Phát triển các môn thể thao dân tộc

Các môn thể thao dân tộc không những giúp rèn luyện sức khỏe, tạo ra không khí vui tươi sôi nổi, góp phần bảo tồn văn hóa mà còn là sợi dây cố kết cộng đồng trong các bản làng người Dao Quảng Ninh hiện nay.

Phụ nữ Dao Thanh Y xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên, chơi đánh cừ cáy (giống như cầu lông gà).

Người Dao ở Quảng Ninh hiện nay còn duy trì nhiều môn thể thao dân tộc, các trò chơi dân gian, như: Đi cà kheo, bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy, ném còn, đánh cừ cáy, cừ pộc... Đặc biệt, trong các ngày hội làng, những trò chơi này được tổ chức sôi nổi hơn, thu hút nhiều người tham gia hơn.

Như Hội làng Bằng Cả, lễ hội lớn nhất trong năm của người Dao Thanh Y xã Bằng Cả (TP Hạ Long), ngoài những trò chơi dân gian vừa kể thì bao giờ cũng có hoạt động nam thanh, nữ tú ném quả còn với nhau. Đôi bên nếu đã có tình ý trước thì bắt còn hoặc để quả còn đụng trúng người rồi tách ra ném riêng. Ngược lại, nếu không thích nhau thì chủ động tránh còn, không có tình ý gì hơn.

Thi bắn nỏ tại hội làng xã Bằng Cả, thành phố Hạ Long.

Ở Ba Chẽ có làng văn hóa dân tộc Dao Sơn Hải, xã Nam Sơn, thường xuyên diễn ra các trò chơi dân gian. Đến đây, du khách có thể vừa tham dự Lễ hội Miếu Ông-Miếu Bà, lại được trải nghiệm nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống đặc sắc. Trong đó có môn đua chèo thuyền độc mộc bằng chân, độc đáo nhất trong số các địa phương có người Dao sinh sống trên địa bàn tỉnh.

Những vận động viên tham gia môn đua thuyền truyền thống này là những người dân ở Nam Sơn, vốn gắn bó với con thuyền độc mộc từ công việc hàng ngày của mình. Nghề đóng thuyền độc mộc có cách đây gần 30 năm, do 9 hộ dân trong thôn cùng chung vốn vào làm nghề, một thời phục vụ hầu hết các thôn, xã bám con sông Ba Chẽ.

Ngày nay, nghề này đã kém đi nhưng vẫn được duy trì bảo tồn, tạo ra phương tiện thúc đẩy môn chèo thuyền bằng chân rất độc đáo ở Ba Chẽ trong Lễ hội Miếu Ông – Miếu Bà hàng năm.

Phụ nữ Dao Thanh Y và Dao Thanh Phán huyện Tiên Yên thi đẩy gậy. Ảnh: Cấn Đình Loan (CTV).

Để giữ gìn các môn thể thao truyền thống nói chung và thể thao dân tộc của người Dao Quảng Ninh nói riêng, Sở Văn hóa - Thể thao đã tổ chức các hoạt động thi đấu, lựa chọn đưa một số môn thể thao truyền thống thành các môn thi đấu chính thức ở các giải đấu, các kỳ đại hội. Hiện theo chu kỳ 2 năm/1 lần, Sở Văn hóa - Thể thao và Trung tâm Văn hóa - Thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc (huyện Tiên Yên) luân phiên tổ chức Giải thể thao truyền thống, dân tộc cho các địa phương trong toàn tỉnh.

Bên cạnh đó, tỉnh cũng tuyển chọn ra đội tuyển các môn thể thao truyền thống và dân tộc tham gia các giải đấu khu vực phía Bắc, hội thi thể thao các dân tộc thiểu số miền núi các tỉnh vùng Đông Bắc và cấp toàn quốc. Nhiều lễ hội dân gian, lễ hội văn hóa thể thao người Dao được tổ chức tại các địa phương  trong tỉnh cũng đã được phục dựng, duy trì và thúc đẩy phong trào tập luyện, thi đấu các môn thể thao sôi nổi này.

Người Dao Thanh Y huyện Tiên Yên thi kéo co. Ảnh: Cấn Đình Loan (CTV).

Cùng việc thúc đẩy xây dựng một nền văn hóa, thể thao đậm đà bản sắc theo Nghị quyết Trung ương 5 khóa VIII, Sở Văn hóa - Thể thao cũng đang xây dựng các Đề án bảo tồn, khôi phục và phát huy các môn thể thao dân tộc, các môn thể thao truyền thống giai đoạn 2020-2025, tầm nhìn 2030.

Đề án sẽ tập trung hỗ trợ bảo tồn và phát huy một cách cụ thể, bài bản, đồng thời tiến tới xây dựng cơ chế chính sách, đào tạo nhân lực, củng cố thành lập các liên đoàn và hoàn thiện hệ thống thi đấu các môn thể thao dân tộc. 

Huỳnh Đăng