Quản lý và tổ chức lễ hội: Đảm bảo văn minh, văn hóa truyền thống

Cùng với những thành tựu trong phát triển KT-XH, việc gìn giữ bản sắc và phát triển văn hóa luôn được các cấp ủy, chính quyền của tỉnh coi trọng. Vì thế, công tác tổ chức và quản lý lễ hội luôn được đặc biệt quan tâm, góp phần vào thúc đẩy du lịch văn hóa tâm linh trên địa bàn tỉnh.

Người dân và du khách trẩy hội đình làng Dạ. Ảnh: Phạm Học

Trên địa bàn tỉnh hiện có 12/13 địa phương tổ chức lễ hội với tổng số 119 lễ hội, trong đó có 76 lễ hội đã được kiểm kê đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể. Bên cạnh đó, tỉnh còn tổ chức 2 lễ hội lớn, đó là: Lễ hội du lịch Carnaval Hạ Long và lễ hội Hoa Anh đào với mục đích tiếp thu tinh hoa của nền văn hóa thế giới, quảng bá giới thiệu tiềm năng du lịch, thúc đẩy KT-XH phát triển.

Tại các địa phương, công tác tuyên truyền được triển khai thông qua các hình thức: Tổ chức họp báo, băng rôn, khẩu hiệu, các cuộc sinh hoạt chuyên đề. Một số địa phương tổ chức nhiều lễ hội lớn như: Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Quảng Yên, Đông Triều… đã tập trung tuyên truyền về việc thực hiện nếp sống văn minh trong tổ chức các lễ hội, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, giới thiệu về nguồn gốc của lễ hội, di tích và các nhân vật được thờ phụng, tôn vinh. Đồng thời, tập trung tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản…

Tại các điểm di tích, Ban Tổ chức lễ hội và Ban Quản lý các di tích tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân và du khách chấp hành quy định trong việc thực hiện văn minh lễ hội, thông qua việc hạn chế thắp hương, rải tiền lẻ, đốt vàng mã; kịp thời ngăn chặn các hoạt động mê tín dị đoan, ăn xin, bán hàng rong, cờ bạc trong các khu di tích. Đối với những lễ hội gắn với các công trình kiến trúc, văn hóa, lịch sử đều được bố trí hệ thống biển chỉ dẫn, sơ đồ các khu vực trong khuôn viên, bảng giới thiệu tóm tắt về lịch sử, giá trị kiến trúc của di tích, bảng thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng và bảo vệ môi trường tại di tích…

Các lực lượng chức năng tham gia phối hợp đảm bảo ANTT trong lễ hội xuân Yên Tử năm 2019. Ảnh: Phan Hằng.

Hiện Đông Triều và Quảng Yên là 2 địa phương có lễ hội nhiều nhất trong toàn tỉnh, trong đó Đông Triều có 51 lễ hội và Quảng Yên có 19 lễ hội. Vì thế, 2 địa phương này đã ban hành nhiều kế hoạch, chỉ đạo quyết liệt liên quan đến công tác tổ chức và quản lý lễ hội.

Nhằm tạo sự chủ động trước mỗi mùa lễ hội, TX Đông Triều đã chỉ đạo Phòng VH-TT phối hợp với Ban Quản lý khu di tích nhà Trần, cơ quan tổ chức nội vụ, Công an thị xã tổ chức kiểm tra các hoạt động trang trí, giới thiệu di tích, các hoạt động dịch vụ tại lễ hội, công tác vệ sinh môi trường, phòng chống cháy nổ, các nội quy về tham gia lễ hội được niêm yết tại các địa điểm diễn ra.

Thời gian qua, thị xã còn tiến hành nhiều cuộc kiểm tra đối với các di tích trên địa bàn, đặc biệt là khu di tích nhà Trần. Thông qua đó, đã tiến hành nhắc nhở, yêu cầu các hộ kinh doanh ký cam kết thực hiện việc niêm yết giá và bán hàng theo đúng giá đã niêm yết; thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, cảnh quan xung quanh khuôn viên các di tích và các điểm du lịch.

Các đơn vị chủ quản ở nhiều di tích cũng chủ động bố trí hệ thống bình phòng cháy, chữa cháy để đề phòng hỏa hoạn, như: Đền An Sinh, chùa - am Ngọa Vân, Quỳnh Lâm, đình - chùa Hổ Lao… Ở một số di tích, nhà sư trụ trì đã tăng cường việc lắp đặt hệ thống camera giám sát để tăng cường công tác an ninh, phát hiện các đối tượng nghi vấn cung cấp cho cơ quan điều tra, như: Đền An Sinh, Thái Miếu, chùa Trung Tiết, Quỳnh Lâm…

Theo đánh giá của Sở VH-TT, nội dung, quy mô của lễ hội diễn ra đều có điểm chung đó là: Phần lễ được tổ chức trang nghiêm, thể hiện sự linh thiêng, không trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc. Phần hội được tổ chức văn minh, tiết kiệm cùng với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao, trò chơi dân gian tiêu biểu gắn liền với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán của người dân địa phương. 

Cùng với đó, các địa phương trên địa bàn tỉnh đã quan tâm tổ chức các dự án nghiên cứu, sưu tầm, phục dựng lễ hội trên cơ sở các nguồn tài liệu và người dân kể lại. Cơ bản các dự án, đề tài nghiên cứu khoa học đối với loại hình lễ hội đã đáp ứng được nhu cầu văn hóa của người dân, giúp bảo tồn, phát huy những di sản văn hóa vốn có tại địa phương…

Vân Anh 

[links()]