Nhiều khó khăn trong giải ngân vốn đầu tư công

Mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 của Quảng Ninh đến ngày 31/8 đạt 50% kế hoạch đã không hoàn thành như dự kiến. Điều này cho thấy, công tác giải ngân đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, chưa được các cấp, các ngành giải quyết kịp thời, dứt điểm.

Tính đến ngày 8/9/2023, tổng vốn đầu tư công toàn tỉnh mới giải ngân đạt trên 5.580 tỷ đồng, đạt 36% so với số kế hoạch đã phân khai chi tiết, đạt 40,4% so với kế hoạch giao đầu năm, tương đương với tỷ lệ giải ngân bình quân cả nước và cùng kỳ năm 2022.

Trong đó, giải ngân nguồn vốn ngân sách Trung ương đạt 68%; ngân sách tỉnh giải ngân đạt 30%, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022 (41,2%); ngân sách huyện, xã giải ngân đạt 39%. Có 10/13 chủ đầu tư cấp tỉnh không đạt kế hoạch UBND tỉnh giao, trong đó một số chủ đầu tư đạt rất thấp, dưới mức trung bình giải ngân của tỉnh, bao gồm: Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh 30%; Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình NN&PTNT 17,5%; Công an tỉnh 9,5%; Ban Quản lý KKT tỉnh, Trường Đại học Hạ Long và Sở Xây dựng 0%. Có 11/13 địa phương có tỷ lệ giải ngân không đạt theo kế hoạch của UBND tỉnh, trong đó có 3 địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 40% là: Đông Triều 35%, Hải Hà 36%, Uông Bí 38%.

Như vậy, kịch bản tăng trưởng kinh tế đề ra đối với giải ngân vốn đầu tư công đến ngày 31/8 đạt 50% kế hoạch vốn đã không hoàn thành như kế hoạch. Điều này ảnh hưởng nhiều đến mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong quý III, khi tỉnh xác định đạt tốc độ tăng trưởng 9,93% so với cùng kỳ và 9 tháng tăng 9,63% so với cùng kỳ năm 2022.

Nguyên nhân chậm tiến độ giải ngân chủ yếu do vướng mắc tồn tại nhiều năm gần đây, tuy nhiên vì cơ chế, chính sách quản lý ngày một chặt chẽ, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nên không được giải quyết kịp thời, còn kéo dài. Đặc biệt, liên quan đến công tác hỗ trợ đền bù, GPMB, thủ tục cấp nguồn vật liệu san lấp, vị trí đổ thải, xử lý tài sản công, PCCC, chuyển đổi mục tiêu sử dụng đất.

Rất nhiều dự án do vướng mắc các thủ tục này mà đến nay không đạt mục tiêu hoàn thành, đưa vào sử dụng như kế hoạch, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân, làm giảm hiệu quả nguồn lực đầu tư, đặc biệt là những dự án được tỉnh xác định động lực, trọng điểm, có tính chất liên kết vùng, mở ra không gian phát triển mới, thu hẹp khoảng cách chênh lệch vùng miền.

Ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở KH&ĐT, cho biết: Với tỷ lệ giải ngân như hiện tại, mục tiêu giải ngân đến ngày 30/9 đạt 80% kế hoạch vốn năm 2023 là khó đạt được. Ngoài nguyên nhân khách quan, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn có sự thiếu tinh thần trách nhiệm của một số người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương, cũng như chủ đầu tư cấp tỉnh và sở, ngành liên quan trong việc đôn đốc, chỉ đạo, phối hợp đề xuất tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Tới đây, Sở KH&ĐT sẽ báo cáo, tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh xem xét, điều chuyển vốn đầu tư đối với các dự án chậm giải ngân, không đảm bảo tiến độ; kiểm soát chặt chẽ đối với việc tạm ứng vốn, thanh toán giai đoạn, hoàn ứng.

Bám sát các văn bản chỉ đạo của tỉnh, hiện các sở, ngành liên quan, chủ đầu tư, địa phương đang tích cực triển khai các biện pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, vốn thường xuyên gắn với nâng cao chất lượng, tiến độ hoàn thành công trình, dự án, bảo đảm hiệu quả sau đầu tư, nhất là những dự án trọng điểm, dự án thực hiện theo Nghị quyết số 06-NQ/TU của Tỉnh ủy. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị đầu tư các dự án khởi công mới giai đoạn 2023-2025, nhất là các dự án đã được phê duyệt chủ trương đầu tư, đã được bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Trước mục tiêu đề ra đến ngày 31/12 giải ngân đạt 100% kế hoạch vốn, trong nhiều cuộc họp gần đây, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, chủ đầu tư, địa phương phối hợp chặt chẽ, tập trung tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn và giải quyết triệt để yếu kém do nguyên nhân chủ quan trong tổ chức thi công và giải ngân của từng dự án; tăng cường vai trò, trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương, thủ trưởng các sở, ngành, ban quản lý dự án; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, “lợi ích nhóm” trong đầu tư, giải ngân vốn.

Các chủ đầu tư, địa phương lập kế hoạch giải ngân chi tiết từng dự án và tuân thủ nghiêm kế hoạch theo từng tháng, quý bảo đảm khối lượng cam kết và các quy định của pháp luật; thực hiện tạm ứng, thu hồi tạm ứng, nghiệm thu, thanh toán vốn đầu tư đúng quy định và ngay khi có khối lượng theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh tại văn bản số 1988/UBND-GTCN&XD (ngày 26/7/2023). Cùng với đó, kiên quyết điều chuyển vốn theo quy định đối với các dự án chậm giải ngân, không đảm bảo tiến độ; đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có khả năng giải ngân cao, có nhu cầu bổ sung vốn, các dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, công tác đấu thầu, phê duyệt hợp đồng.