Khuyến khích hoạt động nghiên cứu khoa học

Tại Kỳ họp 19, HĐND tỉnh đã thông qua và ban hành Nghị quyết số 39/2024/NQ-HĐND Quy định định mức lập dự toán và mức chi kinh phí ngân sách nhà nước thực hiện nhiệm vụ KHCN trên địa bàn tỉnh. So với định mức hiện hành, mức chi tăng 1,8 lần, tạo thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học.

Thời gian qua, các nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp cơ sở đã phục vụ có hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, cơ quan, đơn vị. Kết quả các nhiệm vụ KHCN đã được ứng dụng thực tế, mang hiệu quả thiết thực, đặc biệt là những nhiệm vụ KHCN liên quan đến ứng dụng CNTT, xây dựng chính quyền điện tử, dịch vụ hành chính công, phát triển sản phẩm OCOP, khám - chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Từ năm 2016 đến nay, tỉnh đã triển khai 211 nhiệm vụ KHCN sử dụng ngân sách tỉnh; tỷ lệ ứng dụng các nhiệm vụ KHCN đạt 86,4%.

Tuy nhiên, theo đánh giá chung của ngành KHCN, cơ chế tài chính cho hoạt động thực hiện nhiệm vụ KHCN chưa đủ mạnh để thu hút các cá nhân, tổ chức tham gia. Ông Lâm Văn Phong, Trưởng Phòng Quản lý khoa học (Sở KH&CN), cho biết: Các nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh quy mô ngày càng lớn, tập trung vào những lĩnh vực quan trọng, như: Nghiên cứu giá trị lịch sử Yên Tử, lịch sử Quảng Ninh; nghiên cứu về kinh tế số, thương mại biên giới, logistics, kinh tế biển, kinh tế tuần hoàn…, đòi hỏi phải có sự tham gia của các nhà khoa học đầu ngành ở trung ương. Bên cạnh đó, quy trình xét chọn, quản lý nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh tương tự như nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia, các hội đồng thường xuyên phải có sự tham gia của các phản biện, ủy viên là các nhà khoa học đầu ngành ở trung ương, việc di chuyển đi lại khá xa. Tuy nhiên, quy định hiện hành chỉ có thù lao hội đồng, mà chưa có hỗ trợ kinh phí đi lại, nên khó trong việc mời các chuyên gia hỗ trợ trong quá trình triển khai nhiệm vụ KHCN.

Tương tự, một số địa phương thực hiện các nhiệm vụ KHCN cấp cơ sở cũng ngày càng phức tạp hơn, rất cần sự tham gia của các chuyên gia ở trung ương. Do đó việc nâng mức chi cho nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh, cấp cơ sở sẽ khuyến khích hoạt động nghiên cứu KHCN, thu hút nguồn nhân lực khoa học tham gia đóng góp cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. 

Theo Nghị quyết, mức chi cho thực hiện nhiệm vụ KHCN tăng trung bình 1,8 lần so với định mức đang áp dụng tại Quyết định số 2107/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh. Trong đó, thù lao chủ nhiệm nhiệm vụ là 40 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh, bằng 100% định mức tại Thông tư số 03/2023/TT-BTC của Bộ Tài Chính; 32 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ KHCN cấp tỉnh, bằng 80% định mức tại Thông tư số 03/2023/TT-BTC.

Các chức danh khác như: Thành viên chính tăng mức thù lao lên 32 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ cấp tỉnh, 25 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ cấp cơ sở; thư ký khoa học tăng lên 12 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ cấp tỉnh, 9,6 triệu đồng/người/tháng với nhiệm vụ cấp cơ sở… Nghị quyết cũng quy định mức chi thù lao họp, tư vấn, tham gia hội thảo khoa học, diễn đàn, tọa đàm, thẩm định… cho các thành viên với mức tăng tương ứng.

Chị Bùi Thị Mỹ Lệ, Giám đốc HTX Sản xuất thực phẩm an toàn và Dịch vụ thương mại nông, lâm, ngư Hoàng Nam (TP Móng Cái), cho biết: Với mức chi mới theo Nghị quyết 39/2024/NQ-HĐND thể hiện sự quan tâm của tỉnh đối với hoạt động nghiên cứu KHCN, tạo điều kiện, khích lệ các thành viên tham gia cống hiến trí tuệ thông qua việc thực hiện những nhiệm vụ KHCN.

Như vậy, tổng kinh phí dự kiến chi cho các nhiệm vụ KHCN trung bình tăng từ 38,2 tỷ đồng/năm lên khoảng 48 tỷ đồng/năm, tương đương gấp 2 lần so với mức tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Mức chi này bảo đảm khuyến khích thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học, nhưng đồng thời đảm bảo trong nguồn lực ngân sách tỉnh.