Hạ Long: Cần giải pháp căn cơ để hoàn thành thu ngân sách

Do nhiều nguồn thu sụt giảm mạnh, tính đến hết tháng 5/2023, số thu NSNN trên địa bàn TP Hạ Long chỉ đạt trên 1.788 tỷ đồng (bằng 25,7% dự toán tỉnh giao, bằng 108 % so với cùng kỳ 2022). Dự báo trong những tháng còn lại, công tác thu NSNN của thành phố còn đối mặt không ít khó khăn.

Để hoàn thành số thu đạt gần 7.000 tỷ đồng, ngay từ đầu năm nay, TP Hạ Long đã xây dựng kịch bản thu NSNN cụ thể theo từng quý. Trong đó, quý I thu gần 1.300 tỷ đồng, quý II dự kiến thu trên 2.069 tỷ đồng, quý III dự kiến thu trên 2.225 tỷ đồng, quý IV dự kiến thu gần 1.380 tỷ đồng. Bám sát vào kịch bản, TP Hạ Long đã rốt ráo triển khai nhiều giải pháp, trong đó có kịch bản thu chi tiết đối với khoản thu 3.000 tỷ đồng tiền sử dụng đất; nâng cao hiệu quả thực hiện 7 kế hoạch thu NSNN của UBND tỉnh; đẩy mạnh kê khai, nộp thuế điện tử, hóa đơn điện tử.

Công tác quản lý nợ và cưỡng chế nợ thuế được thành phố đặc biệt quan tâm với nhiều biện pháp tích cực đôn đốc các chủ đầu tư nộp tiền sử dụng đất, thu các khoản nợ thuế, phí khác. Tính đến hết tháng 5, thành phố thu trên 773 tỷ đồng/ 2.848 tỷ đồng tiền nợ thuế. Thành phố cũng thành lập một số tổ công tác phố để giám sát việc chấp hành pháp luật trong hoạt động kinh doanh, rà soát giá cho thuê nhà, mặt bằng kinh doanh của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn các phường.

Các xã, phường cũng thành lập tổ công tác khảo sát doanh thu đối với hộ, cá nhân kinh doanh. Bước đầu ghi nhận có 40/528 hộ có doanh thu tăng trên 50% so với doanh thu khoán trước thời điểm khảo sát và thuộc diện điều chỉnh ngay trong năm; 146/528 hộ có doanh thu tăng nhưng chưa đến ngưỡng điều chỉnh và tiếp tục theo dõi. Ngoài ra, các xã, phường đã rà soát đưa vào quản lý thuế đối với 230 hộ, cá nhân kinh doanh mới có hoạt động kinh doanh.

Mặc dù đã thực hiện quyết liệt các giải pháp thu NSNN, đến hết tháng 5/2023, số thu nội địa các chỉ tiêu thành phố thu chỉ đạt trên 1.788 tỷ đồng (bằng 25,7% dự toán tỉnh giao, bằng 108 % so với cùng kỳ 2022). Dự kiến 6 tháng đầu năm, số thu nội địa cũng chỉ  đạt 2.274 tỷ đồng (bằng 32,7% dự toán tỉnh giao, bằng 120% so với cùng kỳ, bằng 68% so với kịch bản). Với con số này, thành phố đang hụt thu gần 1.100 tỷ đồng so với kịch bản đặt ra.

Nguyên nhân chính được xác định, từ đầu năm đến nay thành phố đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, như: Mới có 1/8 dự án lựa chọn được chủ đầu tư, được UBND tỉnh giao đất, được phê duyệt giá đất với giá trị 47 tỷ đồng, còn lại 7 dự án dự kiến thu gần 1.800 tỷ đồng (bằng 60% dự toán tỉnh giao) chưa được phê duyệt giá đất. Đối với tiền thuê đất một lần cũng mới có 1/7 dự án được UBND tỉnh phê duyệt giá đất. Cùng với đó, chính sách giảm 30% tiền thuê đất, thuê mặt nước hàng năm trong năm 2023 đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 theo chỉ đạo của Chính phủ dự kiến sẽ giảm 72,5 tỷ đồng của thành phố năm 2023. Thêm vào đó, cuối năm 2022, thị trường bất động sản "đóng băng" chưa có dấu hiệu sôi động trở lại, ảnh hưởng lớn đến lệ phí trước bạ và thuế thu nhập cá nhân, với số thu giảm lên tới gần 150 tỷ đồng. Dự kiến, những ảnh hưởng của thị trường bất động sản làm giảm 275,2 tỷ đồng số thu tiền lệ phí trước bạ và thuế thu nhập cá nhân trong năm nay.

Sau thời gian dài chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, tình hình kinh tế khó khăn, nhu cầu mua sắm phương tiện giảm cũng ảnh hưởng lớn đến số thu lệ phí trước bạ, dự kiến 6 tháng thành phố thu đạt trên 113,7 tỷ đồng (hụt thu khoảng 107 tỷ đồng so với dự toán). Với tình hình kinh tế khó khăn như hiện nay, dự kiến số thu lệ phí trước bạ năm 2023 của thành phố chỉ đạt khoảng 312 tỷ đồng (hụt 129 tỷ đồng so với dự toán tỉnh giao).

Mặc dù, số thu phí tham quan Vịnh Hạ Long 5 tháng đầu năm tương đối khả quan, tuy nhiên vẫn không đảm bảo tiến độ thu bình quân, thiếu gần 76 tỷ đồng do dự toán năm 2023 tỉnh giao cao so với tình hình kinh tế thực tế. Để đạt được dự toán giao thì 6 tháng cuối năm, lượng khách tham quan Vịnh phải tăng ít nhất 150% so với cùng kỳ 2022.

Bên cạnh đó, một số khoản thu chưa đến kỳ hạn nộp thuế năm 2023 (tháng 10/2023) như tiền thu thuế đất phi nông nghiệp, thu tiền thuê đất hàng năm. Việc khai thác nguồn thu từ giao các khu vực biển gặp khó khăn do hiện nay quy hoạch nuôi trồng thuỷ sản ngoài vùng lõi Vịnh Hạ Long chưa được UBND tỉnh thẩm định, phê duyệt theo quy định.

Như vậy, đánh giá tác động của cơ chế, chính sách miễn, giảm thuế và những suy giảm kinh tế thị trường, tổng số thu của thành phố dự kiến năm 2023 giảm 701 tỷ đồng. Nếu có khả năng hoàn thành phí tham quan Vịnh Hạ Long 111,5 tỷ đồng, tiền thuê đất một lần thì nguồn thu năm 2023 dự kiến vẫn giảm gần 600 tỷ đồng.

Trước những thách thức này, TP Hạ Long đã chủ động rà soát và dự kiến phương án bù đắp được khoảng 264 tỷ đồng bằng một số nguồn lực sau: Tăng thu từ công tác quản lý thuế là 112,8 tỷ đồng thông qua kiểm tra, truy thu thuế, nâng cao ý thức tự giác kê khai nộp thuế của tổ chức doanh nghiệp, hộ kinh doanh để bù đắp phần hụt thu do chính sách giãn giảm thuế. Phần còn lại thành phố bù đắp từ tiền chậm nộp các khoản về đất, thu lệ phí trước bạ. Tuy nhiên, điều này cũng còn phụ thuộc rất nhiều vào tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.

Ông Vũ Ngọc Lâm, Trường Phòng Tài chính - Kế hoạch thành phố, cho biết: Để đảm bảo hoàn thành số thu, thành phố đề nghị Sở TN&MT, Sở Tài chính đẩy nhanh tiến độ lập, thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt giá đất đối với 6 dự án đã được UBND tỉnh giao đất để UBND thành phố có cơ sở làm việc, đôn đốc các chủ đầu tư nộp tiền vào ngân sách trong năm 2023. Đối với dự án Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh, UBND tỉnh xem xét giao Sở TN&MT thực hiện lựa chọn đơn vị tư vấn có đủ năng lực, kinh nghiệm để thực hiện định giá đất của Dự án. Các sở, ngành cũng cần tăng cường tổ chức các hoạt động, giải pháp kích cầu du lịch, tăng lượng khách đến với Hạ Long và tham quan Vịnh; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án còn nợ tiền sử dụng đất, thuế, phí để có thể bù đắp hụt thu theo phương án dự kiến trên.