Chọn phép cộng hay phép nhân?

M  ột xã với kinh tế vào hạng trung bình của tỉnh Quảng Ninh đã dự toán tổng kinh phí thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2011-2016 trên 250 tỷ đồng, trong đó “nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách là 220 tỷ đồng”!

Nếu từ nhu cầu của xã trên mà nhẩm tính với tổng số xã trong chương trình xây dựng NTM của tỉnh, thì nhu cầu kinh phí từ ngân sách nhà nước là vô cùng lớn, không thể đáp ứng được.

Tư tưởng thực hiện chương trình xây dựng NTM vẫn chưa “thoát” khỏi cách nghĩ cũ, vẫn chỉ cho đây là chương trình đầu tư của nhà nước cho nông thôn. Thực chất đây là cuộc vận động đổi mới trong nông thôn, cùng với sự hỗ trợ của nhà nước, các hộ gia đình chuyển đổi mô hình phát triển kinh tế, các địa phương phát huy thế mạnh để chủ động xây dựng các công trình thiết thực phục vụ sản xuất và đời sống.

Nếu nghĩ theo cách cũ thì lại mang một khoản tiền chia dàn đều cho các xã thì hiệu quả thế nào, chúng ta cũng có thể hình dung. Đó là, có công trình xây mãi vẫn chưa hoàn thiện. Cái xây xong thì sử dụng không hiệu quả. Xã này làm cái này thì xã kia cũng phải làm cái đó. Có công trình cần thì không được đầu tư...

Xây dựng NTM phải tìm ra cách làm mới. Cùng một điều kiện như nhau, kết quả nếu chỉ là của phép tính cộng thì là cách làm cũ. Cách làm mới phải là kết quả của phép nhân. Cách làm mới chính là tinh thần của chương trình xây dựng NTM mà chúng ta kỳ vọng. Yếu tố sáng tạo trong khoa học, kỹ thuật và quản lý sẽ làm nên sự thay đổi.

Có quốc gia tiến hành xây dựng nông thôn quy định không bao giờ đầu tư 100% kinh phí cho một công trình nào. Việc đối ứng kinh phí, sức lực, trí tuệ từ nhân dân để thực hiện công trình đã làm bật lên sự chủ động, tính sáng tạo. Địa bàn nào phát huy sáng tạo, đầu tư hiệu quả thì lại được đầu tư tiếp... Không dàn đều, chỉ hỗ trợ đầu tư vào “anh” biết làm ăn. Cách làm này đã tạo ra phong trào thi đua thực sự, vì quyền lợi của gia đình, của địa phương mà nỗ lực phấn đấu. Khi ấy các hộ nông dân thực sự là chủ thể trong quá trình xây dựng NTM.

Chỉ có phát huy được tính sáng tạo gắn với lợi ích thiết thực thì mới huy động được nguồn lực toàn xã hội cho xây dựng NTM. Khi đó bài toán kinh phí không phải chỉ chờ vào ngân sách nhà nước.

Xây dựng nông thôn mới, phải tìm ra cách làm mới!

Nguyên Đan