 người bậc 3. Tôi hỏi chuyên môn của các thợ như thế là đảm bảo đảm đương tốt công việc? “Vâng!”. Đoàn cho biết thêm, Công trường của anh là công trường “gốc” của Hà Lầm, ra đời quãng những năm 80-81 của thế kỷ trước. Khá nhiều lãnh đạo của các công trường khác đều trưởng thành từ Công trường này. Và Công trường này đã có các huân chương lao động hạng ba, hạng nhì. “Thế thì sau cú đào ở dưới -300, hoàn thành thắng lợi, thành tích đi để đoạt lấy huân chương hạng nhất nhé” - tôi bảo Đoàn. “Vâng!” - Đoàn trả lời.

Trần Giang Nam