Đảm bảo quyền tiếp cận, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân

Thời gian qua, Quảng Ninh đã phát huy hiệu quả hoạt động của Hội đồng phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật (PBGDPL) các cấp; tăng cường hoạt động trợ giúp PBGDPL... Qua đó, kịp thời đưa các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến người dân.

Phát huy vai trò của Hội đồng phối hợp PBGDPL

Hiện Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh có 42 thành viên do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Chủ tịch Hội đồng. Bám sát chỉ đạo của Bộ Tư pháp, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh đã triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác PBGDPL. Hội đồng thường xuyên kiện toàn thành viên; củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác PBGDPL.

Các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các huyện, thị xã, thành phố ngày càng quan tâm rà soát, củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL. Đến nay, Hội đồng phối hợp PBGDPL của 13 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh trung bình có khoảng 30 thành viên. Toàn tỉnh có 185 báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh, 383 báo cáo viên pháp luật cấp huyện, 2.367 tuyên truyền viên pháp luật cấp xã và 8.983 hòa giải viên ở cơ sở. Đây là lực lượng nòng cốt trong công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh còn có sự tham gia của đông đảo đội ngũ luật sư, luật gia, trợ giúp viên pháp lý, tư vấn viên pháp luật; cán bộ pháp chế các sở, ngành, doanh nghiệp; đội ngũ phóng viên, biên tập viên; cán bộ, hội viên MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội; giảng viên, giáo viên trong các trường học; cán bộ thôn, bản, khu phố...

Ngay từ đầu năm, Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh đã chỉ đạo Sở Tư pháp (Cơ quan thường trực hội đồng) tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở, xây dựng cấp huyện/xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật… Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh cũng ban hành đầy đủ, kịp thời kế hoạch hoạt động, kiểm tra công tác PBGDPL trên địa bàn tỉnh; chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các cơ quan, tổ chức, địa phương xây dựng, triển khai hiệu công tác PBGDPL…

Để nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp, hằng năm, đội ngũ này đều được tập huấn kỹ năng thực hiện công tác PBGDPL; kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin; tập huấn nghiệp vụ về công tác hòa giải ở cơ sở...

Đa dạng hoạt động tuyên truyền, phổ biến

Với sự chỉ đào sát sao của Hội đồng PBGDPL các cấp, các ngành, địa phương, đoàn thể đã tập trung tuyên truyền những văn bản quy phạm pháp luật mới được Quốc hội khóa thông qua; văn bản pháp luật có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong đời sống xã hội; những lĩnh vực pháp luật được dư luận xã hội quan tâm, hoặc cần định hướng dư luận, như: Pháp luật về PCCN; ATGT; phòng chống tệ nạn xã hội (ma túy, mại dâm...), xâm hại trẻ em, bạo lực gia đình; nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh...

Hoạt động PBGDPL của các cấp, các ngành, địa phương được triển khai với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp từng đối tượng, địa bàn. 9 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh đã tổ chức hơn 2.500 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, thu hút hơn 1 triệu lượt người tham dự; tổ chức trên 30 cuộc thi tìm hiểu pháp luật, thu hút 105.000 lượt tham dự...

Việc phát tờ rơi, tờ gấp pháp luật, đề cương tuyên truyền, sách hỏi đáp pháp luật, bản tin pháp luật… nhằm chuyển tải sâu rộng đến cán bộ, nhân dân tiếp tục được quan tâm, chú trọng. 6 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh đã tổ chức biên soạn, in ấn, cấp phát gần 712.000 tài liệu PBGDPL các loại; cùng với đó, biên soạn tài liệu PBGDPL điện tử (infographic, video clip, bài giảng điện tử...).

Các hình thức PBGDPL mang tính hiện đại được áp dụng ngày càng rộng rãi, phát huy hiệu quả cao, như: Thông qua truyền hình, truyền thanh, báo điện tử; các cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến; tư vấn pháp luật trực tiếp trên sóng phát thanh, truyền hình; tổ chức đối thoại chính sách, hội nghị trực tuyến; xây dựng chuyên mục phổ biến pháp luật trên cổng thông tin điện tử; sử dụng website, trang thông tin điện tử, các trang mạng xã hội facebook, fanpage, zalo...

Bên cạnh đó, nhiều mô hình sáng tạo, hiệu quả về PBGDPL tiếp tục được các cơ quan, đơn vị duy trì, phát huy và xây dựng mới như: "PBGDPL thông qua các lớp đào tạo nghề, sát hạch lái xe" (Sở GTVT); "Tăng cường PBGDPL kết hợp giới thiệu việc làm cho ngư dân" (Sở LĐ-TB&XH); “Khéo tuyên truyền, vận động học sinh, sinh viên chấp hành Luật Giao thông đường bộ”, “Khéo tuyên truyền, vận động, hướng dẫn tàu du lịch trên Vịnh Hạ Long đảm bảo an toàn PCCC” (Công an tỉnh); “Phiên tòa giả định” (huyện Bình Liêu)...

Hội đồng phối hợp PBGDPL còn tăng cường tuyên truyền cho các đối tượng đặc thù là người dân vùng nông thôn, người DTTS, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người lao động trong các doanh nghiệp; nạn nhân bạo lực gia đình; người đang chấp hành hình phạt tù; PBGDPL trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân...

Việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL các cấp và đa dạng hình thức tuyên truyền PBGDPL đã góp phần bảo đảm quyền tiếp cận pháp luật, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Qua đó góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa công tác PBGDPL với công tác tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Ông Nguyễn Chính Nghĩa, Phó Giám đốc Sở Tư pháp: Phát huy vai trò Hội đồng phối hợp PBGDPL Thời gian qua, Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) tỉnh đã tích cực chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các sở, ngành, địa phương triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác PBGDPL trên địa bàn. Công tác tham mưu xây dựng, hoàn thiện thể chế về PBGDPL trên địa bàn tỉnh từng bước được hoàn thiện. Hội đồng đã chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, địa phương kịp thời thông tin rộng rãi các dự thảo chính sách, pháp luật ngay từ khâu đề xuất chính sách, soạn thảo văn bản, nhất là những văn bản pháp luật mới được Quốc hội thông qua tại các kỳ họp. Tăng cường đối thoại, giải đáp pháp luật và những vướng mắc phổ biến trong áp dụng pháp luật bằng hình thức phù hợp. Thực hiện đổi mới đánh giá hiệu quả công tác PBGDPL, trọng tâm là đánh giá kết quả đầu ra, gắn với vai trò, trách nhiệm của cá nhân người đứng đầu; gắn kết chặt chẽ với triển khai các văn kiện, nghị quyết đại hội đảng các cấp, với tổ chức thi hành pháp luật và nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong hoạt động PBGDPL. Vai trò của Hội đồng phối hợp PBGDPL, các cơ quan tư pháp, cán bộ pháp chế các sở, ngành, đơn vị, báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên ở cơ sở... trong công tác PBGDPL tiếp tục phát huy hiệu quả; góp phần đưa pháp luật vào cuộc sống, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của người dân, tạo sự gắn kết chặt chẽ giữa công tác PBGDPL với công tác tổ chức thi hành pháp luật.

Ông Khiếu Anh Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ: Triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động PBGDPL, huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tập trung các nhóm giải pháp, trong đó chú trọng tăng cường phối hợp PBGDPL cho cán bộ, các tầng lớp nhân dân phát huy sức mạnh tổng hợp trong thực thi, chấp hành chính sách pháp luật; đa dạng hình thức tuyên truyền, nội dung phù hợp với từng loại đối tượng; phát huy sự vào cuộc tích cực của đội ngũ cán bộ chuyên trách ngành tư pháp, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật từ huyện đến cơ sở. Huyện chỉ đạo tập trung tuyên truyền các văn bản luật mới ban hành, các dự thảo chính sách, pháp luật có tác động lớn đến xã hội, văn bản, quy định liên quan trực tiếp đến sản xuất, kinh doanh, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, vấn đề dư luận xã hội quan tâm, hoặc cần định hướng dư luận, công tác PCCC, ATGT, các văn bản quy phạm pháp luật do tỉnh, huyện ban hành. Công tác tuyên truyền pháp luật, cũng như việc bồi dưỡng kiến thức nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải cho hòa giải viên ở cơ sở được quan tâm thực hiện. 9 tháng năm 2023, toàn huyện thực hiện PBGDPL trực tiếp 230 cuộc với gần 19.000 lượt người; phát hành trên 16.000 tài liệu; tổ chức phát sóng chương trình PBGDPL 437 lần; tuyên truyền lưu động 20 lượt. Các tổ hòa giải ở cơ sở trên địa bàn đã thực hiện hòa giải thành 100% vụ việc tiếp nhận, giải quyết (25 vụ).

Ông Bàn Ban Ngân, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ xã Đồng Sơn (TP Hạ Long): Đưa pháp luật vào cuộc sống Có thể thấy, thời gian qua hoạt động PBGDPL của các cấp, ngành, địa phương được triển khai bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Bên cạnh những hình thức PBGDPL trực tiếp, các cơ quan, đơn vị đẩy mạnh thực hiện tuyên truyền, phổ biến thông qua website, trang thông tin điện tử, các trang mạng xã hội facebook, nhóm zalo... Các cấp, ngành cũng chú trọng tuyên truyền vào những vấn đề đặc thù như: PBGDPL về phòng, chống tội phạm, đặc biệt là phòng, chống các hành vi lừa đảo trên mạng xã hội; PBGDPL về phòng, chống xâm hại trẻ em, bình đẳng giới; phổ biến các văn bản pháp luật có liên quan trực tiếp đến người dân vùng nông thôn, DTTS, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn... Việc nâng cao hiệu quả hoạt động PBGDPL đã góp phần bảo đảm quyền tiếp cận pháp luật, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân.

Bà La Thị Nguyên (thôn Bản Chuồng, xã Lục Hồn, huyện Bình Liêu): Nâng cao ý thức chấp hành pháp luật Thời gian qua, người dân chúng tôi đã được các lực lượng, cơ quan chức năng thường xuyên tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách, pháp luật. Nhờ đó, người dân đã nâng cao được ý thức và hành động, hạn chế vi phạm pháp luật. Đơn cử, trong vấn đề tham gia giao thông, bản thân tôi nhận thức và dần tạo thói quen tham gia giao thông an toàn như: Trước khi tham gia giao thông phải kiểm tra mức độ an toàn của phương tiện; đảm bảo đầy đủ giấy tờ theo quy định; đội mũ bảo hiểm đảm bảo chất lượng; đi đúng làn đường, phần đường; đi đúng tốc độ... Bản thân tôi cũng luôn giáo dục, nhắc nhở các thành viên trong gia đình có ý thức tham gia giao thông, đặc biệt người lớn phải gương mẫu để con em noi theo. Tôi mong rằng, bên cạnh đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, trợ giúp pháp lý để người dân, nhất là đồng bào DTTS hiểu được và chấp hành, việc xử lý những hành vi vi phạm luật giao thông phải nghiêm minh, rõ ràng và công bằng.