Phòng tránh các bệnh về mắt trong cộng đồng

Theo các chuyên gia y tế nhận định, bên cạnh tình trạng mù lòa do những chấn thương mắt trong lao động và sinh hoạt, nhiều bệnh lý dẫn đến tình trạng mù lòa là do các nguyên nhân có thể phòng tránh được bao gồm các bệnh: Đục thủy tinh thể, glaucoma, tật khúc xạ, mắt hột, bệnh tăng nhãn áp, các bệnh về chuyển hóa như đái tháo đường... Trước thực tế đó, những năm qua, các đơn vị y tế trên địa bàn Quảng Ninh đã tổ chức khám, điều trị và tuyên truyền phòng tránh các bệnh lý về mắt trong cộng đồng, tạo điều kiện để người dân được tiếp cận với những dịch vụ chăm sóc mắt chất lượng cao ngay tại địa phương.

Theo phân công của Sở Y tế, hằng năm, CDC Quảng Ninh đều tổ chức khám sàng lọc các bệnh lý về mắt, nhất là bệnh đục thủy tinh thể cho người dân ở 177 xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh. Bác sĩ Nguyễn Đức Cao Sơn, Khoa Da liễu và phòng, chống mù lòa tại cộng đồng (CDC Quảng Ninh), cho biết: Trong 2 năm qua, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhưng chúng tôi vẫn triển khai khám sàng lọc các bệnh lý về mắt, nhất là cho người dân ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo của tỉnh. 9 tháng năm 2021, chúng tôi đã tổ chức khám sàng lọc tại 9/13 địa phương trên địa bàn tỉnh, với trên 3.000 lượt người được khám. Qua đó đã tư vấn chuyển tuyến để điều trị kịp thời cho hàng chục trường hợp mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, glôcôm cần can thiệp phẫu thuật.

Tháng 4/2021, Bệnh viện Bãi Cháy đã tổ chức chương trình tầm soát bệnh lý võng mạc đái tháo đường - tăng huyết áp cho người dân trên địa bàn TP Móng Cái. Tại chương trình, 150 bệnh nhân đái tháo đường - tăng huyết áp trên 10 năm đã được khám sàng lọc bệnh về mắt; trong đó có 45 bệnh nhân được chẩn đoán có biến chứng võng mạc đái tháo đường.

Bác sĩ CKII Trình Thị Vân Anh, Trưởng khoa Mắt (Bệnh viện Bãi Cháy), cho biết: Qua thực tế khám và điều trị, chúng tôi phát hiện có khoảng 30% người bị tiểu đường - tăng huyết áp mắc bệnh lý võng mạc. Tỷ lệ này là khá cao và nếu người bệnh không được phát hiện, điều trị định kỳ thì có nguy cơ dẫn đến mù loà. Do vậy, trong thời gian tới khi tình hình dịch bệnh ổn định, chúng tôi tiếp tục triển khai tầm soát bệnh lý võng mạc đái tháo đường - tăng huyết áp cho người dân tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Qua đó góp phần phát hiện và tầm soát ngay từ tuyến cơ sở các bệnh lý võng mạc, đồng thời giúp người dân nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

Cùng với chương trình khám sàng lọc tại cộng đồng, các bệnh viện tuyến tỉnh và trung tâm y tế tuyến huyện đã đầu tư trang thiết bị hiện đại, đào tạo nguồn nhân lực để triển khai các dịch vụ chăm sóc mắt tốt nhất cho người dân, giảm tình trạng chuyển tuyến. Hằng năm, các đơn vị y tế đã khám và điều trị cho trên 37.000 lượt người mắc các bệnh lý về mắt. Quảng Ninh hiện có các bệnh viện: Đa khoa tỉnh, Bãi Cháy, Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí và Trung tâm Y tế TX Quảng Yên đã triển khai phẫu thuật phaco trong điều trị đục thủy tinh thể cho người bệnh; mổ cho trên 1.000 trường hợp mỗi năm.

Ngoài ra, các chương trình khám, điều trị miễn phí cho người dân có hoàn cảnh khó khăn mắc các bệnh lý về mắt cũng được quan tâm triển khai. Hằng năm, Cơ sở Bảo trợ, chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tỉnh đều phối hợp tổ chức chương trình khám sàng lọc và phẫu thuật miễn phí các dị tật mắt cho trẻ có hoàn cảnh khó khăn. Trong năm 2020, chương trình đã khám, sàng lọc các dị tật về mắt cho hơn 7.000 trẻ em trên địa bàn tỉnh, trong đó phát hiện gần 700 trẻ có biểu hiện bệnh, gần 200 trẻ được chỉ định can thiệp phẫu thuật miễn phí với kinh phí gần 500 triệu đồng. Năm 2021, chương trình dự kiến sẽ tiếp tục triển khai khám sàng lọc các dị tật về mắt cho gần 8.000 trẻ trên địa bàn tỉnh, những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn cần phẫu thuật can thiệp sẽ tiếp tục được tài trợ miễn phí.

Công tác truyền thông phòng tránh các bệnh về mắt cũng được ngành Y tế phối hợp triển khai với nhiều hình thức. Đặc biệt, việc truyền thông tại các trường học thực hiện thông qua các hình thức sáng tạo, như thi vẽ tranh về tật khúc xạ học đường; thuyết trình cách phòng tránh bệnh, bảo vệ mắt trong lứa tuổi học sinh... Đối với người cao tuổi, được thực hiện thông qua tư vấn, giúp nhận biết các bệnh về mắt thường gặp, như đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm ở người già, glôcôm... Tư vấn phương pháp bổ sung thực phẩm, vitamin phù hợp để chăm sóc và bảo vệ mắt ở tuổi già; vận động người dân đi khám mắt định kỳ để sớm phát hiện bệnh, kịp thời điều trị.