Gian nan "gieo chữ" vùng khó

Với tấm lòng yêu nghề, mến trẻ, các thầy, cô giáo tại những điểm trường lẻ thuộc thôn, bản xa xôi, khó khăn của huyện Hải Hà hằng ngày vẫn phải vượt qua rất nhiều khó khăn, thiếu thốn để bám lớp, bám trường, "gieo chữ", ươm những mầm non tương lai cho vùng khó.

Vượt khó “gieo chữ"

Trong chuyến công tác đến các xã miền núi của huyện Hải Hà, chúng tôi có dịp ghé thăm điểm trường Khe Hèo, thôn 6, xã Quảng Phong. Đây là một trong số 7 điểm trường lẻ của Trường Tiểu học Quảng Phong và thuộc vào nhóm các điểm trường khó khăn nhất của huyện Hải Hà.

Nằm cách trung tâm xã Quảng Phong chừng 10 km, để đến được điểm trường Khe Hèo, thầy giáo Đồng Mạnh Hùng, Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Hải Hà đã cẩn thận dặn chúng tôi phải chọn thời gian sau những ngày trời nắng ráo thì mới đi. Theo thầy Hùng, đường vào điểm trường Khe Hèo hiện đang thi công, chỉ cần trời mưa một chút là đường vô cùng lầy lội, trơn trượt, chỉ có cách đi ủng và lội bộ 5-6 km đường trơn trượt thì mới đến nơi. Quả đúng vậy, mặc dù đã chọn một ngày đầu tuần trời nắng ráo, tôi cũng đã phải đánh vật gần 1 giờ đồng hồ với khoảng 5km đường lầy lội những bùn đất mới đến được điểm trường Khe Hèo.

Cũng giống như bao điểm trường khác thuộc các xã miền núi mà chúng tôi từng chứng kiến, khó có thể kể hết những khó khăn, vất vả mà giáo viên, học sinh ở điểm trường này đã và đang trải qua. Năm học này, điểm trường Khe Hèo có 24 học sinh từ lớp 1 tới lớp 5 với 2 phòng học, học 2 buổi sáng - chiều. Buổi sáng là lớp ghép 1, 2 với 9 học sinh và 3, 4 cũng với 9 học sinh; lớp 5 học buổi chiều có 6 học sinh. Tuy đã được sửa chữa khu phòng học và xây mới khu nhà trẻ mầm non song điều kiện dạy và học của điểm trường còn thiếu thốn. Phòng học khu tiểu học mỗi khi trời mưa thì dột, cơ sở vật chất phục vụ học tập chưa đáp ứng đủ. Mặc dù mỗi lớp học chỉ có một vài học sinh, nhưng là lớp ghép nên lớp có hai bảng viết. Việc đến trường của các em học sinh còn nhiều vất vả… Điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng dạy và học của giáo viên, học sinh điểm trường. Song, với niềm tin và trách nhiệm của người đứng trên bục giảng, các thầy, cô đã cố gắng bám trường, bám lớp, miệt mài dạy cho các em từng nét chữ, phép tính để đẩy lùi “giặc dốt” và cố gắng đưa sự nghiệp giáo dục ở miền núi xích lại gần hơn với miền xuôi.

Cô giáo Đinh Thị Thắng tận tâm hướng dẫn cho học sinh từng nét chữ.

Cô giáo Đinh Thị Thắng, sinh năm 1968, nhà ở thị trấn Quảng Hà (huyện Hải Hà) đã có nhiều năm gắn bó với các em học sinh các thôn, xã miền núi của huyện Hải Hà. Từ năm học 2013-2014, cô Thắng đến với các em học sinh điểm trường Khe Hèo, phụ trách lớp ghép 1, 2 và đã hết lòng thương yêu, dạy dỗ, gắn bó với các em học sinh ở đây.

Tranh thủ giờ giải lao, vừa buộc lại mái tóc cho học sinh gọn gàng hơn, cô Thắng vừa tâm sự: Là điểm trường thuộc diện khó khăn nhất của huyện Hải Hà, cả khu Khe Hèo có hơn 20 hộ dân, trong đó 100% là đồng bào dân tộc Dao. Đường sá đi lại vô cùng khó khăn, nhất là vào những ngày trời mưa. Để đến trường, các em học sinh phải đi bộ, có những em đi bộ gần 3 km đường lầy lội. Thầy, cô giáo mỗi buổi sáng đến lớp đều phải đi xe máy theo đường tắt từ xã Đường Hoa rồi bỏ xe máy bên vệ đường, đi bộ 20-30 phút mới đến được trường. Trong 4 năm công tác tại điểm trường, tôi cũng không nhớ được hết bao nhiêu lần bị ngã xe máy do đường trơn trượt.

Mặc dù khó khăn là vậy, song 4 năm gắn bó với học sinh, ngày nào cô Thắng cũng đến sớm trước 6 giờ 45 phút để cho học sinh ôn bài và học bài đúng giờ. Chỉ trừ ngày mưa bão, các thầy cô giáo mới nghỉ theo sự chỉ đạo của trường. Thấu hiểu những khó khăn của học sinh, mặc dù bản thân đã có điều kiện được chuyển công tác xuống khu trung tâm, song cô Thắng vẫn xin ở lại điểm trường để rèn cho học sinh từng nét chữ, phép tính.

Một giờ học của cô, trò lớp mầm non 3-5 tuổi do cô giáo Nguyễn Thị Tươi phụ trách.

Còn cô giáo Nguyễn Thị Tươi, sinh năm 1995, nhà ở xã Quảng Điền, được chuyển đến điểm trường Khe Hèo phụ trách lớp mầm non ghép 3-5 tuổi từ đầu năm học 2017-2018. Gặp chúng tôi, cô giáo Tươi nở nụ cười thân thiện, chia sẻ: Do đường sá đi lại khó khăn nên điều kiện dạy học ở đây còn nhiều vất vả, thiếu thốn lắm. Trời nắng còn đỡ chứ vào những ngày mưa chỉ có cách đi ủng, lội bộ quãng đường mấy km để đến trường. Những ngày mới vào điểm trường, đi lại chưa quen đã không ít lần em ngã xe, đau ê ẩm khắp người nhưng vì học sinh lại cố dựng xe dậy để đi tiếp. 

Vì thương trẻ, điều kiện gia đình các cháu còn nhiều khó khăn, ngoài giờ lên lớp, các cô giáo đã đến từng nhà để trao đổi, nắm thông tin, hoàn cảnh gia đình của từng học sinh và thường xuyên quyên góp quần áo cho các em. Mùa đông đã đến, các cô giáo ở đây chỉ mong sao có các nhà hảo tâm ủng hộ cho các học sinh một số đôi ủng để các em tới trường.

Tất cả vì học sinh thân yêu

Mặc dù còn rất nhiều khó khăn song thôn 6 lại không thuộc diện thôn đặc biệt khó khăn trong số những thôn đặc biệt khó khăn của xã Quảng Phong. Vậy nên, các thầy, cô giáo cũng như các em học sinh của điểm trường không được hưởng chế độ, chính sách đối với các xã đặc biệt khó khăn theo quy định.

Tuy nhiên, không vì thế mà các thầy, cô giáo ở điểm trường nản lòng. Cùng với cô giáo Thắng, cô giáo Tô Thị Liên, sinh năm 1967, nhà ở Thị trấn Quảng Hà (Hải Hà) cũng không quản ngại đường sá khó khăn, cơ sở vật chất thiếu thốn đến với Khe Hèo với lòng tận tâm vì học sinh thân yêu. Trước đó, cô giáo Liên đã có 22 năm công tác, gắn bó với các thôn, bản đặc biệt khó khăn của xã Quảng Sơn, huyện Hải Hà.

Cô Liên tâm sự: Gần 30 năm dạy học ở các điểm trường khó khăn, có những thời điểm phải đi bộ liên tục trong vòng 4 năm như ở điểm trường Loong Sỉ, bản Lý Quáng hay điểm trường Cấu Phùng, xã Quảng Sơn, song vì trách nhiệm công việc và tình thương yêu đối với học sinh nên các thầy, cô giáo ở điểm trường vẫn luôn vượt qua khó khăn, dạy cho các em từng nét chữ, phép tính...

Tuy điều kiện cơ sở vật chất của điểm trường đã được cấp trên quan tâm sửa sang nhưng còn thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu dạy và học. Cũng như tại các thôn, bản đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí ở đây còn thấp, đời sống còn gặp nhiều khó khăn, để truyền đạt được kiến thức cho học trò, ngoài các buổi học chính trên lớp, cuối giờ học hàng ngày các thầy, cô đều tổ chức ôn bài cho học sinh và tổ chức ôn tập mỗi tuần 2 buổi. Đa phần các em khi lên lớp học, được giáo viên uốn nắn, chỉ bảo thì hiểu và giải được các bài tập đơn giản. Còn về đến nhà, do không được phụ huynh kèm cặp nên kiến thức cũng lại nhanh chóng quên. Hôm sau lên lớp, thầy cô lại giảng lại từ đầu. Do điều kiện kinh tế của gia đình các em còn khó khăn, nhiều khi học sinh thiếu sách vở, đồ dùng học tập, các thầy cô lại phải mua cho…

Với tinh thần "Tất cả vì học sinh thân yêu", các thầy, cô giáo điểm trường Khe Hèo luôn tận tâm dạy dỗ, truyền đạt kiến thức cho các em học sinh.

Chia tay các thầy, cô giáo và học sinh điểm trường Khe Hèo, chúng tôi thật sự cảm động trước nỗ lực vượt khó cũng như tình thương yêu mà các thầy, cô giáo ở đây dành cho học sinh của mình. Thật khó có thể diễn tả được niềm vui của cô Thắng, cô Liên khi các cô cho biết: Những năm trước, mỗi buổi chiều, ngoài việc đến thăm hỏi gia đình học sinh, các thầy, cô giáo còn phải đến từng nhà động viên học sinh đi học. Nhưng nay thì khác hẳn, học sinh ở điểm trường rất chăm chỉ. Mặc dù phải đi bộ đường lầy lội hàng km, nhưng các em không nghỉ học. Các bậc phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của việc học hành nên cũng động viên, tạo điều kiện, quan tâm hơn tới việc học của con em.

Băn khoăn lớn nhất của các cô là mặc dù điểm trường Khe Hèo là một trong những điểm trường thuộc diện khó khăn nhất của huyện nhưng do thôn 6, xã Quảng Phong không thuộc diện thôn đặc biệt khó khăn nên rất thiệt thòi cho học sinh ở đây. Đã gần 30 năm công tác tại các xã miền núi, nay không vì quyền lợi của các thầy, cô giáo mà vì thương học sinh nên các thầy cô mong muốn Nhà nước quan tâm, hỗ trợ cho các em học sinh ở đây được hưởng chế độ học sinh vùng khó để các em bớt khó khăn.

Hữu Việt