Bài 2: Công trường có một không hai

Dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô là dự án đầu tiên trong cả nước được thi công với công nghệ hiện đại nhất trên thế giới hiện nay, toàn bộ hệ thống cáp ngầm được chôn dưới đáy biển.

Trong những gói thầu của Dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô thì gói thầu số 8 là gói thầu vô cùng đặc biệt. Với 23km cáp ngầm 22kV xuyên biển, nhà thầu sẽ phải dùng robot để xẻ rãnh cáp ở độ sâu có mực nước biển trung bình từ 25-30m rồi mới tiến hành rải cáp. Và cũng ít ai biết rằng, để có được những cung đường dưới cát cho robot hoạt động thì việc “thăm dò biển khơi” gặp không ít nguy hiểm đã được âm thầm thực hiện như thế nào.

Sà lan thi công cáp ngầm của Công ty TNHH Xây dựng điện Thái Dương cùng với các thiết bị chuyên dụng để xẻ rãnh cáp.

Vẽ bản đồ dưới đáy biển

Mùa đông năm 2012, giữa những con sóng bạc đầu cao gần hai mét vào những ngày biển động lạnh cắt da cắt thịt với nhiệt độ trung bình từ 11-13 độ C, đoàn khảo sát địa hình đáy biển do 3 Trung tâm thuộc Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam vẫn lênh đênh hàng tháng trời trên biển. Công việc của họ lúc này là phải hoàn thành việc đo vẽ, tính toán chính xác từng toạ độ để có thể kịp hoàn thành việc rà soát chi tiết địa hình khu vực sẽ rải cáp ngầm xuyên biển. Và hành trình chinh phục biển khơi đã bắt đầu ngay từ thời điểm ấy. Theo thiết kế, dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô sẽ gồm 2 tuyến. Tuyến chính cấp điện cho đảo Cô Tô, tuyến nhánh cấp điện cho Quan Lạn - Minh Châu (Vân Đồn). Trong đó, tuyến chính có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và có khối lượng công việc lớn nhất. Để đưa điện thành công ra Cô Tô, điểm đầu sẽ xuất phát từ trạm biến áp 110kV Vân Đồn 1 đi qua thôn Đài Chuối. Tiếp đó là đảo Trà Ngọ - Cai Lim (xã Vạn Yên); Hòn Ghềnh - Cống Thần (xã Bản Sen); Ba Mùn - Cô Tô. Tổng chiều dài tuyến lên tới 58km đường dây, trong đó 4 tuyến cáp ngầm 22kV dài 22,6km dưới đáy biển và hơn 20km đường dây 22kV trên không. Toàn bộ tuyến chính đều đi qua những địa hình rất phức tạp, chủ yếu trên biển và trên các đảo đá, rừng cây.

Thời điểm cuối năm cũng là khoảng thời gian gặp nhiều yếu tố bất lợi khi thực hiện khảo sát địa hình do liên tục có những đợt gió mùa Đông Bắc tăng cường,  ảnh hưởng không nhỏ đến việc thực hiện đo, quét đáy biển. Với ý nghĩa đặc biệt của dự án, sự gấp gáp về thời gian cùng với những yếu tố bất lợi do địa hình, thời tiết mang lại đã khiến cho trách nhiệm và thách thức của đoàn nhiều hơn. Để đạt được độ chính xác về toạ độ,  đoàn đã chia tuyến khảo sát 23km từ Vân Đồn ra Cô Tô thành 4 tuyến, hành lang mỗi tuyến rộng 500m để lập bản đồ địa hình dưới đáy biển tỷ lệ 1/1.000. Đây chính là cơ sở quan trọng cho việc triển khai thi công rải cáp ngầm sau này.

Nhắc đến kỷ niệm khó quên của chuyến đi, anh Phạm Vũ Minh Quang, phụ trách đoàn khảo sát Trung tâm Trắc địa bản đồ biển kể lại: “Chúng tôi đã từng ngang dọc nhiều vùng biển, dẫn đường cho những mũi khoan thăm dò dầu khí nhưng dẫn đường cho cáp ngầm vượt biển mang điện lưới quốc gia thì là lần đầu tiên. Có lần tàu đang khảo sát địa hình ở khu vực Cái Dài, thuỷ triều xuống bất ngờ lại gặp đá ngầm nên tàu bị mắc kẹt lại. Mặc dù phát được tín hiệu cấp cứu nhưng cũng không có tàu nào tiếp cận được đoàn để ứng cứu vì nước quá cạn. Hôm ấy trời mưa phùn, vừa đói, vừa lạnh, 20 giờ đồng hồ mắc kẹt giữa biển khơi đã trở thành những kỷ niệm không thể quên của chúng tôi trong chuyến đi vừa rồi”.

Vượt núi, băng rừng, chia cột mốc

Sau khi hoàn thành được tấm bản đồ địa hình dưới đáy biển, đoàn lại tiếp tục vượt núi, băng rừng để vẽ bản đồ cho tuyến đường dây trên không của dự án. Bởi vì một trong những công nghệ hiện đại mà dự án sẽ thực hiện bên cạnh công nghệ rải cáp ngầm chính là việc kéo dây dẫn điện trên không bằng khinh khí cầu. Do đó, việc tính toán khoảng cách giữa các vị trí cột là vô cùng quan trọng. Dưới đáy biển khó khăn là vậy, thực hiện khảo sát trên bờ cũng không hề đơn giản hơn. Phần lớn các đảo Trà Ngọ, Ba Mùn, Cái Dài, Hòn Ghềnh, Cống Thần… đều là những đảo đá thẳng đứng nhô lên giữa biển. Để nắm được thực địa một cách kỹ lưỡng và chi tiết, đoàn bắt buộc phải có mặt ở mọi địa hình trên đảo. Những vách núi cao, những đàn dĩn rồi rắn, rết, thú hoang hầu như đoàn ngày nào cũng phải đối mặt. Leo núi 1 mình đã khó, leo núi với những máy móc lỉnh kỉnh có giá trị lên tới hàng tỷ đồng và nặng hàng chục kg sau lưng còn khó hơn rất nhiều. Khó khăn đan xen cùng hiểm nguy là thế, nhưng vì tiến độ của dự án, vì hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc đã thôi thúc đoàn khảo sát vượt qua tất cả trở ngại để hoàn thành công việc “tiền trạm” cho dự án.

Ông Phùng Kim Đại, Trưởng Ban quản lý lưới điện Cô Tô khẳng định: Đến nay, tất cả các bước thi công của các gói thầu đều không xảy ra bất kỳ sự cố đáng tiếc nào. Điều này có thể khẳng định, công việc “tiền trạm” đã hoàn thành sứ mệnh của mình.

Giọt mồ hôi dưới đáy đại dương

Gói thầu số 8, hạng mục cáp ngầm xuyên biển thuộc Dự án đưa điện lưới ra huyện đảo Cô Tô chính thức giao cho Liên doanh nhà thầu Prysmian - Thái Dương (Italia) đảm nhiệm. Theo hợp đồng cam kết, để bảo đảm tiến độ của dự án, quá trình sản xuất cáp ngầm được chia thành 3 công đoạn, thực hiện đồng thời tại 3 nước Italia, Tây Ban Nha và Na Uy, sau đó vận chuyển về Việt Nam. Song song với quá trình sản xuất cáp, việc xẻ rãnh để chôn cáp gần như được nhà thầu tiến hành đồng thời để đảm bảo yêu cầu nghiêm ngặt về mặt thời gian của dự án.

Để có phương án thi công tối ưu nhất, tuyến cáp ngầm 23km thuộc gói thầu số 8 được chia thành 4 tuyến. Bao gồm đoạn Cái Dài - Trà Ngọ, Bản Sen - Ba Mùn, Ba Mùn - Cô Tô, Cô Tô - Thanh Lân. Do bị ngăn cách bởi các đảo đá nên chiều dài các tuyến không đồng đều. Đặc biệt 3/4 tuyến có chiều dài ngắn, chưa đầy 3km, độ sâu đáy biển có đoạn chỉ đến 10m. Bên cạnh đó 70% cấu tạo địa chất toàn tuyến là đá gốc rắn chắc. Riêng đoạn gần đảo Cô Tô (dài khoảng 1km) còn có lớp dày khoảng 5m là vỏ phong hoá đá gốc, sét pha cát phong hoá dạng dẻo cứng nên việc thi công ở khu vực này mất rất nhiều thời gian và vô cùng phức tạp. Với cấu tạo địa chất như vậy, Liên doanh nhà thầu Prysmia - Thái Dương đã quyết định dùng sà lan rải cáp kết hợp với các phương tiện khác như máy cắt đá để xẻ mương cáp, máy hút bùn để hiệu chỉnh độ sâu rãnh chôn cáp. Ngoài ra còn có hơn 50 cán bộ, công nhân, chuyên gia, thợ lặn. Trong đó có 17 chuyên gia đến từ Indonessia thuộc Công ty Nautic Maritime Salvage đảm nhiệm những phần việc chính.

Một ngày trung tuần tháng 8, chúng tôi tới công trường thi công có một không hai này, ngoài người chỉ huy công trình đón đoàn thì mọi việc vẫn không hề bị gián đoạn. Theo quan sát của chúng tôi, mặc dù bất đồng về ngôn ngữ nhưng sự phối hợp giữa các kỹ sư người Việt Nam và Indonessia diễn ra khá nhịp nhàng. Bên cạnh những khẩu lệnh rõ ràng cho việc đóng - mở máy cắt đá, vận hành máy hút bùn là sự tập trung cao độ cho từng mét rãnh qua hệ thống quan sát bằng camera trực tiếp dưới đáy biển. Sau khi cắt đá, thiết bị ROV (robot điều khiển từ xa) được trang bị vòi phun nước áp lực cực mạnh sục cát dưới đáy biển thành rãnh sâu. Tiếp đó thợ lặn lặn xuống đáy biển kiểm tra độ nông, sâu và hướng tuyến cần đặt cáp. Mọi việc cứ thế được lặp đi lặp lại một cách nhuần nhuyễn.

Tranh thủ giờ nghỉ, chúng tôi trò chuyện với kỹ sư trẻ Nguyễn Đình Lý, Công ty TNHH Xây dựng điện Thái Dương về những trải nghiệm khi tham gia dự án. Lý kể “Ngày 27-7, sà lan thi công có mặt ở Cái Dài - Trà Ngọ, trong khi mọi người vẫn đang hồ hởi chờ đợi công việc sắp tới thì cơn bão số 3 ập đến. Sà lan vừa neo được 1 ngày lại phải tìm nơi tránh bão, rồi tiếp đến là cơn bão số 4 và cơn bão số 5. Chỉ trong vòng 2 tuần, 3 cơn bão lớn liên tiếp đã khiến cho công việc của cả đoàn vẫn dừng lại ở con số không. Ngay khi bão tan, để chạy đua với thời gian, cường độ công việc liên tục được duy trì từ 6h30 sáng đến 22h30 hàng ngày. Với tiến độ đang được thực hiện thì sóng biển cũng chả chạy kịp với tốc độ xẻ rãnh”. Thi công trên bờ là đảo đá thẳng đứng, dưới nước là lòng biển sâu thẳm nhưng vượt trên tất cả là niềm hào hức, mong chờ của mỗi người thợ trên công trường có một không hai này, là sớm hoàn thành dự án, đưa điện lưới quốc gia ra mảnh đất tiền tiêu của tổ quốc.

Nhóm PV Phòng Kinh tế

[links(left)]----------------------------

Bài 3: Xác lập kỳ tích mới