Phát triển hệ thống cửa hàng an toàn thực phẩm vẫn khó

Với mong muốn cung cấp thực phẩm có nguồn gốc, được sản xuất theo quy trình tiêu chuẩn chất lượng đến người tiêu dùng, thời gian qua, bằng nhiều giải pháp, UBND tỉnh đã tăng cường khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp triển khai các điểm bán hàng an toàn thực phẩm (ATTP). Tuy nhiên, đến thời điểm này số các điểm bán hàng ATTP được mở chưa nhiều và đa số hoạt động chưa hiệu quả.

Khách hàng lựa chọn sản phẩm tại điểm bán hàng ATTP phố Kim Hoàn (phường Hồng Gai, TP Hạ Long) của Công ty CP Đầu tư Song Hành.

Hiện hệ thống 6 điểm bán hàng của Công ty CP Đầu tư Song Hành (trụ sở tại TX Quảng Yên) được đánh giá hoạt động mạnh. Có mặt tại điểm bán hàng tại phố Kim Hoàn (phường Hồng Gai, TP Hạ Long) của Công ty vào thời điểm đầu giờ sáng một ngày cuối tuần, chúng tôi chứng kiến lượng khách đến mua hàng khá đông, mặc dù chủng loại sản phẩm bày bán tại đây không quá phong phú và tất cả đều có mức giá cao hơn so với mức trung bình ngoài chợ. Ví dụ như, giá các loại thịt tươi sống như gà, vịt, lợn… cao hơn giá bán tại chợ khoảng 40%; rau, củ, quả cao hơn 15-20%... Dù giá bán cao, nhưng đa số khách hàng tỏ ra hài lòng, lựa chọn nhanh chóng và trả tiền theo giá niêm yết. Chị Nguyễn Thị Hồng (phường Hồng Gai, TP Hạ Long) cho biết: “Giá cả hàng hoá ở đây tuy đắt nhưng chất lượng tốt hơn, nhân viên bán hàng cũng biết cách tư vấn về vấn đề dinh dưỡng nên người tiêu dùng chúng tôi cảm thấy yên tâm hơn…”. Theo đại diện Công ty CP Đầu tư Song Hành, doanh thu tại điểm bán phố Kim Hoàn đạt cao nhất trong 6 điểm của Công ty, khoảng gần 200 triệu đồng/tháng, lợi nhuận gần 15% doanh thu.

Chưa được quy mô, phong phú như điểm bán hàng của Công ty CP Đầu tư Song Hành, song điểm bán nông sản của HTX Dịch vụ nông nghiệp chất lượng cao Hoa Phong tại chợ Cột (phường Đông Triều, TX Đông Triều) lâu nay cũng là điểm đến uy tín của những người nội trợ khó tính. Theo bà Lê Thị Thà, Giám đốc HTX, trung bình mỗi tháng cửa hàng bán được hàng chục tấn rau, củ, quả, doanh thu trên 100 triệu đồng, lãi đạt 10% tổng doanh thu.

Hiện toàn tỉnh không có nhiều điểm bán hàng ATTP hiệu quả như 2 điểm kể trên. Theo thống kê của Sở NN&PTNT, năm 2015 toàn tỉnh có gần 10 doanh nghiệp mở gần 40 điểm bán hàng ATTP, tuy nhiên, đến thời điểm này chỉ 1/3 điểm còn trụ lại, trong đó đến 60% là các điểm bán hàng của Công ty Song Hành và HTX Hoa Phong. 2/3 điểm bán hàng chết yểu hoặc hoạt động cầm chừng là do thực phẩm an toàn có giá cao, lượng khách tiêu dùng ít, hàng tồn, hàng ế nhiều, dẫn đến lỗ vốn. Một số điểm bán hàng do không giữ được tiêu chí chất lượng (tận dụng lại sản phẩm ế để bán cho khách hàng) nên dần mất uy tín, mất khách, mất doanh thu. Ông Vũ Hữu Tình, Giám đốc Công ty CP Đầu tư Song Hành, cho biết: Với kinh nghiệm hơn 1 năm tham gia hệ thống bán hàng thực phẩm an toàn cho thấy điều kiện bán thực phẩm an toàn hiện nay rất khó khăn, doanh nghiệp nào nếu không thật sự vững vàng, chấp nhận đầu tư đường dài thì đều thất bại hết. Song Hành là đơn vị có ưu thế khi chủ động được đến 70% sản phẩm (tự sản xuất ra); Công ty còn có lượng khách cố định là một số bếp ăn thường xuyên tiêu thụ một lượng sản phẩm nhất định; có trang trại chăn nuôi gia súc, gia cầm để tiêu dùng hết số thực phẩm tồn dư, bán ế trong ngày, nhưng mỗi điểm bán hàng của Công ty khi mới khởi động phải mất đến 3-4 tháng đầu liên tục lỗ (khoảng 20-30 triệu đồng/tháng), sang tháng thứ 5 mới bắt đầu thu đủ bù chi và sau khoảng gần 1 năm mới bắt đầu có lãi… Hiện trong 6 điểm bán hàng an toàn của Công ty mới chỉ có 2 điểm có lãi, 4 điểm còn lại đang ở giai đoạn thu bù chi.

Cùng tham gia vào thị trường cung cấp sản phẩm an toàn, các địa phương có các trung tâm bán hàng OCOP. Theo quy hoạch, toàn tỉnh có 21 trung tâm bán hàng OCOP, đến thời điểm này đã triển khai được 15 trung tâm, tuy nhiên hiện mới chỉ có trung tâm bán hàng OCOP của TP Uông Bí hoạt động đều đặn, sôi động, số lượng hàng hoá tiêu thụ và doanh thu lớn, các trung tâm còn lại đều hoạt động kém hiệu quả. Trung tâm OCOP Đông Triều được đầu tư lớn (gần 20 tỷ đồng), có sự chuẩn bị khá kỹ về đầu mối liên kết và nguồn hàng, song đến nay do không bán được hàng nên phải thu nhỏ quy mô và chuyển về địa điểm khác. Các trung tâm bán hàng OCOP của Bình Liêu, Hải Hà, Quảng Yên, Hoành Bồ…  luôn trong cảnh đìu hiu, vắng cả hàng hoá lẫn khách tiêu dùng. Riêng điểm bán hàng OCOP Trường Sa Quán của TP Hạ Long có mức tiêu dùng lớn nhất tỉnh, sau một thời gian ngắn hoạt động đã đóng cửa do doanh thu không đủ trả tiền thuê địa điểm (30 triệu đồng/tháng).

Nhân rộng các điểm bán hàng ATTP là xu thế phát triển tất yếu, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng; thúc đẩy các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm an toàn phát triển. Tuy nhiên các điểm bán hàng ATTP lại đang gặp nhiều khó khăn, ngày càng teo tóp, bởi vậy cần thiết phải có sự hỗ trợ thiết thực và kịp thời của các đơn vị chức năng, địa phương.

Việt Hoa[links()]