Tháo gỡ khó khăn trong xây dựng thiết chế văn hoá

Những năm qua, công tác xây dựng thiết chế văn hoá (TCVH) ở khu vực nông thôn trên địa bàn tỉnh đã đạt được kết quả nhất định, góp phần phục vụ tích cực các nhiệm vụ chính trị tại địa phương, nâng cao mức sống văn hoá tinh thần cho nhân dân. Bằng việc vận dụng linh hoạt nguồn vốn hỗ trợ của các cấp, ngành, địa phương, cùng với nguồn lực huy động xã hội hoá, tỉnh đã tiến hành xây dựng nhà văn hoá, khu thể thao ở các thôn, xã, góp phần từng bước hoàn thiện hệ thống TCVH trên địa bàn. Theo thống kê của Sở VH&TT, trong chương trình xây dựng NTM, hiện toàn tỉnh có 82/111 xã có nhà văn hoá (tính cả hội trường phòng họp được tận dụng), đạt 73,8%; cấp thôn có 871/879 thôn có nhà văn hoá, đạt 99%. Các nhà văn hoá thôn đã phát huy được công năng sử dụng là nơi tổ chức duy trì thường xuyên các hoạt động: Họp dân, họp chi bộ, đoàn thể, sinh hoạt và giao lưu các câu lạc bộ văn hoá, văn nghệ thôn...

Nhà văn hoá thôn Khe Mằn, xã Đồn Đạc, huyện Ba Chẽ được xây mới đạt chuẩn, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá của người dân trong thôn.

Để hoàn thiện tiêu chí nhà văn hoá các thôn trên địa bàn, xã Đồn Đạc, huyện Ba Chẽ đã linh hoạt thực hiện với cách triển khai nhà nước và nhân dân cùng làm. Trong đó, nhà nước hỗ trợ kinh phí, nhân dân hiến đất, ủng hộ ngày công. Đến nay, 14 nhà văn hoá của các thôn trong xã cơ bản được xây mới, tu bổ đảm bảo yêu cầu hoạt động. Đồng chí Triệu Văn Dũng, Phó Bí thư Đảng uỷ xã Đồn Đạc, cho biết: “Các nhà văn hoá được đưa vào hoạt động đã đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt văn hoá của người dân trên địa bàn. Cùng với tổ chức các cuộc họp thôn, xóm, chi bộ, xã cũng khuyến khích các thôn tham gia đóng góp đổ bê tông sân nhà văn hoá, xây tường rào và tổ chức thêm các hoạt động văn hoá, thể dục, thể thao để thu hút cộng đồng đến nhà văn hoá sinh hoạt...”. Cùng với xã Đồn Đạc, theo thống kê, các nhà văn hoá cấp thôn trên địa bàn tỉnh trung bình hoạt động từ 40-60 lượt/nhà/năm, thu hút 30% nhân dân đến tham gia sinh hoạt; 65% nhà văn hoá thôn có đội, câu lạc bộ văn hoá văn nghệ, thể dục, thể thao sinh hoạt tại chỗ, trung bình hoạt động từ 6-8 buổi/tháng; hàng năm thu hút 30% người tập thể dục, thể thao thường xuyên. Việc duy trì hoạt động thường xuyên của các nhà văn hoá đã tích cực góp phần nâng cao đời sống văn hoá, tinh thần cho người dân.

Tuy nhiên, có một hạn chế là theo tiêu chí 06 về xây dựng cơ sở vật chất văn hoá trên địa bàn tỉnh thì nhiều nhà văn hoá thôn còn chưa đáp ứng được tiêu chí NTM như: Nhà văn hoá của thôn phải đạt chuẩn như diện tích đất từ 300m2 trở lên đối với vùng đồng bằng, 200m2 trở lên đối với vùng núi; quy mô xây dựng hội trường tối thiểu 100 chỗ ngồi đối với vùng đồng bằng, 80 chỗ ngồi với vùng núi, 50 chỗ ngồi đối với các thôn ở xã đặc biệt khó khăn... Có thể thấy đây thực sự đang là thách thức đối với địa phương trong việc triển khai xây dựng NTM, bởi kinh phí đầu tư, đặc biệt là đối với các xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn còn rất hạn chế, trong khi nhiều nhà văn hoá thôn xây dựng từ lâu đã xuống cấp, diện tích nhỏ hẹp, nên hiệu quả hoạt động chưa cao. Theo thống kê, hiện nay, mới chỉ có 28/111 nhà văn hoá xã cơ bản đạt chuẩn, chiếm 34,1%, còn lại 46 xã đã có nhà văn hoá nhưng không còn sử dụng được, 29 xã chưa có nhà văn hoá. Ở cấp thôn hiện có 344/871 nhà văn hoá thôn cơ bản đạt chuẩn, chiếm 39,4%, còn 8 thôn chưa có nhà văn hoá; 241 nhà văn hoá cũ đã xuống cấp không còn sử dụng được; 286 nhà văn hoá cần nâng cấp, sửa chữa.

Bên cạnh đó, theo đánh giá của Sở VH&TT công tác quản lý, sử dụng nhà văn hoá ở vùng nông thôn, miền núi dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo còn hạn chế, nội dung sinh hoạt còn nghèo nàn; phần lớn các TCVH cơ sở hoạt động thiếu thường xuyên, hiệu quả sử dụng thấp, mới chỉ dừng lại là nơi sinh hoạt chính trị, họp đoàn thể, họp dân để phổ biến, triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa phương; đội ngũ cán bộ quản lý các TCVH cơ sở trình độ chuyên môn còn hạn chế, việc tham mưu tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao ở cơ sở rất ít.

Để tháo gỡ những khó khăn, bất cập này, thời gian tới, tỉnh có kế hoạch tăng cường rà soát và xác định các công trình trọng điểm về TCVH để đưa vào kế hoạch đầu tư cho từng giai đoạn; xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác văn hoá, thể thao có trình độ năng lực; tăng cường vận động xã hội hoá xây dựng các TCVH...

Nguyễn Thanh