Đầu tư cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh: Nhiều doanh nghiệp chưa mặn mà

Theo Quyết định 397/2016/QĐ-UBND ngày 4/2/2016 của UBND tỉnh về điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển cụm công nghiệp (CCN), toàn tỉnh có 11/14 địa phương quy hoạch CCN. Theo đó, đến năm 2020, toàn tỉnh có 13 CCN với diện tích trên 355ha; giai đoạn 2021-2031 thành lập mới 6 CCN và mở rộng 11 CCN với tổng diện tích tăng thêm 486,6ha.

Sau 8 năm hoạt động, CCN Hà Khánh (TP Hạ Long) thu hút được 69 doanh nghiệp, đạt tỷ lệ lấp đầy trên 81%.

Tuy nhiên, theo số liệu của Sở Công Thương, tính đến nay toàn tỉnh mới có 7 CCN được thành lập, trong đó chỉ 4 CCN là có nhà đầu tư hạ tầng và thu hút được nhà đầu tư thứ cấp, còn lại 3 cụm chưa thu hút được nhà đầu tư hạ tầng kỹ thuật. Một trong những nguyên nhân khiến các CCN không hấp dẫn nhà đầu tư là do nhu cầu vốn lớn, thời gian thu hồi vốn chậm, việc thu hút các nhà đầu tư thứ cấp chưa cao...

Đơn cử như CCN Hà Khánh (TP Hạ Long) được thành lập từ năm 2007, có tổng diện tích 47,54ha, vốn đầu tư theo dự án trên 159 tỷ đồng. Đến năm 2011, CCN bắt đầu tiếp nhận nhà đầu tư thứ cấp thuê lại đất, nhưng phải sau 8 năm, CCN Hà Khánh mới thu hút được 69 doanh nghiệp vào hoạt động với tỷ lệ lấp đầy 81,64%, trong số này chủ yếu là các cơ sở thuộc diện phải di dời. Đến nay, chủ đầu tư đã cơ bản hoàn thành các hạng mục hạ tầng kỹ thuật của CCN, nhưng tổng mức đầu tư đã đội lên 298 tỷ đồng.

Đối với các địa phương vùng sâu, vùng xa, việc đầu tư CCN gặp nhiều bất cập hơn do điều kiện kinh tế khó khăn, số lượng các cơ sở công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ít, chưa có nhu cầu mở rộng sản xuất và di dời vào CCN. Các doanh nghiệp không mặn mà đầu tư hạ tầng cho các CCN. Theo Quyết định 397, có 4 CCN thuộc các địa phương: Cẩm Phả (CCN Dương Huy), Hải Hà (CCN Quảng Đức), Đầm Hà (CCN Đông Đầm Hà), Bình Liêu (CCN Đồng Tâm) sẽ được thành lập trong giai đoạn đến năm 2020, tuy nhiên các địa phương này đều đề nghị được điều chỉnh sang giai đoạn 2021-2030.

Có quyết định thành lập hơn 1 năm nay nhưng CCN liên phường Phương Đông - Phương Nam (TP Uông Bí) vẫn chưa thu hút được nhà đầu tư.

Để thu hút đầu tư CCN, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 48/2016/NQ-HĐND khuyến khích đầu tư, phát triển CCN trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2017-2020. Theo đó, CCN Kim Sen (TX Đông Triều) và Hà Khánh (TP Hạ Long) đáp ứng đầy đủ các điều kiện về thủ tục, thiết kế sẽ được tỉnh hỗ trợ chi phí đầu tư hệ thống xử lý nước thải tập trung, mức tối đa bằng 100% chi phí đầu tư thực tế, không quá 10 tỷ đồng/CCN. Dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh hạ tầng CCN đang đầu tư hoặc đầu tư mới trong giai đoạn 2017-2020 sẽ được hỗ trợ chi phí rà phá bom mìn, lập quy hoạch phân khu, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật chung trong CCN, hệ thống xử lý nước thải... Các dự án thứ cấp đầu tư trong giai đoạn 2017-2020 tại các CCN cũng được hỗ trợ tối đa bằng 50% mức lương cơ sở chung/người/tháng chi phí đào tạo, chi phí phục vụ xúc tiến thương mại...

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc Sở Công Thương, để được hưởng cơ chế này thì doanh nghiệp phải mất ít nhất 3 năm (để giải phóng mặt bằng, san gạt, hoàn thiện các hạng mục đầu tư hạ tầng kỹ thuật). Khi đã hoàn thiện xong, nếu đáp ứng đầy đủ các điều kiện về thủ tục, thiết kế thì sẽ được tỉnh hỗ trợ, do đó nhiều doanh nghiệp còn đắn đo. Trước khó khăn, bất cập này, Sở đã hỗ trợ các địa phương trong công tác lập, hoàn thiện quy hoạch, có văn bản báo cáo đề nghị điều chỉnh quy hoạch chung toàn tỉnh. Cùng với đó, Sở tham mưu tỉnh ban hành quy chế phối hợp quản lý CCN; rà soát cơ chế, chính sách báo cáo tỉnh nhằm đảm bảo tính khả thi đối với nhà đầu tư hạ tầng CCN cũng như nhà đầu tư thứ cấp; phối hợp với các địa phương tiếp tục thu hút, kêu gọi nhà đầu tư hạ tầng CCN. Tuy nhiên, để xây dựng thành công các CCN cần nhất là sự chủ động của các địa phương trong thu hút, kêu gọi nhà đầu tư.

Thanh Hoa