Đầu năm học, đề phòng chứng stress học đường

Những biểu hiện của “stress học đường” thường xuất hiện nhiều ở những ngày đầu năm học, khi mà các bé đang quen nếp nghỉ hè, nay lại phải dậy sớm đến trường và đối diện với những áp lực bài vở.

Các bác sĩ đơn vị tâm lý BV. Nhi đồng Thành phố (TP.HCM) cho biết, thực tế thăm khám tại bệnh viện cho thấy, không ít trẻ được bố mẹ đưa đến khám vì khó ngủ, uể oải, đau đầu, căng thẳng, không muốn đến trường. Hỏi ra mới biết, mấu chốt nằm ở chỗ các bé chưa quen với nếp sinh hoạt mới, hoặc phải chịu áp lực do căng thẳng trong việc học. Chứng bệnh được y khoa gọi là “stress học đường”.

Theo BS. Phạm Ngọc Thanh, cố vấn chuyên môn đơn vị tâm lý BV. Nhi đồng Thành phố, “stress học đường” có thể bắt nguồn từ ngoài gia đình, tuy nhiên nhiều trẻ cảm thấy bị áp lực trong chính gia đình, chẳng hạn, cha mẹ kỳ vọng ở con cao quá khả năng của trẻ, bắt trẻ học quá nhiều. Một số trường hợp, sau giờ học ở trường cả ngày, trẻ còn phải đi học thêm nhiều môn khiến trẻ phải chạy hết chỗ học này đến chỗ học khác, không còn thời gian để thư giãn, vui đùa.

Tình hình còn nghiêm trọng hơn đối với các học sinh cấp 2 và cấp 3, khi mà thời gian lớn trong ngày và cả ở nhà, các em phải vùi đầu vào bài vở. Thường gặp nhất là trẻ bị áp lực học tập, cha mẹ hoặc thầy cô, bạn bè chửi mắng, đánh đập, bị bạn từ chối chơi, do không làm được bài tập ở nhà, không được ăn mặc theo sở thích, thấy sự thay đổi trong cơ thể ở tuổi dậy thì, do thấp hơn các bạn đồng trang lứa, không hợp với thầy cô giáo, quá cân nặng so với bạn, chuyển nhà, chuyển trường.

Ảnh minh họa

Quá căng thẳng có tác dụng tiêu cực khiến trẻ có những dấu hiệu thể chất như đau bụng, đau đầu, trẻ có vẻ hiếu động, mệt mỏi hoặc trẻ có vẻ trầm cảm, dễ cau có, không thích các sinh hoạt thường ngày. Các bé cũng trở nên ít quan tâm đến những sinh hoạt quan trọng và thích ở nhà hơn là tiếp xúc với bạn bè; việc học sa sút, không thích đi học và không thích làm bài, học bài. Nhiều nghiên cứu còn ghi nhận, trẻ bị stress sẽ có hành vi chống đối như: nói dối, trộm cắp, quên hoặc từ chối làm những việc lặt vặt...

Để phòng ngừa và khắc phục tình trạng trên, việc làm cần thiết và quan trọng nhất là phụ huynh nên cùng trẻ thu xếp một quỹ thời gian biểu học tập hợp lý để đảm bảo đủ thời gian cho bé giải quyết khối lượng bài tập về nhà. Với tình hình hiện nay, khá nhiều cha mẹ “lực bất tòng tâm nhìn con em mình “chạy sô học hết nơi này đến nơi khác. Tuy nhiên phụ huynh nên nhớ, khi bé có một cơ thể khỏe mạnh, một tinh thần thoải mái thì việc học tập mới mang lại hiệu quả. Hãy nhớ, không có bất cứ bài tập nào quan trọng đến nỗi bé phải “hy sinh” giấc ngủ cùa mình hay làm ảnh hưởng đến sức khỏe của bé.

Người lớn nên dạy bé thói quen sấp xếp có tổ chức, bắt đầu bằng việc dạy bé dán nhãn tất cả các tập sách và trang bị đẩy đủ dụng cụ học tập như giấy kiểm tra, bút, gôm, thước kẻ, máy tính… Nếu bé phải học nhiều lớp (học chính khóa, học thêm…), nên sắp sẵn các thứ cần mang theo cho từng lớp học ở một ngăn riêng. Thiếu tổ chức khoa học sẽ gây nên những stress không cần thiết và làm mất thời gian để hoàn thành bài tập được giao.

Tập cho bé kỹ năng phân loại bài tập. Những bài tập khó, dài hoặc cần học ngay (như bài kiểm tra) nên ưu tiên thực hiện trước. Sau 45 - 60 phút làm bài, nên cho bé nghỉ giải lao 5 - 10 phút trước khi tiếp tục. Biện pháp này tuy đơn giản nhưng lại rất có hiệu quả trong việc giúp bé lấy lại năng lượng và làm đầu óc tỉnh táo.

Nếu có điều kiện, nên tổ chức cho trẻ em học nhóm với nhau. Phụ huynh cũng nên dành thời gian trò chuyện với con cái, hãy là chỗ dựa tinh thần để con cái có thể bộc lộ cảm xúc, tâm tư, lắng nghe, quan sát, phát hiện những thay đổi tâm lý của con, dù là nhỏ, để có can thiệp kịp thời. Cuối cùng, trong những trường hợp bất khả kháng, bạn có thể trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về việc gia hạn chút ít thời gian đế con bạn có thể hoàn thành tốt bài tập về nhà.

Tóm lại, phụ huynh nên quan tâm đến tình hình sức khỏe, sức học của con mình để giúp con mình được phát triển một cách cân bằng nhất. Không nên bắt các con học quá sức của mình vì tuổi của các con còn được vui chơi học hỏi ở thế giới thiên nhiên nữa chứ không chỉ là học ở trên lớp, ở nhà, đi học thêm. Hãy giúp cho trè em có được một thời gian biểu hợp lý. Ngoài ra, cha mẹ có thể đưa trẻ đến gặp các bác sĩ tâm lý hoặc các chuyên viên tâm lý để được tư vấn và cung cấp những cách hỗ trợ phù hợp.

Theo NGÔ PHẠM THỊ THÚY TRINH/Suckhoedoisong.vn