Người đàn ông Sán Chỉ nhiệt tình dạy hát soóng cọ

Ở thôn Khe Lặc, xã Đại Thành (huyện Tiên Yên), ông Nình A Voòng không những là “cây văn nghệ” rất nhiệt tình mà còn góp phần không nhỏ trong công tác gìn giữ, truyền dạy những câu hát soóng cọ của người Sán Chỉ Quảng Ninh.

Ông Nình A Voòng cùng bạn hát soóng cọ. (Ảnh: Nình Móc Chắn, cán bộ UBND xã Đại Thành cung cấp)

Ông Nình A Voòng (còn gọi là Nình Văn Hoàng) sinh năm 1963, là một trong những học trò xuất sắc của Nghệ nhân Ưu tú Trần Văn Sẹc (trú tại thôn Kéo Cai, xã Đại Thành). Ông Nình A Voòng cho biết: “Các bài hát soóng cọ đều do người dân dựa trên những giai điệu đã có sẵn thêm lời vào để hát với nhau. Tôi vừa học từ các bậc tiền bối, từ thầy dạy của mình vừa tự sáng tác thêm. Trước đây, đa phần bài hát có nội dung nói về mùa màng, lao động sản xuất, giao duyên, thể hiện tình cảm nam nữ. Bây giờ, có nhiều bài hát ca ngợi thôn, bản, xã, huyện đổi mới, xây dựng nông thôn mới, đời sống mới”.

Hiện nay, ông Nình A Voòng còn lưu giữ 5 cuốn sách chép tay hàng nghìn bài hát soóng cọ của dân tộc Sán Chỉ. Ông mang những bài hát đó đi biểu diễn tại các cuộc liên hoan văn nghệ trong bản, xã và giao lưu với đồng bào người Sán Chỉ tại xã Húc Động (huyện Bình Liêu). Năm 2011, ông Voòng tham gia Liên hoan văn nghệ các dân tộc khu vực phía Bắc tại tỉnh Thái Nguyên và đã được trao giải ba.

Trăn trở với những câu hát dân ca của dân tộc mình đang đứng trước nguy cơ mai một, năm 2000, ông Nình A Voòng tham gia CLB Hát soóng cọ xã Đại Thành, trở thành giọng ca chính và trực tiếp truyền dạy cho học sinh trong vùng. Ông Voòng cho rằng, bảo tồn di sản văn hóa dân tộc, trong đó có hát soóng cọ là việc làm cần thiết và quan trọng. Do đó, ông tích cực vận động mọi người tham gia học và tạo mọi điều kiện để học viên CLB học, thực hành tốt các bài hát của dân tộc mình. Đa phần học sinh xã Đại Thành đều hào hứng khi học hát. Có em còn biết một số bài hát nhờ được ông bà, cha mẹ truyền dạy.

Ông Nình A Voòng chia sẻ: “Tôi rất phấn khởi khi xã đứng ra tổ chức lớp học để tôi có cơ hội được truyền dạy hát soóng cọ cho thế hệ trẻ. Có những lớp học như thế này, câu hát soóng cọ của người Sán Chỉ chúng tôi không còn lo bị thất truyền nữa”.

Một buổi sinh hoạt của lớp học hát soóng cọ do ông Voòng truyền dạy.

Hiện ông Nình A Voòng đã được huyện Tiên Yên đề nghị Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam xét phong tặng danh hiệu Nghệ nhân dân gian Việt Nam. Ông Lê Xuân Khuyến, Chủ tịch UBND xã Đại Thành, cho biết: Đồng bào dân tộc Sán Chỉ ở Đại Thành vẫn giữ gìn những phong tục tốt đẹp từ xa xưa cha ông truyền lại, trong đó có hát soóng cọ. Chúng tôi vận động bà con xóa bỏ những hủ tục, xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh. Một trong những việc cần làm là quan tâm đến đội ngũ nghệ nhân như ông Nình A Voòng để truyền lại cho thế hệ trẻ, giúp họ hiểu và yêu hơn văn hoá truyền thống của người Sán Chỉ. Xã cũng quan tâm lồng ghép việc dạy hát dân ca vào các chương trình ngoại khoá, giáo dục lịch sử, văn hoá địa phương, đưa vào các hoạt động lễ hội văn hoá dân tộc trên địa bàn, giao lưu hát soóng cọ...

Phạm Học[links()]