Giải ngân vốn đầu tư công khó cán đích như kỳ vọng

Mặc dù đã có sự chủ động trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm, thế nhưng đến nay, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 vẫn chưa đạt được theo kỳ vọng của tỉnh. Nhiều chủ đầu tư, địa phương khó có thể hoàn thành kế hoạch được giao trong năm, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án, làm lãng phí nguồn lực đã được bố trí. 

Theo kế hoạch đặt ra từ đầu năm, thì đến nay cả 3 nguồn vốn đều giải ngân không đạt theo kỳ vọng mặc dù trong năm, UBND tỉnh đã ban hành 46 văn bản chỉ đạo, điều hành đối với công tác này và giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, chủ đầu tư và địa phương. Đặc biệt, UBND tỉnh đã phải thành lập Tổ công tác đặc biệt đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án và giải ngân vốn đầu tư công tại Quyết định số 679/QĐ-UBND ngày 18/3/2022, định kỳ hàng tuần họp kiểm điểm tiến độ, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc liên quan cho các đơn vị trong quá trình triển khai thực hiện.

Điều đáng nói, nguồn vốn chưa được giải ngân lại nằm ở các dự án có kế hoạch hoàn thành trong năm 2022, như: Cầu Cửa Lục 3; đường ven sông kết nối từ đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đến TX Đông Triều, đoạn từ nút giao Đầm Nhà Mạc đến đường tỉnh 338 giai đoạn 1; đường nối từ cao tốc Hạ Long - Hải Phòng (km6+700) đến đường tỉnh 338 giai đoạn 1; đường kết nối từ cao tốc Vân Đồn - Móng Cái đến cảng Vạn Ninh; xây dựng hoàn chỉnh nút giao Đầm Nhà Mạc; hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất trung tâm y tế Móng Cái, Tiên Yên, Ba Chẽ, Bình Liêu, Bệnh viện Y dược cổ truyền tỉnh, Trung tâm bảo trợ tâm thần.

Ngoài ra, việc triển khai thủ tục đầu tư, khởi công các dự án khởi công mới năm 2022 còn chậm, nhất là dự án đường ven sông kết nối từ đường cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đến TX Đông Triều, đoạn từ đường tỉnh 338 đến TX Đông Triều giai đoạn 1.

Nhận thấy nguồn vốn 2022 khó có thể giải ngân theo kế hoạch, trên cơ sở rà soát và đề xuất của các chủ đầu tư, UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh phân bổ, điều chỉnh, bổ sung kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách cấp tỉnh năm 2022. Gần đây nhất, ngày 4/11/2022, HĐND tỉnh đã họp thông qua Nghị quyết số 126/NQ-HĐND về điều chỉnh bổ sung và phân bổ dự toán ngân sách cấp tỉnh năm 2022. Theo đó, đồng ý điều chỉnh giảm các dự án không có khả năng giải ngân để phân bổ, điều chỉnh tăng vốn cho các công trình, dự án có khả năng giải ngân trong năm 2022.

Riêng đối với việc điều chỉnh giảm 1.698 tỷ đồng các dự án bố trí vốn từ nguồn thu tiền sử dụng đất, HĐND tỉnh đã giao UBND tỉnh căn cứ vào tiến độ thu, chủ động rà soát, sử dụng các nguồn lực hợp pháp để sắp xếp, cắt giảm các nhiệm vụ chi hoặc giãn tiến độ thực hiện các công trình, dự án để đảm bảo cân đối theo dự toán đã giao theo Khoản 8, Điều 7, Thông tư số 122/TT-BTC ngày 24/12/2021 của Bộ Tài chính về thực hiện dự toán NSNN năm 2022.

Trong trường hợp số thu tiền sử dụng đất đảm bảo theo kế hoạch, thì đối với cấp tỉnh sẽ có 1.698 tỷ đồng của 8 dự án sẽ không giải ngân được (Đường kết nối từ cao tốc Vân Đồn - Móng Cái đến cảng Vạn Ninh; đường nối từ bao biển Hạ Long - Cẩm Phả với trung tâm TP Cẩm Phả giai đoạn 1; cầu Cửa Lục 1; cầu Cửa Lục 3; đường nối từ cao tốc Hạ Long - Hải Phòng (km6+700) đến đường tỉnh 338 giai đoạn 1...), chiếm 17,3% kế hoạch vốn giao đầu năm của ngân sách cấp tỉnh, chiếm 12,5% kế hoạch vốn giao đầu năm của cả tỉnh. Do đó, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tối đa của cả tỉnh năm 2022 theo kế hoạch vốn giao đầu năm chỉ có thể đạt 87,5% kế hoạch, như vậy sẽ không đạt mục tiêu giải ngân theo chỉ đạo của Chính phủ, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh.

Theo quy định tại Điều 48 Nghị định số 40/NĐ-CP ngày 6/4/2022 của Chính phủ về “Quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư công, quy định các trường hợp được kéo dài vốn đầu tư công”, thì sẽ có 1.515/1.698 tỷ đồng nêu trên sẽ không thuộc các trường hợp kéo dài nguồn vốn sang năm 2023, dẫn đến phải hủy dự toán.

Được biết, theo Nghị quyết số 77/NQ-HĐND ngày 9/12/2021 của HĐND tỉnh và được điều chỉnh tại Nghị quyết số 101/NQ-HĐND ngày 9/7/2022 và Nghị quyết số 117/NQ-HĐND ngày 31/8/2022 của HĐND tỉnh, trong năm 2022 sẽ phải hoàn thành 35 dự án nguồn vốn ngân sách cấp tỉnh. Tuy nhiên, từ việc các dự án chậm tiến độ thi công, giải ngân vốn, dẫn đến chỉ có 18/35 dự án hoàn thành theo quyết định phê duyệt. Điều này đặt ra cho các cấp, các ngành cần phải có cái nhìn toàn diện hơn trong giải ngân vốn đầu tư công; cùng với đó kiểm điểm trách nhiệm đối với các chủ đầu tư giải ngân chậm và cương quyết không điều chỉnh thời gian thực hiện cũng như bố trí kế hoạch vốn năm 2023 khi các chủ đầu tư chưa kiểm điểm làm rõ trách nhiệm.