Đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản theo hướng công nghiệp

Quảng Ninh là địa phương có tiềm năng lớn để phát triển ngành nuôi trồng thủy sản trên biển. Thế nhưng, nghề nuôi biển truyền thống đang đứng trước nhiều thách thức, đòi hỏi phải có sự thay đổi.

Theo đánh giá của Sở NN&PTNT, ước tính đến hết năm 2019, giá trị thủy sản của tỉnh đạt trên 6.000 tỷ đồng, chiếm trên 3% GRDP của tỉnh. Con số này vẫn rất khiêm tốn so với tiềm năng thế mạnh của tỉnh.

Các hộ nuôi tôm phường Hải Hòa (TP Móng Cái) thu hoạch tôm đưa đi tiêu thụ. Ảnh: Hải Hà

Nhìn nhận thực tế cho thấy, ngành thủy sản hiện vẫn chưa thực sự phát triển bền vững mà mới phát triển theo chiều ngang. Tức là tận dụng sự dồi dào của nguồn lợi thủy sản mà phát triển đa dạng, đa loài, đa đối tượng, đa hình thức. Việc tăng năng suất, sản lượng khai thác được thực hiện cơ học bằng tăng số lượng tàu khai thác, tăng cường độ khai thác (năng suất khai thác thủy sản bình quân giảm từ 0,5 tấn/năm/CV xuống 0,26 tấn/năm/CV). Như vậy, hiệu quả kinh tế trên một đơn vị công suất tàu khai thác thủy sản là giảm.

Không chỉ vậy, ngành nuôi trồng thủy sản Quảng Ninh hiện đang đối mặt với nguy cơ bị dịch bệnh, ô nhiễm môi trường và chất lượng sản phẩm không đảm bảo, dẫn đến rủi ro cao. Hiện toàn tỉnh chưa sản xuất được nhiều con giống tại chỗ để có thể kiểm dịch. Công nghệ nuôi còn lạc hậu với nuôi tôm quảng canh, sử dụng thức ăn là cá tạp trong khi không có giải pháp xử lý thức ăn dư thừa... dẫn đến đối tượng nuôi rất dễ mắc bệnh và lây lan ra cả vùng nuôi. Người nuôi sử dụng quá nhiều hóa chất, kháng sinh, khiến sản phẩm dư lượng các chất độc hại.

Cùng với đó, việc thiếu nguồn lao động kỹ thuật cao cũng đang là vấn đề gây không ít cản trở cho sự phát triển của ngành thủy sản Quảng Ninh. Trên địa bàn tỉnh, trừ cơ sở sản xuất giống chất lượng cao của Tập đoàn Việt - Úc tại huyện Đầm Hà, chỉ có 19 cơ sở sản xuất, ương dưỡng. Trong đó có đến 1/3 số cơ sở đang hoạt động cầm chừng hoặc đã dừng sản xuất. Hiện nay tại các cơ sở, hộ chăn nuôi thủy sản, kể cả các đơn vị có ứng dụng KHCN cao vào sản xuất, thì các lao động kỹ thuật về cơ bản đều không được đào tạo chính quy. Tỷ lệ lao động có kỹ thuật so với lao động phổ thông cũng rất nhỏ, chỉ chưa đến 10%.

Thực tế này đòi hỏi muốn phát triển nuôi trồng thủy sản bền vững phải thay đổi, có chính sách khuyến khích người dân chuyển sang nuôi công nghiệp, hình thành các trang trại trên biển. Hiện tỉnh đã quy hoạch các vùng nuôi trồng thủy sản tập trung ở các địa phương Vân Đồn, Cô Tô, Quảng Yên, Đông Triều… Trong đó  chú trọng, khuyến khích các tổ chức, cá nhân sản xuất, nuôi trồng theo hình thức công nghiệp, sản xuất hàng hóa; củng cố và phát triển nghề khai thác thủy sản trên cơ sở chuyển đổi cơ cấu nghề nghiệp phù hợp với ngư trường và nguồn lợi...

Đặc biệt, nhằm xây dựng lộ trình thực hiện và cụ thể hóa các mục tiêu phát triển cho từng lĩnh vực của ngành Thủy sản, hiện nay Sở NN&PTNT đã hoàn thiện Đề án Phát triển bền vững kinh tế thủy sản tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 làm căn cứ đề xuất Tỉnh ủy có Nghị quyết chuyên đề về phát triển kinh tế thủy sản. Đề án lần này được xây dựng dựa trên việc sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên và bảo vệ môi trường, sinh thái nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại nhưng không làm ảnh hưởng bất lợi cho tương lai, trên cơ sở kết hợp chặt chẽ, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với các vấn đề xã hội và an ninh quốc phòng. Trong đó lấy KHCN, tổ chức lại sản xuất và bảo vệ môi trường - tái tạo nguồn lợi thủy sản làm các nhân tố đột phá phát triển bền vững... Đề án lần này được đánh giá là có nhiều đột phá, đổi mới so với giai đoạn trước.

Theo quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH tỉnh, đến năm 2030, dân số toàn tỉnh đạt gần 1,5 triệu người, lượng khách du lịch đến công tác và tham quan khoảng 18 triệu lượt người, thì tổng nhu cầu tiêu thụ thủy sản khoảng 60.000 tấn/năm. Ngoài ra, khi các hiệp định kinh tế có hiệu lực sẽ là cơ hội lớn để mở rộng thị trường xuất khẩu thủy sản. Đây là những cơ hội rất tốt để ngành Thủy sản của tỉnh phát triển. Qua đó thúc đẩy các hoạt động nuôi trồng, khai thác hải sản bền vững, tạo ra các sản phẩm chủ lực, có chất lượng, giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường. 

Hoài Anh

[links()]