"Cuộc sống sinh động ở Quảng Ninh là nguồn đề tài hấp dẫn của nhiếp ảnh nghệ thuật…"

Để chuẩn bị cho Triển lãm ảnh nghệ thuật Việt Nam tổ chức tại Công viên Sun World Hạ Long vào tháng 10/2018, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam và tỉnh Quảng Ninh vừa mở trại sáng tác nhiếp ảnh về du lịch. Kết thúc trại sáng tác, các nghệ sĩ đã mang về hơn 200 tác phẩm ảnh nghệ thuật với những góc nhìn mới phản ánh sự đổi thay của vùng đất Quảng Ninh; đồng thời giới thiệu, quảng bá du lịch Quảng Ninh đến bạn bè trong nước và quốc tế. Phóng viên Báo Quảng Ninh Cuối tuần đã có cuộc trò chuyện với nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Vũ Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam, nhân dịp ông tham dự trại sáng tác này.

Chủ tịch Hội NSNA Việt Nam Vũ Quốc Khánh.

- Ông nhìn nhận thế nào về những tác phẩm thu được sau trại sáng tác nhiếp ảnh về du lịch Quảng Ninh vừa qua?

+ Xin nói ngay với các bạn rằng đây chỉ là các tác phẩm mang tính "báo cáo nhanh" của 20 nghệ sĩ sau khi kết thúc trại sáng tác. Từ 20 bộ ảnh này tôi nhận thấy diện phản ánh, đối tượng phản ánh trong tác phẩm của các nghệ sĩ là rất đa dạng và phong phú. Diện rộng ấy trải dài từ miền núi vùng cao, miền biển đến thành phố đô thị, khu vực biên giới. Tôi cũng may mắn đã có khá nhiều lần đi thực tế ở Quảng Ninh nên nhận thấy qua các tác phẩm này, các nghệ sĩ có sự nỗ lực rất lớn, bao phủ đầy đủ các vùng miền của Quảng Ninh.

Riêng về mặt chất lượng ảnh, tôi nhận thấy các tác phẩm cùng với tài năng của nghệ sĩ thì có sự hỗ trợ rất nhiều của các phương tiện hiện đại, trong đó có sử dụng cả phương tiện bay (flycam). Nhờ đó mà có nhiều tác phẩm thể hiện được những góc độ mới khá độc đáo. Ở đây, tôi cũng muốn lưu ý rằng sáng tác ảnh bằng flycam không hề đơn giản, phải có kỹ năng, kỹ thuật rất tốt thì mới làm được.

Không chỉ trên bầu trời Quảng Ninh, nhiều tác phẩm ghi lại hình ảnh của biển, bãi tắm, những người nuôi ngọc trai, v.v.. Đó là những hình ảnh có chất lượng tốt, đặc biệt là hình ảnh về miền núi, cuộc sống của đồng bào các dân tộc Quảng Ninh.

Tuy nhiên, sau 10 ngày thực tế, sáng tác mà phải mang nộp ảnh báo cáo thì các tác phẩm chưa phải là những tác phẩm tốt nhất của các nghệ sĩ. Để có được một tác phẩm ảnh phải tốn nhiều thời gian xử lý, có khi làm hậu kỳ mất đến vài ngày. Cho nên, bên cạnh phương diện nội dung, tôi vẫn tin rằng trong kho tư liệu của các nghệ sĩ mang về còn nhiều tác phẩm đẹp. Những tác phẩm đó mới thể hiện tài năng thực sự của các nghệ sĩ. Điều tôi vừa nói sẽ được kiểm chứng một cách chính xác nhất trong các cuộc thi ảnh sắp tới…

- Thưa ông, đây là mảng ảnh du lịch, nghĩa là phải ưu tiên tính thông tin quảng bá. Như vậy, theo ông muốn có bức ảnh nghệ thuật đúng nghĩa phải làm thế nào để xử lý hài hòa mối quan hệ giữa tính thông tấn và tính nghệ thuật?

+ Một điều rất quan trọng là ảnh du lịch thì phải chân thực, phải đúng với cuộc sống vốn có. Đó là tiêu chí bất di bất dịch của các cuộc thi ảnh du lịch. Nhưng có một điều còn cao hơn là làm sao chuyển tải được nội dung đó bằng các kỹ thuật, kỹ năng nhiếp ảnh để đẩy nội dung đó lên cao hơn, hấp dẫn hơn. Cũng là ảnh du lịch nhưng phải lột tả được phong cảnh Quảng Ninh, con người Quảng Ninh qua bố cục, khoảnh khắc, ánh sáng cụ thể nào đó. Những chức năng, lợi thế nhất của nhiếp ảnh khi chụp ảnh du lịch các nghệ sĩ sẽ không thể bỏ qua được khi thể hiện tác phẩm của mình…

NSNA Vũ Quốc Khánh trò chuyện với phóng viên Báo Quảng Ninh.

- Như ông vừa nói, ông đã nhiều lần thực tế sáng tác ở Quảng Ninh. Vậy ông đánh giá nguồn đề tài của nhiếp ảnh du lịch ở Quảng Ninh như thế nào?

+ Không nói thì ai cũng biết, Quảng Ninh là vùng đất du lịch nổi tiếng không chỉ trong nước mà còn nổi tiếng ở tầm quốc tế. Và như vậy đương nhiên nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh đã đến những điểm du lịch, những danh lam thắng cảnh ở Quảng Ninh để sáng tác rồi. Do đó, chụp thế nào cho mới là vấn đề mỗi nghệ sĩ hôm nay luôn trăn trở.

Theo quan điểm cá nhân tôi, bên cạnh những địa danh mới, công trình mới, các nghệ sĩ nhiếp ảnh nên hướng đến con người Quảng Ninh. Chúng ta phải làm sao để người xem thấy được du lịch Quảng Ninh qua cuộc sống con người, qua mối quan hệ, sự tương tác giữa người Quảng Ninh với du khách trong và ngoài nước. Đó là những người Quảng Ninh tham gia vào các tour du lịch, tuyến du lịch, phục vụ các hoạt động du lịch. Đôi khi, chỉ là chi tiết nhỏ nhoi thôi nhưng người xem đủ thấy được sự thân thiện của người Quảng Ninh với du khách.

Theo tôi, đấy là điều mà các nhà nhiếp ảnh cần đi sâu hơn nữa. Còn những ảnh phong cảnh thì tìm ra cho được cái mới là cực kỳ khó khăn. Ảnh nghệ thuật sẽ chuyển tải thông điệp rằng Quảng Ninh không chỉ hấp dẫn du khách bởi phong cảnh mà còn hấp dẫn bởi cuộc sống của con người nơi đây. Điều này nói ra thì thế chứ làm không dễ. Nhưng tôi tin rằng, các nhà nhiếp ảnh với tài năng và kinh nghiệm của mình sẽ có những bức ảnh đẹp.

Một số tác phẩm ảnh nghệ thuật của NSNA Bạch Ngọc Tư (Quảng Ninh), một trong 20 nghệ sĩ tham dự trại sáng tác.

- Để chuẩn bị cho triển lãm nhiếp ảnh toàn quốc vào cuối năm nay tại Quảng Ninh, với vai trò là người làm chuyên môn, ông có định hướng gì cho các nghệ sĩ đã và đang sáng tác ảnh du lịch ở vùng đất này?

+ Tôi cho rằng, với bất kể cuộc thi nào, ban giám khảo, ban tổ chức đều muốn có ảnh mới, ảnh lạ, thấy được chất nghệ thuật trong đó. Vì vậy, mỗi nghệ sĩ nhiếp ảnh cần tìm cho được góc độ mới nhất của cuộc sống ở Quảng Ninh để giới thiệu cho du khách. Đây là điều quan trọng nhất vì nghệ thuật luôn là tìm tòi, sáng tạo cái mới. Việc tìm hiểu, khai phá những cái mới của cuộc sống là rất quan trọng, càng quan trọng và có ý nghĩa đối với cuộc thi năm nay.

- Trân trọng cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!

Phạm Học (Thực hiện)