Rao bán vitamin A liều cao 'tuồn từ trạm y tế' cho trẻ uống

Vitamin A liều cao được chỉ định cho trẻ từ 6 đến 36 tháng tuổi và được chỉ định uống tại trạm y tế xã vào hai dịp 1/6 và 31/12. Tuy nhiên hiện nay có tình trạng rao bán trên mạng.

Chị Dương Thu Hương – Hà Đông rao bán vitamin A liều cao với giá 25 nghìn đồng/viên, bán từ 2 viên. Theo chị Hương đây là vitamin A chuẩn trong chương trình quốc gia cho trẻ nhỏ uống nhưng vì thừa nhiều nên trạm y tế tuồn ra ngoài để bán.

Chị Hương cho biết từ mùng 3/6 chị đã bán được khoảng 100 viên, ngày 4/6 còn hơn 100 viên chị Hương rao bán nốt. Vitamin A liều cao tốt cho cả trẻ nhỏ và người lớn. Đặc biệt, sản phẩm này không bán trên thị trường nên phụ huynh muốn mua cho con cũng khó.

Chị Hương khẳng định nguồn mình lấy là hàng đảm bảo, bí mật không thể nói rõ nơi cung cấp nhưng 100% là hàng trong chương trình của quốc gia, không phải hàng trôi nổi.

Chị Đỗ Phượng – Hà Nội cho biết hai con của chị đã qua tuổi uống vitamin A. Vì nghe nói vitamin A tốt nên chị Phượng cũng đặt mua trên mạng 8 viên về cho con uống với hi vọng tốt cho sức khoẻ.

Tuy nhiên, khi mua về chị lại không dám cho con uống vì đọc được bài viết cho rằng có thể là thuốc giả, thuốc kém chất lượng.

Hiện nay, nhiều phụ huynh ngại cho con đi uống vitamin A liều cao tại các trạm y tế vì tác dụng phụ gây rối loạn tiêu hoá, nôn ói cho trẻ nhưng lại có nhiều phụ huynh có con quá tuổi uống vitamin A lại cố săn tìm cho con 1 – 2 viên.

Anh Nguyễn Quốc Tuấn – Hải Phòng cho biết bố anh bị đái tháo đường tuyp 2 nhiều năm mắt kém. Mỗi năm, đến dịp trẻ nhỏ được uống vitamin A liều cao anh Tuấn cũng cố nhờ bạn bè quen biết kiếm giúp 2 viên về bổ sung cho ông cụ để mắt sáng hơn.

Theo ông Khổng Minh Tuấn – Phó Giám đốc CDC Hà Nội, trên mạng có hiện tượng rao bán vitamin A liều cao. Ông Tuấn cho biết Sở Y tế Hà Nội đã có văn bản chỉ đạo các trung tâm y tế giám sát, kiểm tra các thông tin trên.

“Việc cấp phát vitamin A cho các trạm y tế dựa trên khảo sát, báo cáo về số liều của các trạm y tế đưa lên chứ không phải cấp phát tuỳ ý, bao nhiêu viên cũng được” – ông Tuấn nói”.

Vitamin A liều cao trong chương trình của Quốc gia được đóng lọ riêng, mẫu mã khác biệt với các loại thực phẩm chứa vitamin A khác.

Ngoài ra, ông Tuấn cũng cho biết vitamin A liều cao phải được chỉ định rõ ràng cho từng đối tượng chứ không phải là ai cũng có thể mua về dùng. Vì vậy, ông khuyến cáo tuyệt đối không tự ý dùng.

Các trường hợp trong độ tuổi uống Vitamin A nếu chưa được uống có thể đến các trạm y tế phường, xã uống vì chương trình vẫn có gia hạn cho trẻ.

Nguy cơ ngộ độc

Theo bác sĩ Huynh Wynn Trần – Tổ chức y khoa VietMD, Hoa Kỳ, vitamin A là loại vitamin hòa tan trong mỡ, giữ vai trò quan trọng trong thị lực, tế bào phát triển, sinh sản, thai nhi, và hệ miễn dịch. Vitamin A cũng có thể chống oxy hóa bằng cách trung hòa các chất làm tổn thương tế bào.

Có 2 loại vitamin A: Một là vitamin A dạng có sẵn (preformed như Retinol, Retinyl Esters) chỉ có trong thịt, khi hấp thụ vào cơ thể có thể sử dụng ngay, loại khác là tiền vitamin (provitamin Carotenoid như Beta-Carotene) sẽ từ từ chuyển hóa thành vitamin A khi vào bên trong cơ thể.

Vitamin A có nhiều trong trái cây tươi rau quả nhiều màu sắc và sữa, thịt, gan, cá, và dầu cá.

Thiếu vitamin A có thể dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như mù mắt, là một trong những bệnh thường gặp ở các nước nghèo. Thiếu vitamin A còn dẫn đến các bệnh đường ruột như tiểu đường, tăng rủi ro các bệnh về máu, ảnh hưởng đến thai nhi.

Một số bệnh năng có rủi ro thiếu vitamin A cao như trẻ em sinh non, các bệnh nhân có bệnh mạn tính về đường ruột như Celiac, xơ gan, phẫu thuật đường ruột, và bệnh nhân ở các nước kém phát triển. Tuy nhiên, BS Huynh Wynn Trần cho rằng bệnh nhân tại Hoa Kỳ và Việt Nam ít có rủi ro thiếu vitamin A do có chế độ dinh dưỡng đầy đủ hơn.

Vì vậy, lạm dụng dùng vitamin A có thể gây quá liều gây ngộ độc. Vitamin A có thể ngộ độc cấp tính hay mạn tính. Trong hai trường hợp, bệnh nhân có thể bị da vàng, nhức đầu, đau bụng, ói mửa, và chóng mặt. Ngộ độc vitamin A lâu dài có thể dẫn đến thay đổi ở da, tăng men gan, mệt mỏi và các triệu chứng không rõ ràng khác.

Với người bình thường, bác sĩ Huynh Wynn khuyến cáo cách tốt nhất để cơ thể hấp thụ vitamin A (và nhiều loại vitamin và khoáng chất khác) bằng cách tự nhiên qua đường thực phẩm tươi sống. Đơn giản vì khi chúng ta ăn uống trái cây thực phẩm có vitamin A thì cơ thể cũng hấp thụ các loại chất khác, kèm thêm chất xơ, và quan trọng là không có chất bảo quản. Vitamin A trong thực phẩm chức năng thường có chất bảo quản, loại này thường có nồng độ cao, dễ bị ngộ độc nếu dùng quá liều.