"Việc Bác đặt tên đảo Titov đã trở thành một phần lịch sử của Vịnh Hạ Long"

Chủ nhật, 23/01/2022 | 08:13:40 [GMT +7] A A

60 năm trước, ngày 22/1/1962, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Anh hùng Phi công vũ trụ Liên Xô German Stepanovich Titov đã về thăm khu Hồng Quảng, thăm Vịnh Hạ Long. Bác Hồ đã đặt tên cho một hòn đảo trên Vịnh Hạ Long là đảo Titov để ghi nhớ chuyến thăm. 60 năm qua, đảo Titov đã trở thành biểu tượng của tình hữu nghị giữa Việt - Xô, nay là Việt - Nga và đang là một điểm đến không thể thiếu, thu hút khách khi đến tham quan Vịnh Hạ Long.

Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh và Titov về thăm khu Hồng Quảng và đặt tên đảo Titov, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Trung Hậu, Phó trưởng Ban Quản lý Vịnh Hạ Long, về vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị của đảo Titov cũng như những điểm Bác Hồ và Titov đã đến thăm Vịnh Hạ Long.

Nói về lịch sử đảo Titov trước khi được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt tên, ông Hậu cho biết: Trong bản đồ của người Pháp vẽ về Hạ Long cuối thế kỷ 19, đảo Titov có tên là hòn Cát Nàng, phía trước là vụng Sửng Sốt, có đảo Bồ Hòn, bên phải là hòn Dầm Nam. Có lẽ, đảo Titov cũng sẽ giống như muôn vàn hòn đảo khác ở Vịnh Hạ Long nếu như không diễn ra sự kiện ngày 22/1/1962, Bác Hồ và Anh hùng, nhà du hành vũ trụ Liên Xô German Titov đã tới đây và Người đã đặt tên cho đảo là đảo Titov.

- Theo ông, sự kiện đó có ý nghĩa lịch sử, văn hóa và ngoại giao như thế nào?

+ Đảo Titov mang ý nghĩa lịch sử, văn hoá và ngoại giao bởi chính sự kiện ngày 22/1/1962, khi Bác Hồ và German Titov đã thăm. Đặc biệt là khi ấy, German Titov được Nhà nước ta tặng danh hiệu Anh hùng Lao động của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Sau chuyến bay vũ trụ vinh quang, năm 1966, ở tuổi 31, Gherman Titov được bầu làm Chủ tịch Hội Hữu nghị Xô - Việt. Từ đó cho đến gần hết năm 1991, ông là Chủ tịch Hội. Ông làm việc đó trong khi vẫn là một nhân vật quan trọng trong chương trình vũ trụ của Liên Xô. Sự kiện Bác Hồ và Titov thăm Vịnh Hạ Long thể hiện tình hữu nghị bền chặt giữa hai dân tộc và quan hệ hợp tác sâu rộng và toàn diện giữa hai quốc gia. Quan hệ Việt - Nga ngày nay đã kế thừa quan hệ Việt - Xô với tài sản quý báu là những thành quả to lớn của tình hữu nghị và hợp tác truyền thống khởi nguồn từ những năm trước. Cho đến năm 2015, UBND tỉnh Quảng Ninh phối hợp Hội Hữu nghị Việt - Nga đã đầu tư, xây dựng tượng đài bán thân German Titov trên đảo.

Phát biểu tại lễ khánh thành tượng đài German Titov ngày 14/9/2015, tôi nhớ GS.TS Khoa học V.P Buianov - Chủ tịch Hội Hữu nghị Nga -Việt, người từng nhiều năm làm việc ở Cẩm Phả khi ấy đã nói, đại ý: “Gherman Stephanovich Titov đã góp phần rất to lớn vào việc phát triển và củng cố tình hữu nghị giữa hai dân tộc chúng ta... Ông trong nhiều thập niên đã gắn bó cuộc đời mình với vận mệnh của Việt Nam. Điều đó, đặc biệt thể hiện rõ trong những năm nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ xâm lược. Hồi đó, Hội Hữu nghị Xô - Việt dưới sự lãnh đạo của ông đã hoạt động tích cực và đa dạng nhằm tổ chức phong trào quốc tế đoàn kết với Việt Nam".

Tượng Ti-tốp trên hòn đảo mà Bác Hồ và ông đã từng đặt chân đến. — Du khách chụp ảnh dưới chân tượng Titov khi đến thăm đảo.

- Đảo Titov với sự kiện được Chủ tịch Hồ Chí Minh và German Titov tới thăm và đặt tên có ý nghĩa gì trong việc quảng bá giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long cũng như thu hút khách du lịch, thưa ông?

+ Trong 1969 hòn đảo lớn nhỏ như thống kê trên Vịnh Hạ Long, có 411 đảo có tên, duy nhất đảo Titov được đặt theo tên một nhà du hành vũ trụ và là người nước ngoài. Có lẽ, một cái tên khá đặc biệt lại ấn tượng, cùng với cảnh quan thiên nhiên đẹp, đảo Titov đã là điểm hấp dẫn thu hút khách du lịch, nhất là dịp hè. Trung bình mỗi năm đảo Titov đón khoảng 2 triệu lượt khách tới tham quan. Tôi nghĩ đó là con số khá ấn tượng.

Sau khi được Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đầu tư, tôn tạo các hạng mục như bãi tắm, đường lên đảo, các điểm dừng chân ngắm cảnh, đảo Titov ngày càng thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Dường như câu chuyện về tình hữu nghị, gắn bó giữa hai dân tộc Việt Nam - Liên Xô và nay là Việt - Nga đã lan toả khắp thế giới.

35 năm sau chuyến đi đáng nhớ, ngày 27/6/1997, German Titov đã có dịp trở lại hòn đảo mang tên mình. Bao kỷ niệm với Bác Hồ và Vịnh Hạ Long từ ký ức ùa về, ông tự hào khoe với mọi người: ''Tôi được tắm biển với Chủ tịch Hồ Chí Minh và Người bơi rất giỏi...''. Titov rưng rưng nước mắt đứng bên tấm bia ghi lại sự kiện đặt tên cho đảo. Ông đã xúc động ghi vào sổ lưu niệm của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long hiện chúng tôi còn lưu: ''Cảm ơn số phận đã cho tôi có dịp trở lại hòn đảo nhỏ này''.

Năm 2001, khi được tin Titov qua đời vì bạo bệnh, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã tổ chức lễ truy điệu long trọng ông trên đảo Titov, cho tàu chạy vòng quanh đảo và thả những vòng hoa viếng xuống Vịnh. Một ngày hè năm 2006, phu nhân của Titov đã thực hiện lời hứa của chồng, từ nước Nga sang thăm Việt Nam. Bà đã đến Vịnh Hạ Long, thăm đảo Titov, bà đã khóc và thốt lên: ''Các bạn là những người thân của gia đình tôi, Hạ Long thật tuyệt vời và chứa chan tình người''.

- Để bảo tồn và phát huy giá trị đảo Titov và những đảo Bác Hồ đã tới thăm, thành phố và Ban Quản lý Vịnh Hạ Long sẽ có những giải pháp như thế nào trong thời gian tới?

+ Như chúng ta đã biết, sự kiện ngày 22/1/1962 Bác Hồ và German Titov tới thăm và đặt tên cho đảo đã trở thành một dấu mốc quan trọng trên Vịnh Hạ Long, trở thành một phần lịch sử của Vịnh Hạ Long. Thời gian qua, tỉnh Quảng Ninh, TP Hạ Long và Ban Quản lý Vịnh Hạ Long đã rất quan tâm tới công tác quản lý bảo tồn các giá trị di sản. Trong đó, đã bố trí nguồn ngân sách không nhỏ cho công tác tu bổ tôn tạo các điểm tham quan du lịch trên Vịnh Hạ Long. Đồng thời với đó, hệ thống quy chế quy định luôn được rà soát để bổ sung, sửa đổi cho phù hợp như Quy chế Quản lý Vịnh Hạ Long, các quy hoạch, các kế hoạch quản lý trong từng giai đoạn 5 năm, phối hợp cùng với UBND TP Hải Phòng lập hồ sơ đề nghị UNESCO mở rộng ranh giới Di sản sang Cát Bà (TP Hải Phòng)...

Đối với đảo Titov, đây là một trong những điểm tham quan đón khách trọng điểm trên Vịnh Hạ Long. Đảo Titov không chỉ mang ý nghĩa lịch sử, văn hoá mà còn mang ý nghĩa ngoại giao. Trong những năm qua, đảo Titov đã được quan tâm, đầu tư, tu bổ tôn tạo đảm bảo đồng bộ các yếu tố bảo tồn và phát triển dịch vụ du lịch như: Hệ thống bãi tắm, lầu ngắm cảnh, hệ thống hậu cần, đường lên đảo… và đã thu hút được hàng triệu lượt khách du lịch đến tham quan mỗi năm.

Ngoài đảo Titov, trong những lần về thăm Quảng Ninh, Bác Hồ cũng tới thăm một số điểm khác trên Vịnh như đảo Hòn Rồng, đảo Tuần Châu và nhiều nơi trên địa bàn TP Hạ Long ngày nay như Trường THPT Hòn Gai. Đối với đảo Tuần Châu, hiện nay đã trở thành một điểm du lịch tầm cỡ quốc tế với nhiều hạng mục như: Sân golf, cảng tàu khách quốc tế, dịch vụ thủy phi cơ thăm Vịnh…

- Trân trọng cảm ơn ông đã trả lời phỏng vấn!

Phạm Học

"Việc Bác đặt tên đảo Titov đã trở thành một phần lịch sử của Vịnh Hạ Long"

Ý kiến ()