Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai: Hiệu quả từ mô hình "công chức chuyên quản"

Để phát triển mối quan hệ đối tác Hải quan - Doanh nghiệp theo hướng chuyên sâu, từ năm 2020 đến nay, Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai đã triển khai mô hình phân công "công chức chuyên quản". Mô hình này gồm những cán bộ công chức có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, có kinh nghiệm trong lĩnh vực được giao để hỗ trợ  doanh nghiệp hiệu quả hơn. Về phía doanh nghiệp cũng có đầu mối cụ thể để trao đổi thông tin phát sinh trong quá trình thực hiện các thủ tục thông quan.

Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Hòn Gai (gọi tắt là Hải quan Hòn Gai) là đơn vị hải quan cửa khẩu quốc tế lớn, quân số đông, địa bàn quản lý rộng, trực tiếp theo dõi, quản lý hoạt động XNK tại các cảng, kho, bãi, cửa hàng miễn thuế, địa điểm kiểm tra tại nhà máy, khu công nghiệp từ TP Hạ Long đến TX Đông Triều với trên 300 doanh nghiệp thường xuyên làm thủ tục. Về chính sách quản lý hàng hóa và loại hình tờ khai, Hải quan Hòn Gai cũng là đơn vị tiếp nhận, giải quyết nhiều bài toán nghiệp vụ phát sinh đa dạng, phức tạp nhất trong số các đơn vị trực thuộc Cục Hải quan tỉnh, mỗi năm Hải quan Hòn Gai đóng góp khoảng 50% tổng thu NSNN toàn Cục. Năm 2021, Chi cục được giao chỉ tiêu thu NSNN trên 6.000 tỷ đồng.

Để đảm bảo hoàn thành tốt các chỉ tiêu được giao, Chi cục đã tập trung xây dựng, vận hành các mô hình quản lý, phân công, giao việc theo hướng chuyên trách, chuyên sâu, cá thể hóa trách nhiệm cá nhân, đảm bảo rõ địa chỉ, rõ trách nhiệm, rõ tiến độ, dễ kiểm đếm, đánh giá.

Một trong các mô hình đã được áp dụng hiệu quả sau khi hợp nhất là mô hình phân công công chức chuyên quản tại Đội nghiệp vụ hải quan. Theo mô hình này, công chức đăng ký tờ khai được phân công theo dõi, chuyên quản một số doanh nghiệp và nghiên cứu chuyên sâu về chính sách quản lý hàng hóa, kiểm tra chuyên ngành của một số bộ, ngành cũng như về loại hình tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu; công chức kiểm hóa được phân công theo dõi chuyên sâu một số địa điểm kiểm tra tại nhà máy, chân công trình.

Danh sách phân công chuyên quản được cập nhật thường xuyên, điều chỉnh khi có biến động, trên cơ sở đảm bảo tính cân đối, hài hòa về số lượng và năng lực, kinh nghiệm, sở trường của mỗi người. Trước khi danh sách phân công được phê duyệt, Đội nghiệp vụ tổ chức lấy ý kiến, họp biểu quyết thông qua để áp dụng thống nhất, đảm bảo được tính dân chủ và tạo được sự đồng thuận trong tổ chức triển khai thực hiện.

Ông Hoàng Tuấn Anh, đại diện Công ty TNHH Cung ứng hàng hoá Thăng Long (Trụ sở tại Đà Nẵng) cho biết: Chúng tôi mở rất nhiều tờ khai ở các tỉnh thành khác như: Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, nhưng việc bố trí cán bộ chuyên quản để giúp doanh nghiệp thì mới chỉ có ở Hải quan Hòn Gai. Việc bố trí một cán bộ công chức chuyên quản để nắm rõ đặc thù của doanh nghiệp, những mặt hàng doanh nghiệp thường xuyên nhập khẩu, những khó khăn phát sinh của doanh nghiệp… là một cách làm rất thiết thực để đồng hành, gỡ khó cho doanh nghiệp. Khi có những thay đổi về mặt chính sách, doanh nghiệp có đầu mối để hỏi trực tiếp bất cứ khi nào cần và đều được giải đáp ngay lập tức. Thậm chí, cán bộ chuyên quản còn chủ động nhắc doanh nghiệp cần phải bổ sung những thủ tục gì khi có sự thay đổi về chính sách. Trong khi đó trước đây, nếu có thắc mắc, cán bộ hải quan của Chi cục vẫn tìm hiểu để giải đáp nhưng do không nắm bắt được hoạt động kinh doanh của từng doanh nghiệp nên phải mất nhiều thời gian để tìm hiểu lại.

Sau gần 2 năm triển khai, thực tiễn mô hình cán bộ chuyên quản đã nâng cao kết quả hoạt động của Chi cục. Tính riêng trong 7 tháng năm 2021, Chi cục đã giải quyết trên 18.200 tờ khai của 350 doanh nghiệp với kim ngạch hàng hóa là 4,08 tỷ USD (tăng 25% về số lượng doanh nghiệp, tăng 90% về số tờ khai, tăng 70% về kim ngạch hàng hóa XNK so với cùng kỳ năm 2020).

Điều đáng chú ý là khối lượng công việc tăng cao nhưng số giờ thông quan hàng hóa lại giảm so với năm 2020. Chính từ những nỗ lực, sáng tạo, trách nhiệm và quyết tâm nói trên của Hải quan Hòn Gai đã góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp XNK trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát. Trong số 7.702 phiếu đánh giá của doanh nghiệp về chất lượng dịch vụ, có 94% phiếu đánh giá ở mức rất hài lòng, 5,93% phiếu đánh giá ở mức hài lòng, chỉ có 2 phiếu đánh giá bình thường, không có phiếu đánh giá ở mức thấp hơn. Không chỉ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp, mô hình này cũng đã giúp Hải quan Hòn Gai tiết kiệm được nguồn lực, nâng cao được trình độ nghiệp vụ của cán bộ công chức.

Anh Nguyễn Hữu Tuấn, cán bộ Chi cục, cho biết: Được đơn vị giao phụ trách chuyên quản trên 30 doanh nghiệp lớn thực sự cũng là một áp lực không nhỏ đối với tôi. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, tôi đã chủ động nghiên cứu các chính sách, các quy định liên quan đến những loại hình, mặt hàng của các doanh nghiệp được phân công, từ đó kịp thời đưa ra hướng dẫn để doanh nghiệp rút ngắn được thời gian thông quan. Việc duy trì sự tương tác giữa hai bên cũng đã giúp chúng tôi lắng nghe, hiểu nhau hơn, tạo nên sự gắn bó chặt chẽ giữa hải quan và doanh nghiệp.

Việc liên tục đưa ra các sáng kiến, giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp trong mọi hoàn cảnh chính là "chìa khóa vàng" để Hải quan Hòn Gai nhiều năm liên dẫn đầu bảng xếp hạng đánh giá năng lực cạnh tranh cấp cơ sở (CDCI) của Cục Hải quan tỉnh và Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hòn Gai cũng đã được cộng đồng doanh nghiệp vinh danh là "Người đứng đầu có chất lượng quản lý, điều hành cao nhất”.