Gìn giữ di sản văn hoá các dân tộc

Là huyện miền núi có nhiều dân tộc cùng sinh sống, Hoành Bồ sở hữu nhiều giá trị văn hoá các dân tộc độc đáo, đặc trưng. Trong đời sống xã hội phát triển ngày càng hiện đại như hiện nay, những giá trị văn hoá mang bản sắc các dân tộc ở huyện như trang phục, tiếng nói, chữ viết, lễ hội, đã và đang được cấp uỷ, chính quyền và người dân sưu tầm, bảo tồn và lưu truyền đến mai sau.

Người dân xã Bằng Cả tham gia các lớp dạy nghề thêu truyền thống do huyện tổ chức.

Dù chỉ là lễ hội của xã nhưng Hội làng Bằng Cả trở thành ngày hội chung của người Dao Thanh Y huyện Hoành Bồ. Nhờ đó đến nay người Dao Thanh Y vẫn gìn giữ đầy đủ các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc, như: Lễ cấp sắc, hát giao duyên, nấu các món ăn truyền thống, các trò chơi dân gian... Nhằm giới thiệu, quảng bá những nét đẹp văn hoá của người Dao Thanh Y ở Bằng Cả, tháng 8 vừa qua, Phòng VHTT huyện phối hợp với UBND xã Bằng Cả tổ chức chương trình thử nghiệm du lịch văn hoá xã Bằng Cả với hơn 100 người là các trưởng thôn, cán bộ văn hoá các xã, thị trấn trên địa bàn huyện, khách du lịch trong và ngoài tỉnh. Tại đây, du khách được xem người dân địa phương nấu rượu bâu; giới thiệu về các trang phục, công cụ lao động sản xuất hàng ngày, các nhạc cụ phục vụ các lễ hội của người Dao; thưởng thức ẩm thực với các món ăn truyền thống của đồng bào...

Chủ tịch UBND xã Đặng Văn Mạnh cho biết: “Bên cạnh giới thiệu, quảng bá, thời gian qua, xã triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hoá của người Dao trên địa bàn. Hiện hạ tầng phục vụ du lịch của xã chưa đồng bộ, nên việc phát triển du lịch vẫn còn khá khó khăn. Tuy nhiên, chúng tôi luôn xác định phải giữ gìn, duy trì Hội làng Bằng Cả và các phong tục tập quán văn hoá của người Dao trên địa bàn để luôn sẵn sàng chờ đón cơ hội phát triển du lịch”.

Hoành Bồ hiện có 38 di tích, danh thắng, trong đó có 5 di tích được xếp hạng cấp tỉnh và 1 quần thể di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia. Hoành Bồ còn có nhiều giá trị văn hoá phi vật thể, như: Chữ Nôm, dân ca, dân vũ, trò chơi truyền thống, lễ cấp sắc của dân tộc Dao, Hội làng Bằng Cả và những nét đẹp văn hoá gắn bó với đời sống sinh hoạt hằng ngày của nhân dân được giữ gìn, phát huy. Bà Nguyễn Thị Thanh, Phó Trưởng Phòng VHTT huyện, cho biết: Nhằm giữ gìn, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống tốt đẹp của các dân tộc trên địa bàn, huyện đã thực hiện kiểm kê di sản văn hoá phi vật thể; cử cán bộ sưu tầm, ghi chép, ghi âm, phục dựng các di sản; sưu tầm, bảo tồn và khôi phục lễ hội truyền thống của các dân tộc. Năm 2009, huyện đã phối hợp với Sở VH,TT&DL (nay là Sở VH-TT) triển khai Dự án Khu bảo tồn bản văn hoá người Dao Thanh Y ở xã Bằng Cả. Huyện lập hồ sơ khoa học Lễ cấp sắc đồng bào Dao Thanh Phán đề nghị đưa vào danh mục di sản văn hoá phi vật thể cấp quốc gia. Phòng thường xuyên tham mưu với cấp uỷ, chính quyền các cấp xây dựng kế hoạch bảo tồn, khôi phục những nét đẹp văn hoá; cân đối ngân sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích đồng bào các dân tộc thiểu số sử dụng tiếng dân tộc của mình, bảo tồn về chữ Nôm, các loại hình dân ca, tri thức dân gian, văn hoá ẩm thực, nghề truyền thống... Cán bộ quản lý, cán bộ chuyên môn làm công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hoá của huyện được bồi dưỡng nâng cao trình độ. Hoành Bồ thường xuyên tham gia các hoạt động giao lưu văn hoá, văn nghệ với các địa phương trong và ngoài tỉnh để hướng tới mục tiêu bảo tồn, phát huy các giá trị văn hoá gắn với phát triển du lịch của huyện trong thời gian tới.

Huyện chú trọng lồng ghép nội dung bảo tồn di sản văn hoá khi thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”; tăng cường tuyên truyền giúp nhân dân hiểu hơn vai trò, ý nghĩa việc lưu giữ, phát huy những nét đẹp văn hoá đặc trưng, vốn có của dân tộc. Từ đó làm phong phú đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân, giáo dục đạo lý uống nước nhớ nguồn, tinh thần tương thân, tương ái, vươn lên trong cuộc sống; thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Nguyễn Hoa