Sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng không bán hàng tại các cây xăng

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, sáng 5/11, Quốc hội chất vấn nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực thanh tra. Giải trình về vấn đề thiếu xăng, dầu đang được dư luận quan tâm, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định sẽ giải quyết dứt điểm tình trạng không bán hàng tại các cây xăng.

Thiếu xăng dầu do nguồn cung ngày càng khan hiếm

Câu hỏi chất vấn, hiện nay rất nhiều cây xăng ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh không bán hoặc bán rất ít gây bức xúc cho người dân của đại biểu Lê Hoàng Anh (Thành phố Hồ Chí Minh) đã được Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương chuyển đến Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, vấn đề xăng dầu đã được báo cáo đầy đủ tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội ngày 28/10 vừa qua, đến nay nhóm giải pháp đề ra vẫn còn nguyên giá trị. Tuy nhiên, những ngày qua, tình hình thế giới và trong nước có những diễn biến mới. Tình hình xăng dầu thế giới và trong nước tiếp tục có diễn biến mới, nguồn cung xăng dầu thế giới ngày càng khan hiếm. Châu Âu và các nền kinh tế lớn gia tăng thu mua lượng dầu hiện có từ các nguồn cung chính là OPEC+ và Nga, đặc biệt là thời điểm sát ngày 25/11 khi phương Tây áp lệnh trừng phạt lần thứ 8 lên Nga, cấm tuyệt đối mua bán xăng dầu của Nga với những nước thuộc điều chỉnh của phương Tây.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, những ngày qua, nguồn cung xăng dầu thế giới ngày càng khan hiếm, tỷ giá ngoại tệ liên tục thay đổi, tăng cao trong tuần qua ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu. Cùng với đó, việc tiếp cận vốn ngoại tệ để được bảo lãnh nhập hỗ trợ thanh toán của các doanh nghiệp đầu mối và thương nhân phân phối cũng còn khó khăn, bởi do nhiều doanh nghiệp không đáp ứng được điều kiện cho vay và bảo lãnh của các ngân hàng. Vì thế, Bộ trưởng Công Thương nêu, tình trạng đứt gãy cục bộ nguồn cung diễn ra thêm ở một số nơi, nhất là thành phố lớn, đông dân cư.

Về giải pháp, Bộ trưởng Bộ Công Thương nêu rõ, trước tình hình trên, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành chức năng vào cuộc và các ngành chức năng đều đã và đang làm tốt chức trách, nhiệm vụ của mình, sự phối hợp giữa Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước, các ngành chức năng đã hiệu quả hơn.

Ông Diên hy vọng với những nỗ lực từ các cấp, ngành, tình hình thị trường xăng dầu tới đây “cơ bản được giải quyết”. Dù nguồn cung trong nước từ các nhà máy lọc dầu đáp ứng được 80%, song do chịu tác động lớn của thế giới nên dầu thô phải nhập khẩu đến 50%, còn lại 20% xăng dầu cũng phải nhập khẩu. Bộ trưởng Bộ Công Thương, khẳng định, đến nay sản lượng sản xuất trong nước và nhập về đạt 86% nên nguồn cung ở các doanh nghiệp, dự trữ thương mại là hoàn toàn đảm bảo. Dự báo GDP đầu năm tăng 6,5%, trong khi kết quả đạt được dự kiến là 8%, nhu cầu xăng dầu tăng thêm nên Bộ Công Thương yêu cầu các đơn vị tăng thêm sản lượng 20% cung ứng cho thị trường.

Có thể rút ngắn thời gian điều chỉnh giá xăng dầu

Tranh luận về nội dung này, theo đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội), dù Bộ Công Thương đã nỗ lực cao trong việc khắc phục những rối loạn của thị trường xăng dầu thời gian qua, nhưng xăng dầu hiện vẫn đang hỗn loạn. Theo đại biểu Trí, cử tri phản ánh Nghị định 95/2021/NQ-CP giá xăng dầu được xác định trên cơ sở giá bình quân 10 ngày trước là không phù hợp. Trong khi vừa qua Bộ Công Thương cấp phép “tràn lan” với 36 thương nhân đầu mối và trên 300 thương nhân phân phối; đề nghị Bộ Công Thương xem xét, xử lý.

Trả lời phần tranh luận, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ, điều hành giá xăng dầu phải thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành. Theo đó 10 ngày một lần điều chỉnh giá xăng dầu một lần và căn cứ điều chỉnh là tính giá bình quân 10 ngày trước của thị trường thế giới. Đây là quy định thực hiện trong lúc bình thường.

Tuy nhiên, như đã phát biểu trước Quốc hội vào ngày 28/10, thị trường xăng dầu có những dị biệt nhất là trong bối cảnh thế giới hỗn loạn cho nên quy định trên đã bộc lộ những khiếm khuyết. Chính phủ đã nhận thấy điều này và chỉ đạo Bộ Công thương chủ trì phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu để sửa Nghị định 95 phù hợp với thực tiễn. Bộ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, thế giới thay đổi hằng ngày, thậm chí là hàng giờ nên dù có cố gắng đến đâu thì quy định pháp luật bao giờ cũng có độ trễ so với thực tiễn.

Bộ trưởng Diên cũng nhìn nhận, hệ thống kinh doanh "đa tầng nấc và rất rối", gây nên việc tăng chi phí, cộng vào giá bán lẻ. Do đó, trong hướng sửa đổi tới đây phải sắp xếp lại hệ thống, có thể phải tính toán, không cần nhiều quá, nhiều đầu mối... Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành nghiên cứu, sửa đổi quy định để điều hành giá xăng dầu trong nước sát tình hình thực tế hơn. Nếu 10 ngày không phù hợp thì có thể rút thời gian điều hành xuống còn 5 ngày cho sát hơn với tình hình thực tiễn.

Ông Nguyễn Hồng Diên cho biết, chiều 4/11, Bộ Công Thương đã có ý kiến đồng thuận với Bộ Tài chính để trong kỳ điều hành ngày 11/11 tới sẽ cập nhật những chi phí phát sinh. Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo cụ thể cho các ngân hàng thương mại xem xét, giải quyết đối với những doanh nghiệp khó khăn trong việc tiếp cận vốn và bảo lãnh cho việc thanh toán. Mặt khác, Bộ Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường trong cả nước phối hợp với cơ quan chức năng tại địa bàn tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý theo quy định hiện hành. Bộ đã có văn bản đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước theo thẩm quyền và phối hợp với Bộ Công Thương cũng như các bộ, ngành để giải quyết dứt điểm tình hình các cây xăng trên địa bàn…