Hạn chế tình trạng ngập lụt ở các đô thị

Những năm gần đây, các địa phương trên địa bàn Quảng Ninh đẩy mạnh xây dựng hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, phát triển đô thị. Cùng với quá trình đô thị hóa, vấn đề ngập lụt vẫn còn diễn biến phức tạp, mặc dù đã được khắc phục, nhưng còn tiềm ẩn ở khu dân cư, khu vực đô thị nếu mưa to kéo dài.

Với đặc thù địa hình đa số là đồi núi, có độ dốc lớn và gần biển, hầu hết các đô thị lớn như Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Móng Cái, Đông Triều hình thành, phát triển nằm ở khu vực ven biển, bám dọc QL18, nên khi mưa có lưu tốc dòng chảy lớn. Trong khi đó, hệ thống thoát nước cũ của các đô thị này đã xuống cấp, nhiều tuyến cống trong đô thị đã bị lấn chiếm, bồi lấp... ảnh hưởng rất lớn đến việc tiêu thoát nước. Các tuyến cống mới theo quy hoạch chưa được được đầu tư đồng bộ với phát triển của các đô thị.

Tốc độ đô thị hóa nhanh dẫn đến diện tích mặt đất tự nhiên và các mặt nước tự nhiên (ao, hồ, kênh, mương) bị thu hẹp, ảnh hưởng đáng kể đến việc tiêu thoát nước cho các đô thị. Biến đổi khí hậu bất lợi, nước biển dâng, triều cường, ảnh hưởng do sụt lún trong thời gian dài cũng là một trong những nguyên dân dẫn đến tình trạng ngập úng tại các đô thị trên địa bàn tỉnh.

Để khắc phục tình trạng này, những năm qua, các cấp, ngành, địa phương tập trung đẩy mạnh thực hiện quy hoạch thoát nước đô thị; rà soát tuyến sông, suối, cống thoát nước trong các khu dân cư, khu vực đô thị thường xuyên bị ngập lụt để tổ chức nạo vét, duy tu, bảo dưỡng, cải tạo, nâng cấp, nhằm tăng khả năng thoát nước trên toàn hệ thống, khắc phục những điểm thường xuyên xảy ra ngập lụt. Các địa phương cũng tham mưu, đề xuất triển khai nhiều giải pháp cụ thể để chống ngập tại các khu vực dân cư bị ảnh hưởng bởi triều cường, khu đô thị lấn biển có cao độ san nền thấp hơn cao độ ngập lụt; xây dựng các cửa cống ngăn thủy triều...

Như tại TP Hạ Long, từ năm 2016 đến nay đã có hàng trăm công trình cống thoát nước được đầu tư. Đặc biệt, cuối năm 2020, thành phố xây dựng và ban hành Nghị quyết số 21-NQ/TU về đầu tư, cải tạo, nâng cấp hạ tầng các khu dân cư, khu đô thị hình thành trước năm 2005 trên địa bàn; qua đó từng bước thay đổi diện mạo các khu dân cư. Hàng trăm công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội được cải tạo, nâng cấp đầu tư, trong đó có hệ thống hạ tầng thoát nước đô thị, góp phần đáp ứng nhu cầu thoát nước trong khu dân cư.

Hằng năm, thành phố đều tổ chức rà soát hệ thống kênh mương, đê điều, hồ đập để xem xét cải tạo, nâng cấp, sửa chữa đảm bảo an toàn trước mùa mưa bão; khảo sát, đánh giá hiệu quả khai thác hồ, đập và thực hiện các quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa trên địa bàn. Hiện TP Hạ Long đang chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị trực thuộc hoàn thiện phương án sửa chữa, thay thế, nâng cấp, cải tạo, xây dựng mới hệ thống xử lý nước thải trên địa bàn đảm bảo theo quy hoạch chung thành phố đến năm 2040.

Còn tại TP Cẩm Phả, trong thời gian qua, địa phương cũng dành nguồn lực đầu tư các công trình phòng chống mưa bão, cải tạo hệ thống thoát nước, chống ngập lụt khu vực dân cư, đô thị; tiếp thu ý kiến kiến nghị của cử tri, kịp thời giải quyết nhiều kiến nghị về tiêu thoát nước trong khu dân cư; xây dựng phương án, khắc phục bất cập trong hệ thống tiêu thoát nước theo quy hoạch chung thành phố…

Song song với việc đầu tư, cải tạo, nâng cấp các công trình hạ tầng thoát nước đô thị, các địa phương cũng nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý nhà nước; ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các lực lượng chức năng ra quân xử lý những trường hợp vi phạm trật tự đô thị, lấn chiếm lòng đường, vỉa hè; lấn chiếm mương, rãnh thoát nước; lấn chiếm đất đai; xây dựng công trình trái phép…

Để thực hiện tốt công tác phòng, chống ngập úng đô thị, trong thời gian tới, cùng với việc thực hiện tốt Chiến lược quốc gia về phòng, chống thiên tai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các cấp, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh cần tiếp tục triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp theo kế hoạch của tỉnh triển khai chương trình hành động của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về thực hiện Nghị Quyết 06-NQ/TW ngày 24/1/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Thực hiện lồng ghép các nội dung thích ứng và giảm nhẹ biến đổi khí hậu vào các đồ án quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 và các đồ án quy hoạch xây dựng, nâng cao khả năng chống chịu thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu của các đô thị ven biển; nghiên cứu ứng dụng các giải pháp tiên tiến để quản lý và hỗ trợ giảm nhẹ thiên tai cho đô thị…