Phát triển nông nghiệp ở thành phố công nghiệp

Năm 2015, giá trị sản xuất ngành nông nghiệp của TP Cẩm Phả đạt trên 200 tỷ đồng, chiếm chưa tới 1% tỷ trọng trong cơ cấu kinh tế của địa phương. Theo giới chuyên môn, dù là vùng công nghiệp dịch vụ song nông nghiệp không phải là không có thế mạnh, nên kết quả trên  của Cẩm Phả là tương đối thấp.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Văn Quang, Phó Trưởng Phòng Kinh tế TP Cẩm Phả, cho biết: Giá trị sản xuất nông nghiệp của Cẩm Phả thấp xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó quan trọng nhất là đặc thù của vùng công nghiệp dịch vụ. Tuy nhiên, xét ở khía cạnh khác, tổng thể bức tranh nông nghiệp Cẩm Phả hiện nay từ sản xuất thuỷ sản, trồng trọt, chăn nuôi đến lâm nghiệp đều đang phát triển khá manh mún, tự phát, hoang phí tài nguyên.

Mô hình trồng cây dược liệu tại thôn Cái Tăn (xã Cộng Hoà, TP Cẩm Phả) bước đầu phát huy hiệu quả.

Hoạt động sản xuất ưu thế nhất của nông nghiệp Cẩm Phả là thuỷ sản, toàn thành phố có đến 70km đường bờ biển, nước mặn, lợ; nhiều diện tích đất trũng có thể nuôi trồng thuỷ sản (NTTS), nhưng hiện mới khai thác khoảng 200ha ao, đầm và trên 300 lồng bè trên biển với khoảng gần 3.000 ô nuôi. Trong đó, có khoảng 40% diện tích ao, đầm nuôi tập trung, bước đầu có cơ sở hạ tầng; còn lại là nuôi lẻ, cách vụ. Nuôi lồng bè tập trung tại 3 điểm là Bến Do (Cẩm Thuỷ), Vũng Bàu (Quang Hanh) và đảo Ông Cụ (Cẩm Đông) đều là các vị trí không phù hợp để NTTS; quy cách nuôi theo kiểu tự phát, thiếu quy trình kỹ thuật, hiệu quả không cao; 70% chủ lồng bè không phải người dân địa phương, làm nảy sinh nhiều khó khăn trong công tác quản lý.

Do đô thị hoá, Cẩm Phả không còn nhiều đất nông nghiệp, nhưng vẫn còn đất nông nghiệp bỏ hoang. Thành phố hiện chỉ có HTX Thái Bình (Cẩm Phú) còn duy trì canh tác rau màu (diện tích 12ha), còn lại toàn bộ vùng đất canh tác trên 100ha tại Dương Huy và gần 50ha tại Cộng Hoà thường xuyên bị bỏ hoang (chủ yếu cấy lúa 1 vụ). Trong khi số diện tích đất nông nghiệp này, nhất là ở Dương Huy rất giàu dinh dưỡng, phù hợp với nhiều loại cây trồng.

Hiện thành phố chăn nuôi khoảng 28.000 con lợn, 3.000 con trâu, bò và 126.000 con gia cầm, chủ yếu tập trung ở 3 doanh nghiệp là Thiên Thuận Tường, Thành Ngọc và Thành Đạt. Tổng đàn gia súc, gia cầm do người dân chăn nuôi thấp. Trong khi đó các điều kiện về đất đai, khí hậu đều thuận lợi để người dân phát triển chăn nuôi. Đơn cử như hàng trăm ha đất tại Dương Huy là vùng đồi cỏ thấp, cách biệt dân cư, rất phù hợp phát triển đàn trâu, bò; nhưng hiện diện tích này chưa được người dân khai thác, trong khi sản lượng thịt trâu Dương Huy chưa đáp ứng được nhu cầu của thị trường. Đối với sản xuất lâm nghiệp, đến thời điểm này hầu hết diện tích đất rừng sản xuất mặc dù đã được phủ kín, tuy nhiên chủ yếu là rừng gỗ nhỏ, chỉ phù hợp chế biến dăm gỗ, giá trị kinh tế thấp.

Để khắc phục những tồn tại trong hiện trạng sản xuất hiện nay, nâng cao giá trị nông nghiệp, Cẩm Phả đang tích cực triển khai 5 quy hoạch sản xuất nông nghiệp là chăn nuôi gia súc, gia cầm tập trung; sản xuất rau an toàn, hoa chất lượng cao; sản xuất tập trung và chế biến dược liệu; nuôi trồng thuỷ sản nước mặn, lợ; NTTS lồng bè trên biển. Trong đó, các quy hoạch đều hướng tới sản xuất tập trung, tận dụng tư liệu sản xuất về đất đai, kinh nghiệm canh tác của người dân và các sản phẩm thế mạnh của địa phương. Thành phố cũng tập trung thu hút doanh nghiệp vào đầu tư và khuyến khích người dân sản xuất nông nghiệp. Cụ thể đối với NTTS, Cẩm Phả xác định mở rộng diện tích nuôi ao đầm lên 400ha, trong đó xã Cộng Hoà, nơi có diện tích bãi triều, cửa sông rộng, độ mặn trong nước thấp, phù hợp sinh trưởng các đối tượng nuôi giá trị cao như tôm, cua, được lựa chọn làm vị trí hạt nhân. NTTS lồng bè, Cẩm Phả phát triển theo hướng giải toả 100% các khu vực nuôi không đúng quy hoạch hiện nay, giảm số lượng hộ nuôi, khuyến khích các hộ tăng quy mô nuôi. Việc này vừa góp phần bảo vệ môi trường, lập lại trật tự trong NTTS và quan trọng là nâng cao giá trị sản xuất thuỷ sản. Đối với sản xuất trồng trọt và chăn nuôi, tận dụng các diện tích phù hợp để quy hoạch thành các vùng canh tác tập trung, trong đó chú trọng diện tích canh tác tại xã Dương Huy và Cộng Hoà để trồng rau màu, dược liệu và chăn thả gia súc lớn. Sản xuất lâm nghiệp chuyển hướng sang trồng rừng gỗ lớn, trong đó lấy doanh nghiệp làm nòng cốt đi đầu…

Việc xây dựng, công bố rộng rãi 5 quy hoạch quan trọng và các kế hoạch, lộ trình triển khai quy hoạch sẽ là lực đẩy quan trọng để nông nghiệp Cẩm Phả có bước tiến mới, phát huy lợi thế, đóng góp nhiều hơn cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Việt Hoa