Nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý cho người nghèo

Một trong những giải pháp thực hiện giảm nghèo bền vững mà Quảng Ninh thực hiện thời gian qua là tăng cường trợ giúp pháp lý (TGPL), giúp người nghèo tiếp cận với các chính sách pháp luật một cách tốt nhất.

Trong những năm qua, công tác truyền thông về TGPL cho người nghèo, cận nghèo luôn được chú trọng thực hiện; lồng ghép chặt chẽ với tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Việc TGPL, tuyên truyền cho các đối tượng này thông qua nhiều chương trình, đề án, như: “Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng dân tộc thiểu số”, “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi”...

Trong năm 2021, 2022, toàn tỉnh đã biên soạn 17 loại tờ gấp pháp luật về TGPL, phát hành 3.110 cuốn sổ tay TGPL cho người dân tộc thiểu số về hôn nhân gia đình, 36.800 quyển sách bỏ túi hỏi đáp về TGPL cho người nghèo, cận nghèo và người thuộc diện trợ giúp pháp lý khác trên địa bàn; in ấn, phát 1.200 quyển sách nghiệp vụ về TGPL cho trẻ em và người chưa thành niên và các lĩnh vực pháp luật có liên quan; thay thế gần 130 bảng thông tin, hộp tin TGPL tại trụ sở UBND các xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh.

Hoạt động TGPL, như tổ chức Hội nghị trợ giúp pháp lý lưu động giúp người thuộc hộ nghèo, cận nghèo tại các địa bàn trên có điều kiện tiếp cận dịch vụ pháp lý miễn phí nhanh chóng, thuận tiện được đẩy mạnh. Năm 2022 và 2023, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh và các địa phương đã tổ chức hội nghị TGPL tại 54 xã thuộc các huyện, thị xã, thành phố: Quảng Yên, Tiên Yên, Cô Tô, Móng Cái, Bình Liêu, Ba Chẽ, Đông Triều, Vân Đồn, Uông Bí, Hải Hà.

Tại các hội nghị, đã phổ biến, giới thiệu nội dung cơ bản của Luật Trợ giúp pháp lý và các chính sách ưu đãi xã hội cho người nghèo, cận nghèo và các đối tượng yếu thế khác với hơn 3.200 lượt người tham dự, trong đó có nhiều người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn; phát miễn phí hơn 3.200 sổ tay TGPL và hơn 11.000 tờ gấp pháp luật với nội dung một số quy định về chính sách ưu đãi xã hội; pháp luật về đất đai, hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình...

Ông Ninh Văn Quang, thôn Khe Lục, xã Đại Dực (Tiên Yên) cho biết: “Nhờ được TGPL kịp thời, người dân khó khăn trong xã đã biết rõ hơn các thủ tục để vay vốn phát triển sản xuất; làm các thủ tục về đất ở, đất sản xuất cũng thuận tiện hơn”.

Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cũng đã thực hiện 10 việc tư vấn đơn giản cho người dân tham dự các hội nghị về các lĩnh vực chính sách ưu đãi dành cho người nghèo, cận nghèo, bảo trợ xã hội... Được biết từ năm 2021 đến hết 2022, toàn tỉnh có 927 lượt hộ nghèo, cận nghèo, hộ thoát nghèo được vay vốn số tiền 63,717 tỷ đồng.

Trung tâm còn tham gia tố tụng để bào chữa, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo là người thuộc hộ nghèo, cận nghèo. Trong năm 2021 và 2022, Trung tâm Trợ giúp pháp lý thuộc Sở Tư pháp đã thụ lý 339 vụ việc; trong đó có 1 vụ việc tư vấn cho 12 người thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo, khó khăn về tài chính trong các vụ án hình sự; 6 vụ việc bào chữa cho 6 người thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo trong các vụ án hình sự.

Tỉnh cũng đã phát huy tốt vai trò của các tổ hòa giải, đội ngũ hòa giải viên để hỗ trợ pháp lý giúp người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn hiểu rõ hơn các quy định của pháp luật, nhất là những chính sách pháp luật mới liên quan đến bản thân họ. Hiện toàn tỉnh có 1.469 tổ hòa giải ở 1.452 thôn, bản, khu phố trên địa bàn với 9.138 hòa giải viên. Năm 2022, đội ngũ hòa giải viên cơ sở đã tổ chức hòa giải thành 1.358 vụ việc trên tổng số 1.596 vụ việc, trong đó nhiều vụ việc liên quan đến hộ nghèo, cận nghèo, hộ khó khăn.

Với việc triển khai tích cực các giải pháp TGPL của các cấp, các ngành đã giúp người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh được tiếp cận các chính sách pháp luật, được bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách tốt nhất. Điều này cũng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo của tỉnh. Đến cuối năm 2022, tỉnh Quảng Ninh đã cơ bản hoàn thành mục tiêu giảm nghèo theo kế hoạch giai đoạn 2021-2025 đã đề ra. Toàn tỉnh chỉ còn 258 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,067% trong tổng số hộ dân trên địa bàn; 2.454 hộ cận nghèo chiếm 0,635% tổng số hộ trong toàn tỉnh.