Chàng trai người Tày đàn hay, hát giỏi

Anh Hoàng Đức Quy, sinh năm 1982 ở thôn Đồng Cậm, xã Hoành Mô (Bình Liêu) được nhiều người dân trong huyện cũng như du khách biết đến như một cây văn nghệ với tài đánh đàn tính rất hay và hát then mượt mà.

Anh Hoàng Đức Quy thể hiện một bài hát then.

Ngay từ ấu thơ, những làn điệu then của bố đã nhen nhóm trong tâm hồn cậu bé Quy tình yêu về dân ca của dân tộc mình. Năm 2002, khi nhà trường tổ chức thi văn nghệ chào mừng Ngày nhà giáo Việt Nam (20-11), Hoàng Đức Quy đã mạnh dạn đăng ký tham gia hát then và đoạt giải nhất. Giải thưởng là nguồn động viên rất lớn, tiếp tục thúc đẩy anh tìm học thêm về hát then. Anh tìm đến các nghệ nhân cao tuổi trong vùng, vừa sưu tầm lời hát vừa để các cụ chỉ dạy kỹ thuật hát. Năm 2010, Câu lạc bộ Hát then - đàn tính xã Hoành Mô được thành lập và Hoàng Đức Quy là thành viên đầu tiên. Tham gia câu lạc bộ, những người trẻ tuổi như anh được các lão nghệ nhân tận tình truyền dạy từng ngón đàn, uốn nắn từng lời hát để rồi có thể biểu diễn ngày một bài bản hơn trước công chúng. Anh Quy còn cùng với các thành viên câu lạc bộ đi giao lưu hát then đàn tính tại Tuyên Quang, Lạng Sơn, Cao Bằng và Thái Nguyên.

Những năm gần đây, Hoàng Đức Quy không chỉ hát then mới, then giao duyên mà còn hát cả then cổ. Anh cũng đã học đàn tính rất thành thạo. Theo anh, đàn tính ở Bình Liêu rất đặc biệt vì chỉ có 2 dây trong khi những nơi khác có 3 dây. Trước đây, người Tày ở Bình Liêu chưa làm được đàn, phải đi mua đàn tính 3 dây ở nơi khác về rồi cắt đi một dây. Bây giờ, những người như Hoàng Đức Quy không những có thể chơi đàn rất thạo mà còn tự làm được những cây đàn theo ý mình. Anh còn có thể đệm được đàn tính theo nhiều lối khác nhau: Then mới, then cổ của Bình Liêu và cả then của Cao Bằng.

Chưa dừng lại ở đó, anh Quy còn nhiệt tình tham gia giảng dạy các lớp hát then, đàn tính cho thế hệ trẻ và hướng dẫn hát then cho một số bạn trẻ. Anh cũng đã theo học hoàn chỉnh lớp đào tạo thuyết minh viên du lịch do huyện tổ chức. Đã nhiều lần anh được chọn làm hướng dẫn viên du lịch vì anh là người am hiểu nhiều về văn hoá người Tày lại có thể chơi đàn tính và hát được nhiều bài then cho du khách nghe. Anh còn hát rất nhiều trong đám cưới, hát ở các buổi giao lưu trong huyện, trong tỉnh. Anh tự làm nhạc beat tiếng đàn tính và ghi vào điện thoại để phòng trường hợp khi có khách du lịch yêu cầu hát then mà không có cây đàn tính vẫn có thể cống hiến cho du khách những điệu hát then đầy đủ nhất.

Anh Quy cho biết, khi thuyết trình cho khách về Bình Liêu mà giới thiệu hát then, đàn tính và văn hoá Tày thì họ thích lắm. Bởi vậy, anh mong CLB Hát then - đàn tính xã Hoành Mô ngày càng được mở rộng và chuyên nghiệp hơn để có thể thường xuyên biểu diễn phục vụ du khách mỗi dịp lễ hội.

Anh Tô Đình Hiệu, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông và Văn hoá huyện Bình Liêu, nhận định: Hoàng Đức Quy là một chàng trai người Tày hát hay, đàn giỏi. Anh cũng rất tích cực, năng động trong việc kết nối làm hướng dẫn viên du lịch khi mà huyện nhà đến nay vẫn chưa tổ chức được đầu mối dẫn tour. Với niềm đam mê và tài năng của mình, Quy là thanh niên rất tích cực đi đầu trong các hoạt động biểu diễn, bảo tồn và phát huy giá trị các làn điệu hát then và cây đàn tính của dân tộc Tày, góp phần để xây dựng hát then - đàn tính thành sản phẩm du lịch, phục vụ du khách mỗi khi đặt chân đến Bình Liêu.

Phạm Học