An toàn thực phẩm: Thực chất, không khẩu hiệu

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, an toàn thực phẩm (ATTP) là vấn đề quan trọng để bảo vệ sức khỏe của toàn xã hội và quản lý nhà nước về ATTP không phải đợi đến tháng hành động mới vào cuộc mà phải hành động từng ngày, từng giờ và phải nỗ lực để thay đổi nhận thức của cộng đồng.

Thiệt đơn, thiệt kép...

Trong 2 ngày 17 và 18/10, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cùng đoàn công tác đã đi kiểm tra thực tế chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất đến kinh doanh trên địa bàn TPHCM, đồng thời chủ trì Hội nghị “Đảm bảo chất lượng an toàn và minh bạch nguồn gốc xuất xứ thực phẩm cho người tiêu dùng Việt Nam” qua hình thức trực tiếp và trực tuyến với nhiều điểm cầu trên cả nước.

Tại hội nghị diễn ra ngày 18/10, nhiều ý kiến đại biểu đã chỉ ra, các khâu sản xuất, lưu thông, chế biến phân phối thực phẩm trên thị trường hiện nay vẫn chưa có tính tự giác cao. Các cá nhân, doanh nghiệp còn chạy theo lợi nhuận trước mắt, chưa chọn vật tư, con giống để cho ra sản phẩm chất lượng mà thấy rẻ là dùng, không nghĩ đến lợi hại về sau. Nghiêm trọng hơn, vừa qua tại TPHCM đã xảy ra tình trạng gian dối khi doanh nghiệp sử dụng hàng kém chất lượng nhưng “đội lốt” nhãn mác VietGAP đưa vào siêu thị, đánh lừa người tiêu dùng và gây thiệt hại ngược lại cho những nông dân làm VietGAP chân chính.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cho biết, nhiều mặt hàng nông sản Việt Nam đối diện nỗi lo dư lượng các hóa chất. Đơn giản như cọng hành lá dùng làm gia vị trong gói mì tôm cũng không dễ đáp ứng yêu cầu của khách hàng nước ngoài. Tư duy sản xuất, kinh doanh ở nhiều cá nhân, tổ chức vẫn còn đang nặng tính đối phó, chưa thực sự ý thức làm đúng chuẩn, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Dẫn chứng thực tế tại TPHCM, bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng Ban Quản lý An toàn Thực phẩm cho biết, thành phố đang nỗ lực để bảo vệ an toàn trong từng bữa ăn cho khoảng 12 triệu dân. Cuộc chiến xây thực phẩm sạch, chống thực phẩm bẩn bước đầu đã mang lại kết quả khả thi khi số vụ ngộ độc thực phẩm đông người giảm mạnh nhưng điều đó chưa thể khẳng định là đã an toàn. “Qua công tác giám sát chất lượng thực phẩm, tổng số mẫu năm sau được lấy nhiều hơn năm trước nhưng tỷ lệ sai phạm thì giảm dần theo các năm. Tùy từng thời điểm, nguy cơ, mặt hàng rau củ quả ở chợ đầu mối dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong tổng số mẫu kiểm tra chiếm trung bình khoảng 10%. Tổng thể tất cả các nhóm mặt hàng thực phẩm thì khoảng 96% tỷ lệ đạt, 4% chưa đạt” - bà Phong Lan nói.

Tránh tư duy khẩu hiệu

Từ thực tế kiểm tra tại chợ đầu mối Bình Điền, các siêu thị, cơ sở giết mổ, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đánh giá công tác quản lý chất lượng hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ đối với các mặt hàng thực phẩm trên địa bàn TPHCM đã được thực hiện chặt chẽ, bảo vệ tốt quyền, lợi ích cũng như sức khỏe của người tiêu dùng. Bộ trưởng đề nghị các đơn vị tiếp tục tăng cường kết nối với ngành nông nghiệp các địa phương để tạo nguồn hàng phong phú và kiểm soát chất lượng ngày càng tốt hơn.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan lưu ý: Đặc trưng của ngành sản xuất nông nghiệp là tạo ra nông sản cung cấp thực phẩm thiết yếu cho cả cộng đồng, tác động tới sức khỏe của cả một thế hệ. Ngành nông nghiệp và các bộ, ngành liên quan đang nỗ lực để tạo ra một chuỗi sản xuất và cung ứng an toàn từ nông trại đến bàn ăn. Các quy định liên quan đến thực phẩm sẽ dần hoàn thiện, đồng thời chuyển từ khuyến khích sang bắt buộc phải thực hiện đối với cả hệ thống sản xuất, phân phối dần trở thành một ngành sản xuất, kinh doanh có điều kiện.

“ATTP là vấn đề lớn của cả thế giới chứ không chỉ riêng Việt Nam. Thực phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của toàn xã hội do đó cần tránh tư duy khẩu hiệu, không phải đợi đến “Tháng hành động vì an toàn thực phẩm” mới vào cuộc mà phải làm từng ngày, từng giờ. ATTP phải ăn sâu vào tiềm thức của mỗi người để cùng chung tay thay đổi tư duy cả cộng đồng chứ không chỉ là trách nhiệm riêng của cơ quan quản lý nhà nước và những đơn vị liên quan”, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Nông lâm và Thủy sản (Bộ NN&PTNT), sản xuất nông nghiệp của Việt Nam còn manh mún, quy mô nhỏ nên chất lượng không ổn định và còn thiếu minh bạch. Tỷ lệ vi phạm ATTP, ngộ độc thực phẩm giảm nhưng còn ở mức cao hơn so với các quốc gia phát triển.