Nâng chất tiêu chí môi trường nông thôn mới

Việc thực hiện hiệu quả các tiêu chí môi trường là yêu cầu tất yếu, bắt buộc, là cơ sở quan trọng để Trung ương xét công nhận thành quả xây dựng NTM cho các địa phương. Chính vì thế, Quảng Ninh đặc biệt quan tâm thực hiện tiêu chí này

Hơn 10 năm xây dựng NTM, tỉnh Quảng Ninh đã lần lượt áp dụng bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2015-2020 và bộ tiêu chí 2021- 2025 để đánh giá. Trong đó, bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025 đang áp dụng hiện nay, các tiêu chí môi trường được nâng cao hơn so với trước đó.

Thời gian qua, huyện Tiên Yên là địa phương “chạy nước rút” để hoàn thành các tiêu chí huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Địa phương này đã dành nguồn vốn đáng kể để đầu tư cho các hạng mục bảo vệ môi trường trên địa bàn, trong đó có công trình xử lý nước thải sinh hoạt Long Thành, thị trấn Tiên Yên.

Công trình xử lý nước thải sinh hoạt Long Thành được xây dựng từ cuối năm 2022, với giá trị đầu tư hơn 15 tỷ đồng, từ nguồn vốn NTM. Hiện công trình đã cơ bản hoàn thành và chuẩn bị đưa vào sử dụng. Với công trình này, toàn bộ nước thải sinh hoạt từ các khu phố đông dân của thị trấn Tiên Yên, nước thải từ khu vực chợ trung tâm Tiên Yên đều được thu gom và xử lý bằng hệ thống bể lọc, lắng, sục khí đạt quy chuẩn. Công suất của công trình xử lý nước thải sinh hoạt Long Thành lên đến 1.000m3/ngày đêm.

Đáng nói, là đến thời điểm hiện nay, công trình xử lý nước thải sinh hoạt Long Thành cũng là công trình xử lý nước thải sinh hoạt tập trung duy nhất của huyện Tiên Yên, trong khi đó, tiêu chí đặt ra là tại các khu dân cư tập trung đều phải có công trình xử lý nước thải này.

Cùng với nước thải, vấn đề xử lý rác thải của huyện Tiên Yên cũng là một điểm khó cần tháo gỡ. Hiện nay, dự án xử lý rác thải theo phương pháp đốt của huyện Tiên Yên đang trong quá trình triển khai, tuy nhiên tiến độ bị đánh giá là chậm. Trong khi đó, bãi chứa rác thải nằm tại xã Đông Hải đã quá tải, quá hạn, đang trong thời gian chờ hoàn nguyên. Hiện mỗi ngày lượng rác thải của Tiên Yên là trên dưới 40 tấn, tất cả vẫn là đổ dồn lên bãi rác Đông Hải.

Vẫn biết là phương án xử lý rác thải như hiện nay của Tiên Yên chỉ là tạm thời, tuy nhiên từ thực trạng hiện nay cho thấy, huyện Tiên Yên cần nhanh chóng khắc phục điểm khó để có thể sớm xử lý rác thải một cách đúng quy chuẩn, có tính bền vững.

Hiện nay, đối với việc xử lý các loại rác thải sinh hoạt, xử lý rác thải trong các cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, rác thải trên đồng ruộng… các địa phương nông thôn đều có phương án xử lý. Một số địa phương đẩy mạnh hoạt động phân loại rác từ nguồn, triển khai những mô hình ủ rác thành phân hữu cơ để tái sử dụng… Có điều không phải địa phương nào triển khai cũng đạt hiệu quả. Ví như đối với hoạt động phân loại rác từ nguồn.

Đối với địa bàn có hoạt động sản xuất nông nghiệp thì nguồn thải hữu cơ sau khi được phân loại sẽ được tái chế, tạo ra lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chăm sóc, bảo vệ cây trồng. Tuy nhiên, đối với các vùng dân cư ít có hoạt động sản xuất nông nghiệp, thì việc phân loại này không có ý nghĩa. Bởi đơn vị dịch vụ môi trường đô thị sẽ thu gom, vận chuyển và xử lý tất cả rác thải sinh hoạt hằng ngày bằng cách đốt hoặc chôn lấp. Đây cũng là bất cập trong triển khai tiêu chí môi trường NTM hiện nay rất cần được khắc phục.

Cùng với đó là các vấn đề về xử lý rác thải, nước thải trong những cơ sở sơ chế biến nông sản cũng rất khó khăn. Giải pháp bền vững cho vấn đề này chỉ là hình thành những cụm công nghiệp, nơi có hệ thống xử lý thải đồng bộ và có mặt bằng cho các cơ sở sản xuất nói trên. Tuy nhiên, hiện phần lớn các địa phương chưa xây dựng hoặc đang trong quá trình hình thành cụm công nghiệp.

Có thể nói, sau hơn 10 năm xây dựng NTM, tính đến nay, Quảng Ninh là một trong những đơn vị cấp tỉnh tiên phong của toàn quốc cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí tỉnh NTM. Trong quá trình đó, tỉnh Quảng Ninh đã dành sự quan tâm đầu tư tương xứng cho công tác môi trường. Trước yêu cầu công tác môi trường ngày càng cao như hiện nay, tỉnh Quảng Ninh cũng đã và đang có những chuyển biến kịp thời, triển khai hiệu quả tiêu chí này trong tình hình mới. Đây sẽ là cơ sở để môi trường các vùng nông thôn sẽ sáng - xanh - sạch - đẹp, là dư địa phát triển của các địa phương nói riêng, toàn tỉnh Quảng Ninh nói chung.