Giữ gìn, phát huy giá trị các di tích

Cẩm Phả là một trong số ít các địa phương hiện vẫn còn lưu giữ nhiều công trình, di tích... gắn với công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của công nhân, quá trình phát triển của thành phố. Mỗi công trình là minh chứng rõ nét nhất tinh thần “Kỷ luật và Đồng tâm” của Vùng mỏ Cẩm Phả, là bài học quý giá về lịch sử, truyền thống cho thế hệ trẻ.

Học sinh trường Tiểu học Trần Hưng Đạo tham quan khu di tích lịch sử và danh thắng Vũng Đục.

Đến nay, trên địa bàn thành phố, nhiều công trình còn lưu giữ nguyên vẹn, mang nhiều giá trị lịch sử, kiến trúc... thời Pháp thuộc, như tòa đại lý hành chính Cẩm Phả (Văn phòng Thị ủy cũ) là nhà ở, nơi làm việc của viên quan chức người Pháp có chức vụ cao nhất; dãy nhà 2 tầng, phố Lê Lợi A, được xây dành riêng cho cai, ký, người phục vụ làm cho sở mỏ... Đặc biệt, Cẩm Phả có nhiều di tích ghi dấu những chiến công chống thực dân Pháp của cán bộ, công nhân và nhân dân, như: Hang núi đá chồng, Khu di tích và danh thắng Vũng Đục, trận địa pháo cao xạ, hầm chỉ huy, cầu Pooc tích số 1, núi Cốt Mìn...

Khu di tích lịch sử và thắng cảnh Vũng Đục là nơi đã chứng kiến tội ác đẫm máu của thực dân Pháp đối với các chiến sĩ cách mạng, những công nhân mỏ yêu nước. Vụ khủng bố ở Vũng Đục cuối năm 1948 là cuộc khủng bố đẫm máu nhất, hàng trăm người bị bắt, bị dùng dây thép gai, xâu tay, cho vào bao tải, buộc đá, đêm dùng thuyền chở ra ngoài Vũng Đục dìm xuống biển. Sự áp bức dã man này đã thổi bùng lên ngọn lửa đấu tranh mãnh liệt của công nhân mỏ. Để tưởng nhớ sự hy sinh anh dũng của những công nhân mỏ ưu tú, ngày 3/2/1993, Cẩm Phả đã xây dựng đài tưởng niệm ngay dưới chân núi Bàn Cờ, cạnh nơi mà thực dân Pháp đã dìm các chiến sĩ xuống biển. Khu di tích lịch sử và danh thắng Vũng Đục gồm đền Vũng Đục, đền thờ liệt sĩ, đài tưởng niệm và các hang động tự nhiên. Khu di tích này được UBND tỉnh công nhận là Di tích lịch sử cấp tỉnh vào năm 1999.

Cẩm Phả còn nhiều công trình gắn liền với quá trình xây dựng, phát triển, đi lên của thành phố, mang đậm văn hóa của thợ mỏ, như Nhà Văn hóa công nhân (Rạp Công nhân trước đây), được đưa vào sử dụng từ năm 1962, với mục tiêu ban đầu là phục vụ công nhân mỏ. Tại Nhà Văn hóa công nhân, thành phố đã tổ chức nhiều sự kiện quan trọng của địa phương.

Thành phố đặc biệt chú trọng đến việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy các di tích, trở thành địa chỉ đỏ giáo dục về lịch sử, truyền thống, lòng yêu nước cho thế hệ trẻ. Trong đó, tòa đại lý hành chính Cẩm Phả (Văn phòng Thị ủy cũ) đang được tôn tạo thành khu lưu niệm Vùng than; xếp hạng di tích quốc gia đối với Di tích lịch sử Địa điểm lưu niệm Bác Hồ về thăm mỏ than Đèo Nai; mở rộng Quảng trường 12-11, nơi diễn ra Cuộc Tổng bãi công của 3 vạn thợ mỏ Cẩm Phả... Thành phố cũng đang nghiên cứu xây dựng các điểm di tích thành sản phẩm du lịch phục vụ du khách.

Hạ An