Cơ giới hoá trong sản xuất hầm lò - Hiệu quả đã thấy rõ

Nhiều năm qua, cơ giới hoá (CGH) là một trong những chủ trương đổi mới và đột phá của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV), để nâng cao chất lượng sản phẩm, hạ giá thành và tạo tiền đề phát triển lâu dài ngành công nghiệp khai khoáng.

Công nhân khai thác than tại Công trường Khai thác 6, lò chợ CGH đồng bộ, Công ty CP Than Hà Lầm.

Trước năm 2010, Tập đoàn đã nghiên cứu và đầu tư áp dụng CGH trong đào lò và khai thác than. Trong đó CGH đào lò than được áp dụng đầu tiên tại Công ty Than Mông Dương vào năm 2003, sau đó được áp dụng ở hầu hết các đơn vị trong Tập đoàn; CGH trong khai thác được áp dụng đầu tiên tại Công ty Than Khe Chàm vào năm 2002, sau đó năm 2007 và 2010 tiếp tục đầu tư áp dụng tại Công ty Than Vàng Danh, Nam Mẫu; năm 2008 áp dụng CGH khai thác vỉa dốc bằng tổ hợp dàn chống 2ANSH kết hợp máy bào than tại Mạo Khê và Hồng Thái. Từ năm 2015, TKV tiếp tục áp dụng CGH trong khai thác vào các đơn vị: Hà Lầm, Dương Huy, Quang Hanh, Khe Chàm; các loại hình công nghệ CGH khai thác đã đưa vào áp dụng như CGH đồng bộ, khấu hết chiều dày vỉa thực hiện tại Khe Chàm, Dương Huy, Quang Hanh; CGH đồng bộ, hạ trần thu hồi than nóc ở đuôi dàn, vận tải bằng máng cào sau thực hiện tại Hà Lầm, Khe Chàm... Sản lượng và tỷ lệ than khai thác bằng CGH, tổng sản lượng than khai thác bằng các loại hình công nghệ tăng từ 575.624 tấn năm 2013 lên 720.568 tấn năm 2015; năm 2016 đã đạt 1,384 triệu tấn và chiếm 6,6% sản lượng than hầm lò, tăng gần gấp 2 lần mức sản lượng khai thác bằng công nghệ CGH năm 2015.

Có thể nói, việc áp dụng CGH trong lò chợ đã tạo điều kiện cho người lao động được làm việc trong điều kiện tốt hơn, ít nặng nhọc do các khâu chính trong quy trình công nghệ, như tách phá than và chống giữ được thực hiện bằng thiết bị CGH. Các loại vì chống CGH đặc trưng bởi sức kháng tải cao, độ ổn định tốt, tạo không gian lò chợ rộng rãi giúp cho nâng cao mức độ an toàn sản xuất và cải thiện điều kiện môi trường làm việc cho người lao động, từ đó tăng năng suất và giảm số lượng công nhân làm việc trực tiếp tại gương lò chợ. Thực tế cho thấy, trong điều kiện vỉa dày trung bình, dốc thoải đến nghiêng, lò chợ CGH đồng bộ tại Khe Chàm đạt sản lượng cao hơn từ 2,3-3,9 lần, yêu cầu nhân lực trực tiếp chỉ khoảng 90 người (bằng 64,3% lò chợ thủy lực đơn), cho năng suất lao động cao gấp 3,5 lần so với lò chợ thủy lực đơn trong cùng điều kiện. Thu nhập của lao động trong các lò chợ CGH cũng vì thế tăng lên đáng kể.

Tại Công ty CP Than Hà Lầm, từ khi đưa lò chợ CGH 600.000 tấn/năm vào hoạt động, sản lượng trung bình đạt 2.500 tấn/ngày - đêm, có ngày đạt 4.500 tấn. Tiến độ khấu trung bình từ 1,2 đến 1,8m/ngày. Số lao động trực tiếp trong lò chợ 600.000 tấn/năm là 119 người, năng suất lao động trực tiếp là 18,42 tấn/công. Sau khi áp dụng CGH ở Than Hà Lầm, tiền lương bình quân của người lao động đạt 19,9 triệu đồng/người/tháng, cao hơn 8 triệu đồng/tháng so với đơn vị áp dụng công nghệ giá xích. Đặc biệt là tỷ lệ thợ lò bỏ việc tại phân xưởng CGH chỉ có 4,46%, trong khi đó tỷ lệ nghỉ việc của phân xưởng giá xích là 29,7%. Tỷ lệ tai nạn lao động tại các lò chợ áp dụng CGH luôn ở mức thấp so với các lò chợ khác.

Có thể khẳng định, việc áp dụng CGH vào sản xuất đã đem lại hiệu quả lớn trong sản xuất, kinh doanh của TKV. Trong 6 tháng đầu năm 2017, toàn Tập đoàn có 5 đơn vị khai thác than hầm lò áp dụng công nghệ khai thác than bằng CGH đồng bộ ở 7 lò chợ, sản lượng thực hiện đạt 1.496.190 tấn, bằng 52,6% kế hoạch, đạt 12,6% tổng sản lượng than hầm lò.

Thực tế, áp dụng CGH trong khai thác hầm lò là chương trình quan trọng nhằm phát triển bền vững ngành Than. Đến năm 2020, Tập đoàn xác định sản lượng khai thác than hầm lò bằng CGH đồng bộ chiếm khoảng 20 - 25% sản lượng khai thác than hầm lò với khoảng 17 lò chợ CGH và phấn đấu đến năm 2030, ứng dụng CGH đồng bộ và bán CGH cơ bản các công đoạn sản xuất tại Tập đoàn.

Thanh Hằng