Sắp xếp, tinh giản bộ máy - Chuyện ở ngành Giáo dục Quảng Ninh

Là một trong những địa phương đầu tiên trong cả nước thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế ngành Giáo dục, đến nay, Quảng Ninh đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Với nhiều giải pháp thiết thực, chất lượng giáo dục của toàn ngành ngày càng được nâng lên, đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân.

Thí sinh dự thi Kỳ thi THPT quốc gia 2018 tại điểm thi Trường THPT Tiên Yên (huyện Tiên Yên).

Giảm nhu cầu sử dụng trên 1.400 người

Còn nhớ từ năm 2014, cùng với các cấp, ngành, địa phương trong tỉnh, Sở GD&ĐT đã xây dựng Đề án “Đổi mới phương thức, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của Đảng; thực hiện tinh giản bộ máy, biên chế” trong ngành Giáo dục Quảng Ninh. Khi đó, rất nhiều giải pháp để tinh giản bộ máy, biên chế được ngành mạnh dạn đưa ra: Dồn ghép, sáp nhập các trường, điểm trường có quy mô nhỏ lẻ, gần nhau; thực hiện kiêm nhiệm một số vị trí nhân viên phục vụ như văn thư, thủ quỹ, thư viện; dùng chung nhân viên kế toán, nhân viên y tế trường học cho cụm trường gồm các trường gần nhau, chuyển nhân viên y tế trường học về trạm y tế cấp xã ở gần trường để kiêm nhiệm làm công tác y tế trường học. Đi cùng với đó, ngành thực hiện đào tạo lại giáo viên, nhân viên dôi dư sau sắp xếp để bố trí việc làm mới; bố trí giáo viên cùng một lúc dạy nhiều trường để khắc phục việc thừa, thiếu cục bộ.

Đồng chí Vũ Liên Oanh, Giám đốc Sở GD&ĐT, cho biết: “Để tạo điều kiện thực hiện Đề án, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành một số chính sách hỗ trợ tiền ăn và kinh phí tổ chức nấu ăn cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông bán trú ngày, bán trú tuần tại trường. Đồng thời, hỗ trợ kinh phí tổ chức học hè cho trẻ em mầm non. Mặt khác, tỉnh cũng tổ chức và hỗ trợ kinh phí đào tạo lại giáo viên, nhân viên; đầu tư cơ sở vật chất, bổ sung thiết bị dạy học để đảm bảo học sinh có điều kiện học tập tốt hơn ở trường, điểm trường mới”.

Theo đó, tại thời điểm bắt đầu thực hiện Đề án, ngành có 657 cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học, 618 điểm trường tiểu học, 595 điểm trường mầm non. Sau gần 4 năm, toàn ngành đã giảm được 9 trường học, 188 điểm trường. Cùng với đó, ngành cũng tổ chức lớp ghép, điều chỉnh phù hợp sĩ số học sinh/lớp để giảm 609 lớp (96 nhóm lớp mầm non, 403 lớp tiểu học, 100 lớp THCS, 10 lớp THPT). Đặc biệt, ngành còn thực hiện kiêm nhiệm đối với 574 vị trí nhân viên phục vụ, gồm: Kế toán kiêm văn thư, y tế trường học kiêm thủ quỹ, thư viện kiêm thiết bị thí nghiệm; đồng thời, không hợp đồng lao động các vị trí nhân viên còn thiếu so với định mức khi đã thực hiện kiêm nhiệm.

Mặt khác, ngành Giáo dục còn ký hợp đồng với trạm y tế cấp xã để thực hiện chức năng y tế trường học, giảm nhân viên y tế ở 152 cơ sở giáo dục THCS, THPT; thí điểm thực hiện hợp tác công - tư tại 3 cơ sở giáo dục (2 cơ sở giáo dục mầm non, 1 cơ sở giáo dục THPT). Với các giải pháp này, toàn ngành đã giảm nhu cầu sử dụng 1.444 người làm việc trong các cơ sở giáo dục. Chị Trần Thị Hòa, trước là nhân viên y tế học đường Trường Tiểu học Nguyễn Trãi, được chuyển sang Trạm Y tế xã Cộng Hòa, TP Cẩm Phả từ năm 2017, chia sẻ: "Sau khoảng 1 năm chuyển sang vị trí mới, tôi thấy công việc cũng không bị áp lực hơn trước. Mọi việc đều được thực hiện khá thuận lợi".

Thí điểm chuyển đổi các mô hình

Trong 4 năm qua, toàn ngành cũng mạnh dạn chuyển đổi mô hình một số cơ sở giáo dục ra khỏi công lập; thực hiện lộ trình từ tự chủ một phần đến tự chủ hoàn toàn ở những nơi có điều kiện; xây dựng đề án phát triển giáo dục mầm non ngoài công lập. Cụ thể, Sở đã và đang thực hiện giao tự chủ 20% kinh phí hoạt động đối với Trung tâm HN&GDTX tỉnh; triển khai xây dựng các đề án tự đảm bảo một phần kinh phí chi thường xuyên đối với 7 trường THPT, thực hiện từ năm học 2018-2019 đối với 3 trường THPT, 4 trường còn lại thực hiện từ năm học 2019-2020. Cùng với đó, Sở cũng đang trong quá trình xem xét để sáp nhập 1 trường THPT ngoài công lập với 1 trường THPT công lập để hình thành mô hình trường THPT tự đảm bảo một phần kinh phí hoạt động (THPT Nguyễn Trãi với THPT Tiên Yên, huyện Tiên Yên).

Đáng chú ý, hiện nay ngành Giáo dục tỉnh còn mạnh dạn thí điểm mô hình trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) theo hướng tạo điều kiện thuận lợi để học sinh người dân tộc thiểu số được hòa nhập, phát triển trong môi trường chung. Hiện ngành đã thực hiện sáp nhập 1 trường THCS với 1 trường PTDTNT (Trường THCS Tình Húc, huyện Bình Liêu với Trường PTDTNT huyện Bình Liêu), để hình thành 1 trường có 3 chế độ: Dân tộc nội trú, dân tộc bán trú và phổ thông. Không chỉ vậy, ngành còn triển khai xây dựng Đề án sắp xếp, cơ cấu lại các trung tâm GDNN-GDTX theo hướng chuyển nhiệm vụ dạy nghề cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn. Hiện Sở GD&ĐT đang xem xét việc chuyển nhiệm vụ dạy nghề từ Trung tâm GDNN-GDTX TP Móng Cái cho Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt Nam.

Để việc thí điểm những mô hình này hiệu quả, có khả năng nhân rộng, hiện ngành đang tiếp tục tham mưu xây dựng một số cơ chế, chính sách cho giáo dục, như: Miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập cho học sinh thuộc đối tượng chính sách; hỗ trợ học sinh bán trú và công tác tổ chức bán trú cho các trường sau sắp xếp, sáp nhập; cơ chế huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục; cơ chế, chính sách hỗ trợ học phí cho một số đối tượng trẻ em mầm non tư thục, học sinh phổ thông học ở các trường ngoài công lập...

Thực hiện sắp xếp lại bộ máy, chị Trần Thị Hoà (bên phải) là nhân viên y tế Trường Tiểu học Nguyễn Trãi (phường Mông Dương, TP Cẩm Phả) được điều chuyển sang Trạm Y tế xã Cộng Hoà, TP Cẩm Phả.

Kinh nghiệm từ thực tiễn

Với phương châm lấy học sinh làm trung tâm, sắp xếp, tinh giản để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục, trong gần 4 năm thực hiện, ngành Giáo dục Quảng Ninh đã chỉ rõ những kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn. Có được những kết quả trên, phải kể đến việc ngành đã rà soát rất kỹ trước khi thực hiện. Bà Đào Ngọc Anh, Trưởng Phòng GD&ĐT huyện Bình Liêu, chia sẻ: “Chủ trương của Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT huyện là không sắp xếp, dồn ghép, cắt giảm một cách cơ học, theo chỉ tiêu; không giảm số người ở vị trí việc làm này nhưng lại làm tăng số người làm việc ở vị trí khác. Ở khu vực định canh định cư, khu vực sát biên giới cần có dân để giữ đất, giữ rừng thì xem xét thật kỹ việc dồn ghép, sắp xếp”.

Bên cạnh đó, ngành Giáo dục đã rất thận trọng khi chuyển chức năng, nhiệm vụ của cơ sở giáo dục ra các đơn vị ngoài ngành, cụ thể: Chuyển nhân viên y tế trường học về trạm y tế cấp xã nhưng không làm mất chức năng chăm sóc sức khỏe học sinh, vệ sinh trường học, ATTP của nhà trường. Đồng thời, việc dùng chung nhân viên kế toán nhưng không làm mất vai trò chủ tài khoản của hiệu trưởng và chức năng của đơn vị dự toán ngân sách; chuyển chức năng giáo dục nghề nghiệp từ trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện cho cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nhưng không làm mất cơ sở thực hiện nhiệm vụ giáo dục thường xuyên, xây dựng xã hội học tập tại trung tâm.

Một giờ học của học sinh lớp 9, Trường THCS Trọng Điểm TP Hạ Long năm học 2017-2018.

Đồng chí Vũ Liên Oanh cho biết thêm: “Quan điểm của ngành là phải đảm bảo các điều kiện cần thiết để sau khi sắp xếp, tinh giản thì hiệu quả, chất lượng tăng lên so với trước, bao gồm cả hiệu quả sử dụng nguồn lực vật chất, đội ngũ, chất lượng giáo dục và việc cải thiện đời sống của cán bộ, giáo viên. Cụ thể, ngành đã đầu tư bổ sung cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để học sinh được học đầy đủ chương trình, trẻ mầm non, học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày; có chính sách hỗ trợ học sinh phải ở lại trường vào buổi trưa hoặc bán trú tại trường; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả kinh phí chi thường xuyên để tăng thu nhập cho cán bộ, giáo viên, nhân viên".

Bên cạnh đó, ngành cũng không áp đặt cứng nhắc việc tinh giản, tạo điều kiện cho cơ sở giáo dục được chủ động, linh hoạt trong việc sắp xếp, giảm số người làm việc phù hợp với đặc thù của cấp học và tình hình thực tế của địa phương. Ngành không tinh giản hoặc điều chuyển nhân viên y tế đối với trường mầm non; trường THCS, THPT phải có ít nhất 1 nhân viên chuyên trách về thiết bị, thí nghiệm.

Có thể thấy, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế là chủ trương đúng, cần thiết, cấp bách. Việc thực hiện trong ngành Giáo dục Quảng Ninh bước đầu đã có được một số kết quả tích cực, tạo niềm tin trong nhân dân, khẳng định sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp của tổ chức, đoàn thể và nỗ lực của mỗi cán bộ, giáo viên, nhân viên trong toàn ngành.

Lan Anh

[links()]